कोरोना महामारीचा (Corona)लोकांच्या उत्पन्नावर मोठा परिणाम झाला आहे. काही लोकांच्या नोकऱ्या (Job) गेल्या आणि काहींना दीर्घकालीन पगार (Salary) कपातीचा सामना करावा लागला. दरम्यान, महागाई (Inflation) आणि आरोग्याच्या वाढत्या गरजा यामुळे खर्च वाढतच गेला, त्यामुळे काहींना कर्जबाजारी व्हावे लागले.

कधीकधी अशी परिस्थिती असते की एक कर्ज (Debt) फेडण्यासाठी दुसरे कर्ज घ्यावे लागते. त्यामुळे लोक कर्जाच्या जाळ्यात अडकतात. असा त्रास टाळता येतो. प्राधान्यक्रम ठरवून शिस्तबद्ध पद्धतीने कर्जाची परतफेड केली, तर तुम्ही सहजपणे कर्जमुक्त (Debt free) होऊ शकता. चला जाणून घेऊया कसे...

सुरवातीला लहान कर्ज फेडा:

कर्जमुक्त होण्याचा हा सर्वोत्तम मार्ग आहे. सुरवातीला लहान आणि एकवेळ परतफेड करण्यायोग्य कर्ज फेडा. यामुळे तुमच्यावरील कर्जांचं भार कमी होतं आणि तुम्हाला हलके वाटेल.

कर्जासाठी स्वतंत्र बजेट (Budget) बनवा:

तुमच्याकडे एकापेक्षा जास्त कर्ज असल्यास, एक वेगळे बजेट (Budget) बनवा आणि ते किती काळ आणि कोणत्या स्वरूपात परत करायचे याचे लक्ष्य ठेवा. काही गोष्टींचा विचार करुन कोणते कर्ज फेडायचे ते ठरवा.

प्राधान्य सेट करा:

कर्जाच्या परतफेडीच्या बाबतीत प्राधान्य देणे आवश्यक आहे, जेणेकरुन असे होऊ नये की जे कर्ज तुम्ही दीर्घ कालावधीसाठी ठेवू शकता ते आधी दिले जावे आणि जे कर्ज आता फेडणे आवश्यक आहे ते पुढे ढकलले जावे. अशावेळी व्याजाचा बोजा वाढू शकतो.

कर्जाची पुनर्रचना (Lone restructuring) करा:

जर तुमच्याकडे मोठे कर्ज असेल तर तुम्ही त्याचे पुनर्रचना (Restructure) करू शकता. अनेक बँका (Bank) ही सुविधा देतात. या प्रक्रियेत क्रेडिट कार्डची (Credit card) शिल्लक वैयक्तिक कर्जात रूपांतरित केली जाते. तसेच दंडही (Penalty) माफ केला आहे.

मालमत्ता (Property) वापरा:

जर तुमच्याकडे कोणतेही कर्ज असेल, ज्यामुळे तुम्ही ते फेडण्यात अयशस्वी झाल्यास कायदेशीर समस्या किंवा इतर आपत्ती येऊ शकते, तर तारण ठेवण्यास, सोने, घर, प्लॉट विकून किंवा भविष्य निर्वाह निधीची पूर्तता किंवा मुदतीपूर्वी इतर कोणतीही गुंतवणूक (Investment) करण्यास अजिबात संकोच करू नका.

घटत्या व्याजदराचा फायदा घ्या:

जर तुम्ही फ्लोटिंग व्याजदरावर (Floating interest rates) कर्ज घेतले असेल, तर व्याजदर कमी झाल्यावर तुमच्या बँक किंवा कर्ज देणाऱ्या संस्थेला तुमच्या कर्जावरील व्याजदर कमी करण्यास सांगा. असे नसल्यास, तुम्ही तुमचे कर्ज कमी व्याजदरासह अन्य बँक किंवा संस्थेकडे शिफ्ट करू शकता.

एकरकमी कर लाभांसह कर्जाची परतफेड करू नका:

गृहकर्ज, शैक्षणिक कर्ज (Educational loan) आणि काही बाबतीत वैयक्तिक कर्जावरही कर लाभ उपलब्ध आहेत. निर्धारित कालावधीत त्यांची परतफेड करणे अधिक फायदेशीर आहे. त्यांना एकरकमी पैसे देण्याची घाई करू नका.

या गोष्टी लक्षात ठेवा: कमी व्याजदराने कर्जाची परतफेड करण्यासाठी कधीही जास्त व्याजदराने कर्ज घेऊ नका. बँक किंवा नामांकित संस्थांकडूनच कर्ज घ्या. सावकाराच्या फंदात पडू नका. कर्ज घेण्यापूर्वी वेगवेगळ्या सावकारांच्या व्याजदरांचा अभ्यास करा.