karna kunti esakal
संस्कृती

Karna Life Story : दानशूर कर्णाचे महाभारता आधीचे आयुष्य होते इतके खडतर...

कुंतीने त्याला मंजुषेत ठेवले आणि रात्री गंगेत बुडवले

Lina Joshi

Karna Life Story : धृतराष्ट्र, पांडू आणि विदुराच्या संगोपनाचा भार पितामहा भीष्मांवर होता. तिघे मुगे मोठे झाल्यावर त्यांना शिक्षणासाठी पाठवले. धृतराष्ट्र सामर्थ्यात, पांडू धनुर्विद्येत आणि विदुर धर्म आणि शास्त्रात पारंगत झाले. धृतराष्ट्र लहान असल्यापासूनच अंध होते, त्यामुळे ते राज्याचे वारस होऊ शकले नाही. विदुर हे कितीही विद्वान असले तरी ते एका दासीच्या पोटी जन्माला आल्याने अंततः पांडू यांना हस्तिनापूराचा राजा घोषित करण्यात आले.

भीष्मांनी धृतराष्ट्राचा विवाह गांधार राज्याची राजकन्या गांधारीशी केला. जेव्हा गांधारीला कळले की तिचा नवरा आंधळा आहे, तेव्हा त्यांनी स्वतःच्या डोळ्यावर पट्टी बांधली. त्या दिवसांत, यदुवंशी राजा शूरसेनची लाडकी कन्या कुंती जेव्हा मोठी झाली तेव्हा तिच्या वडिलांनी तिला घरी आलेल्या महात्म्यांच्या सेवेत तिला ठेवले. कुंती वडिलांच्या अतिथीगृहात येणाऱ्या सर्व ऋषी, मुनी इत्यादींची सेवा करत असे. एकदा दुर्वासा ऋषी आले. कुंतीने मनापासून त्याची सेवा केली.

कुंतीच्या सेवेने प्रसन्न होऊन दुर्वासा ऋषी म्हणाले, “मुली! तुमच्या सेवेने मला खूप आनंद झाला आहे, म्हणून मी तुम्हाला असा मंत्र देतो, ज्याचा वापर करुन तुम्हाला आठवणारी देवता लगेच तुमच्यासमोर प्रकट होईल आणि तुमची इच्छा पूर्ण करेल. अशा प्रकारे कुंतीला मंत्र देऊन दुर्वासा ऋषि निघून गेले.

एके दिवशी त्या मंत्राची सत्यता तपासण्यासाठी कुंतीने एकाकी बसून त्या मंत्राचा जप केला आणि सूर्यदेवाचे स्मरण केले. त्याच क्षणी सूर्यदेव तेथे प्रकट झाले आणि म्हणाले, “देवी! तुम्हाला माझ्याकडून काय हवे आहे ते सांगा. तुमची इच्छा मी नक्कीच पूर्ण करेन.

यावर कुंती म्हणाली, “हे देवा! मला तुमच्याकडून कोणत्याही प्रकारची अपेक्षा नाही. मी फक्त मला मिळालेल्या मंत्राची सत्यता तपासण्यासाठी त्याचा जप केला आहे. कुंतीचे हे शब्द ऐकून सूर्यदेव म्हणाले, “हे कुंती! माझी भेट वाया जाऊ शकत नाही. मी तुला एक पराक्रमी आणि दानशूर पुत्र देतो. असे बोलून सूर्यदेव अंतर्धान पावले.

ही गोष्ट कुंती लाजेने कोणाला सांगू शकली नाही. वेळ आल्यावर तिच्या पोटी कवच घातलेला मुलगा जन्माला आला. कुंतीने त्याला मंजुषेत ठेवले आणि रात्री गंगेत बुडवले.

धृतराष्ट्राचा सारथी अधीरथ गंगा नदीत आपल्या घोड्याला पाणी पाजत होता त्या ठिकाणी ते मूल तरंगत पोहोचले. त्याची नजर त्या कवच असलेल्या तान्ह्या लेकरावर पडली.

अधिरथ हा निपुत्रिक होता, म्हणून त्याने मुलाला घेतले, मिठी मारली आणि त्याला घरी नेले आणि त्याला आपल्या मुलासारखे वाढवू लागला. त्या बाळाचे कान खूप सुंदर आणि मोहक होते म्हणून त्याचे नाव कर्ण ठेवण्यात आले.

