‘स्वच्छते’पुढे समस्या डोंगराएवढी (व्हिडिओ)

पिंपरी - स्वच्छ भारत अभियानाचे चौथे वर्ष महात्मा गांधी जयंतीपासून (मंगळवार, ता. २) सुरू होत आहे. या अभियानात सध्या शहर देशात ४३ व्या स्थानावर आहे. ते पहिल्या दहामध्ये येण्यासाठी महापालिकेला डोंगराएवढी आव्हाने पार करावी लागणार आहेत. या वर्षी स्पर्धेत चार हजार २०३ शहरे असून, पाच हजार गुणांच्या आधारे ‘स्वच्छ शहरा’ची निवड होणार आहे. 

केंद्र सरकारच्या शहरी कार्य मंत्रालयातर्फे राबविण्यात येणाऱ्या स्वच्छ भारत अभियानाचे चौथे वर्ष मंगळवारपासून सुरू होत आहे. त्यात देशातील पहिल्या दहा शहरांत क्रमांक पटकावण्यासाठी महापालिकेची धडपड सुरू आहे. त्यासाठी सरकारने वेगवेगळ्या चार विभागांसाठी निश्‍चित केलेल्या पाच हजार गुणांपर्यंत मजल मारण्याकरिता नागरिकांचा सहभाग वाढवून स्वतःही कार्यवाही करावी लागणार आहे. मात्र, सद्य:स्थितीत शहरात अवघ्या ३० टक्के कचऱ्याचेच वर्गीकरण केले जात असून, २० टक्के शहर अद्याप हागणदारीमुक्त झालेले नाही. त्यासाठी वैयक्तिक किंवा सामुदायिक स्वच्छतागृहे उभारावी लागणार आहेत.

नागरिकांशी थेट संपर्क साधून, हस्तपत्रके, सोशल मीडिया, जाहिराती व पथनाट्यांद्वारे जनजागृती केली जाणार आहे. शाळा- महाविद्यालयांच्या माध्यमातून प्रभातफेरी काढून व ‘स्वच्छता दिवस’ असे उपक्रम राबवून स्वच्छ भारत अभियानात लोकसहभाग वाढविला जाईल. 
- दिलीप गावडे, अतिरिक्त आयुक्त, महापालिका

ही आहेत आव्हाने 
 पेपरलेस स्वच्छ सर्वेक्षण 
 कचरानिर्मितीच्या ठिकाणी शंभर टक्के वर्गीकरण
 स्टार रेटिंग प्रोटोकॉलची अंमलबजावणी 
 १०० टक्के हागणदारीमुक्त
 स्वच्छतागृहांची दुरुस्ती व नियमित स्वच्छता 
 स्वच्छ भारत ॲप्स डाउनलोड करणे व संख्या वाढविणे 
 घरच्या घरी कचऱ्यापासून खतनिर्मितीवर भर देणे

कसोटीवर उतरण्यासाठी
स्वच्छतेच्या कसोटीवर उतरण्यासाठी महापालिकेला ३० नोव्हेंबरपर्यंत सिटी प्रोफाइल अपलोड करावे लागेल. मासिक ऑनलाइन माहिती अद्ययावत करावी लागेल. १५ डिसेंबरपर्यंत पोर्टलवर कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील. चार ते ३१ जानेवारी २०१९ पर्यंत स्वच्छ सर्वेक्षण पूर्ण करावे लागेल.

असे मिळतील गुण 
 थेट निरीक्षण - स्वच्छता व कचरा विलगीकरण. यामध्ये घरे, बाजारपेठा, स्वच्छतागृहे, मंडई, रेल्वे व बस स्थानके, झोपडपट्ट्या आदी ठिकाणांचा समावेश. 
 नागरिकांचा प्रतिसाद - कचरा विलगीकरण, हागणदारीमुक्त शहर, ‘स्वच्छता ॲप’चा वापर
 सेवास्तर प्रगती किंवा स्वयंमूल्यांकन - कचरा संकलन व वाहतूक, विल्हेवाट, माहिती प्रसारण, नवीन उपक्रमांची माहिती विचारात घेतली जाईल. 
 प्रमाणपत्र किंवा स्टार रेटिंग - स्टार रेटिंग देताना प्लॅस्टिकबंदी, सांडपाणी व पाणीपुरवठा व्यवस्थापन, स्वयंशिस्त आदी बाबींची पाहणी स्वच्छ भारत अभियानाचे पथक करणार आहे. 
(प्रत्येक विभागाला १२५० गुण. त्यामुळे चारही विभागांत महापालिकेला प्रगती करावी लागेल.)