राज्य पुरस्कारप्राप्त कवी अनिल कांबळेची एका घरकुलासाठी पायपीट

वाशीम : *मित्रा पोर्णिमेचा चंद्र, तुझा तुला लखलाभ असू दे.

माझ्या झोपडीच्या कोणड्यात, अमावश्या केव्हाचीच बसली रूसून

माझ्या मुलांनी अंधाराचा केला घोडा घोडा, तो ही थकून उपाशी झोपलाय घोड्याच्या पागेत

मग आता तुच सांग, उजेडाच दान मागण्यासाठी कोणापूढे हात करू*

या कवीतेने केलेला व्यवस्थेवरचा प्रहार आणी रोजच्या जगण्यातल जळजळीत वास्तव मांडलय कवी अनिल कांबळे यांनी. झोपडी नंबर 12 या कविता संग्रहाला दोन राज्यस्तरीय पुरस्कार जरी मिळाले असले तरी ती झोपडी आता जर्जर झाली आहे. कवी अनिल कांबळे आपल्या झोपडीच्या डागडूजीला सरकारी कार्यालयाचे उंबरठे झिजवत आहेत मात्र पदरी निराशेशिवाय काहीच पडत नाही. हे वास्तव आहे.

वाशीम तालुक्यातील पार्डीटकमोर येथील कवी अनिल कांबळे एक विद्रोहाच दुसर नाव आहे. नामांतराच्या मानवतावादी लढ्याच्या मुशीत अनिल कांबळेची जडणघडण झाली. घरावर तुळशीपत्र ठेवून चळवळी लढवल्या अनेकांचे इमले गदागदा हलवून सोडले. चळवळी राजकीय वळचणीच्या बटीक झाल्यानंतर मनातील अन्यायाविरोधातील विद्रोह कवीतेच्या रूपाने कागदावर लाव्हा रसागत पसरला. 1985 साली सरकारने आखलेल्या गावकुसाबाहेर 10बाय 10 ची कवेलूची झोपडी या विद्रोहाची साक्षीदार ठरली.

*रिकाम्या ताटवाटीसोबत ,चाळा करणारी कवीची बायको

चेहर्यावरील वेदनेची बट बाजूला सारून, कवीच करते स्वागत

सहेतूक स्मित वदनाने रिकाम्या पिठाच्या डब्याकडे,ओझरती फिरविते नजर*.

या चार ओळीतच आख्ख आयुष्य गेलेल्या कवी अनिल कांबळेच्या झोपडीनेही कधीचाच विद्रोह पुकारला आहे. ग्रंथसंपदा, पुरस्काराची रिळ,नियत अनियतकालीकाचे गठ्ठे दररोज ओलेचिंब होत आहेत. ही झोपडी दुरूस्त व्हावी किंवा विषेश घटक योजनेतून एखादे घरकुल तरी मंजूर व्हावे यासाठी कवी अनिल कांबळे दररोज सरकार दरबारी पायपीट करतात मात्र व्यवस्थेला पान्हा फुटतच नाही. व्यवस्था वांझ झाली की आपण निगरगट्ट झालो असा प्रश्न हा विद्रोही कवी दररोज स्व:तलाच विचारतोय.