कुमार वयापासूनच कर्णाला वडील अधिरथ यांच्याप्रमाणे रथ चालवण्यापेक्षा युद्धकलेत अधिक रस होता. कर्ण आणि त्याचे वडील अधिरथ आचार्य द्रोण यांना भेटले, जे त्या काळातील युद्धकलेचे सर्वोत्तम गुरु होते.

द्रोणाचार्य त्यावेळी कुरु राजकुमारांना शिक्षण देत असत. त्यांनी कर्णाला शिकवायला नकार दिला कारण कर्ण सारथीचा मुलगा होता आणि आचार्य द्रोण फक्त क्षत्रियांनाच शिकवत असे. द्रोणाचार्यांच्या मतभेदानंतर कर्णाने परशुरामांना भेट दिली आणि आपल्याला शिक्षण घेयचे आहे साधला जो फक्त ब्राह्मणांना शिकवत असत.

स्वत:ला ब्राह्मण म्हणवून कर्णाने परशुरामांना शिक्षणासाठी विनंती केली. परशुरामांनी कर्णाची विनंती मान्य केली आणि कर्णाला स्वतःप्रमाणेच युद्ध आणि धनुर्विद्येचे प्रशिक्षण दिले. कर्णाला त्याचे गुरु परशुराम आणि पृथ्वी मातेने शाप दिला होता.

कर्णाचे शिक्षण शेवटच्या टप्प्यात होते. दुपारची गोष्ट आहे, गुरु परशुराम कर्णाच्या मांडीवर डोके ठेवून विसावले होते. काही वेळाने कुठूनतरी एक विंचू आला आणि त्याच्या दुसऱ्या मांडीला चावा घेतला आणि जखमा करु लागला. गुरुच्या विश्रांतीत खंड पडू नये म्हणून कर्ण विंचवापासून दूर गेला नाही आणि त्याची नांगी सहन केली.

काही वेळाने गुरुजींची झोप मोडली आणि कर्णाच्या मांड्यातून खूप रक्त वाहत असल्याचे त्यांनी पाहिले. तेव्हा परशुराम म्हणाले की विंचवाची नांगी सहन करण्याची हिंमत फक्त क्षत्रियातच असू शकते, ब्राह्मणात नाही आणि परशुरामांनी त्यांच्या खोट्या बोलण्याबद्दल त्याला शाप दिला की कर्णाला जेव्हा जेव्हा त्याच्या शिकवणीची सर्वात जास्त गरज असेल तेव्हा त्या दिवशी त्याचा काही उपयोग होणार नाही.

कर्ण, ज्याला स्वतःला माहित नव्हते की तो कोणत्या वंशाचा आहे, त्याने आपल्या गुरुंची माफी मागितली आणि सांगितले की त्याच्या जागी दुसरा कोणी शिष्य असता तर त्यानेही असेच केले असते. रागाच्या भरात कर्णाला शाप दिल्याबद्दल त्यांना दोषी वाटले तरी ते आपला शाप परत घेऊ शकले नाही.

त्यानंतर त्यांनी कर्णाला आपले विजय नावाचे धनुष्य दिले आणि त्याला आशीर्वाद दिला की त्याला जे हवे आहे ते त्याला मिळेल - शाश्वत कीर्ती. काही लोककथांमध्ये, असे मानले जाते की विंचू स्वतः इंद्र होता, ज्याला त्याची खरी क्षत्रिय ओळख उघड करायची होती.

परशुरामांचा आश्रम सोडल्यानंतर कर्ण काही काळ भटकला. यादरम्यान तो 'शब्दभेदी' शिकत होता. सरावाच्या वेळी त्याने गायीच्या वासराला जंगली प्राणी समजून त्यावर बाण सोडला आणि वासरु मारले गेले. तेव्हा त्या गाईचा मालक असलेल्या ब्राह्मणाने कर्णाला शाप दिला की ज्याप्रमाणे त्याने एका असहाय्य प्राण्याला मारले होते, त्याचप्रमाणे तोही एके दिवशी मारला जाईल, जेव्हा तो सर्वात असहाय्य असेल आणि जेव्हा त्याचे सर्व लक्ष त्याच्या शत्रूशिवाय दुसऱ्या गोष्टीकडे असेल.

गुरू द्रोणाचार्यांनी आपल्या शिष्यांचे शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर हस्तिनापूर इथे एक कार्यक्रम आयोजित केला होता. अर्जुनाने त्या रिंगणात विशेष धनुर्विद्या कौशल्याने शिष्य असल्याचे सिद्ध केले. मग कर्णाने मंचावर प्रवेश केला आणि अर्जुनाला द्वंद्वयुद्धासाठी आव्हान दिले आणि त्याने केलेल्या पराक्रमांना मागे टाकले.

जेव्हा कृपाचार्याने कर्णाचे द्वंद्वयुद्ध नाकारले आणि त्याला त्याच्या वंश आणि राज्याबद्दल विचारले - कारण द्वंद्वयुद्धाच्या नियमांनुसार केवळ एक राजकुमार अर्जुनाला आव्हान देऊ शकतो, जो हस्तिनापूरचा राजकुमार होता. तेव्हा कौरवांतील ज्येष्ठ दुर्योधनाने कर्णाला अंगराज म्हणून घोषित केले जेणेकरून तो अर्जुनाशी द्वंद्वयुद्ध करण्यास पात्र ठरेल. कर्णाने दुर्योधनाला त्याच्या बदल्यात त्याच्याकडून काय हवे आहे असे विचारले तेव्हा दुर्योधन म्हणाला की कर्णाला आपला मित्र बनवायचा आहे.

या घटनेनंतर महाभारतातील काही मुख्य संबंध प्रस्थापित झाले, जसे की दुर्योधन आणि कर्ण यांच्यातील मजबूत संबंध, कर्ण आणि अर्जुन यांच्यातील तीव्र वैर आणि पांडव आणि कर्ण यांच्यातील वैमनस्य.

कर्ण हा दुर्योधनाचा विश्वासू आणि सच्चा मित्र होता. दुर्योधनाला खूश करण्यासाठी तो नंतर जुगारात भाग घेत असला, तरी त्याचा सुरुवातीपासूनच विरोध होता. कर्णाला शकुनी आवडत नसे आणि त्याने नेहमी दुर्योधनाला त्याच्या शत्रूंचा पराभव करण्यासाठी आपले लढाऊ कौशल्य आणि स्नायू शक्ती वापरण्याचा सल्ला दिला.

लक्षगृहावर पांडवांचा वध करण्याचा प्रयत्न अयशस्वी झाल्यावर कर्ण दुर्योधनाला त्याच्या भ्याडपणाबद्दल फटकारतो आणि म्हणतो की सर्व भ्याड युक्त्या अयशस्वी झाल्या आणि त्याला सांगतो की त्याने योद्धासारखे वागले पाहिजे आणि तुला जे काही मिळवायचे आहे ते तुझ्या शौर्याने मिळवा.

चित्रांगदच्या राजकन्येशी लग्न करण्यासाठी कर्णाने दुर्योधनाला मदत केली. तिने तिच्या स्वयंवरात दुर्योधनाला नाकारले आणि नंतर दुर्योधनाने तिला बळजबरीने दूर नेले. तेव्हा तेथे उपस्थित असलेले इतर राजे त्याच्या मागे गेले, परंतु कर्णाने एकट्याने सर्वांचा पराभव केला. पराभूत राजांमध्ये जरासंध, शिशुपाल, दंतवक्र, साल्वा आणि रुक्मी इ.

कर्णाचे कौतुक म्हणून जरासंधाने मगधचा एक भाग कर्णाला दिला. भीमाने नंतर श्रीकृष्णाच्या मदतीने जरासंधाचा पराभव केला पण त्याआधीच कर्णाने त्याचा एकट्याने पराभव केला. कर्णानेच जरासंधाची दुर्बलता उघडकीस आणली होती की त्याच्या पायाचे धड फाडून त्याचे दोन तुकडे करूनच त्याला मारले जाऊ शकते.

सकाळ+ चे सदस्य व्हा

ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Maharashtra Assembly Election 2024 Results Live Updates: राज्यातील सर्व मतदारसंघांच्या निकालाचे अपडेट्स एका क्लिकवर

Pune Online Fraud : ‘डिजिटल अरेस्ट’ करून आयटी अभियंत्याला सहा कोटींचा गंडा; सेवानिवृत्तीला काही महिने शिल्लक असताना बॅंक खाते रिकामे

Constitution of India : आणीबाणीतील सर्वच निर्णय रद्द करण्यासारखे नाहीत; सर्वोच्च न्यायालयाचे महत्त्वपूर्ण निरीक्षण

Pollution : बालकांचे भविष्य संकटात! दिल्लीसह उत्तर भारतात राष्ट्रीय प्रदूषण आणीबाणीची स्थिती; राहुल गांधींकडून चिंता व्यक्त

JP Nadda : अराजकाला काँग्रेसकडून चिथावणी; मणिपूर हिंसाचारप्रकरणी भाजपाध्यक्ष जे. पी. नड्डा यांचा आरोप

SCROLL FOR NEXT