लोकसभा निवडणुकीच्या या एक्झिट पोलदरम्यान समजून घेण्याची गोष्ट म्हणजे दक्षिण भारत आणि ईशान्येकडील जागा एकत्र केल्या तर एकूण 218 जागा आहेत. गेल्या लोकसभा निवडणुकीत या 218 पैकी 73 जागा भाजप आणि त्यांच्या मित्रपक्षांनी जिंकल्या होत्या.
लोकसभा निवडणुकीसंदर्भात एक्झिट पोलची आकडेवारी जाहीर झाली आहे. बहुतांश एक्झिट पोलने पुन्हा एकदा मोदी सरकार येणार असल्याचा अंदाज वर्तवला आहे. केवळ विजय नोंदवला जात नाही, तर प्रचंड बहुमताचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. यावेळी मोदींचे 400 पारचे लक्ष्यही योग्य ठरताना दिसत आहे. आता एक्झिट पोलची आकडेवारी समोर आल्याने त्याचे विश्लेषणही सुरू झाले आहे. या विश्लेषणाचा एक आधार म्हणजे भाजपसाठी अमित शहा यांचे मिशन १२०.
2017 मध्ये अमित शाह यांनी 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीची रणनीती तयार केली होती. त्याच रणनीतीनुसार, पक्षाने अशा एकूण 120 जागांचे लक्ष्य ठेवले होते जेथे ते हरले होते, परंतु जिंकण्याची आशा होती. या कारणास्तव, अमित शहा यांनी अशी योजना तयार केली की, केंद्रीय मंत्री अशा सर्व जागांना सतत भेट देतील, कार्यकर्त्यांशी संवाद साधला जाईल आणि सरकारच्या योजना तळागाळापर्यंत राबविण्यासाठी प्रयत्न केले जातील. या 120 जागांमध्ये दक्षिण भारतातील जागांचा समावेश होता आणि ईशान्येलाही लक्ष्य करण्यात आले होते.
पण 2019 च्या निवडणुकीत भाजपने आपले आकडे वाढवले, पण या 120 जागांवर त्यांची स्थिती फारशी सुधारली नाही, दक्षिणेत विस्तार करण्याचे त्यांचे स्वप्न अपुर्ण राहिले आणि ईशान्येतही ते प्रादेशिक पक्षांच्या मदतीने वाढतच गेले. पण आता पाच वर्षांनंतर त्याच मिशन 120 परिणाम दिसून येत आहे. एक्झिट पोल निश्चितच या दिशेने निर्देश करत आहेत.
दक्षिण भारत आणि ईशान्येकडील जागा एकत्र केल्या तर एकूण 218 जागा आहेत. गेल्या लोकसभा निवडणुकीत या 218 पैकी 73 जागा भाजप आणि त्यांच्या मित्रपक्षांनी जिंकल्या होत्या. त्या निवडणुकीत एकीकडे ईशान्येत प्रादेशिक पक्षांचे वर्चस्व होते, तर दक्षिण भारतात केरळ, तामिळनाडू आणि आंध्र प्रदेशात पक्षाचे खातेही उघडले नव्हते. त्यामुळेच निवडणूक निकालानंतर त्या जागांवर पुन्हा जोर द्यायचा आणि त्या जागांवर पराभव पलटवण्याची तयारी केली जाणार असल्याचे निश्चित झाले होते.
आता एक्झिट पोलच्या आकडेवारीवरून भाजपने दक्षिणेत जोरदार प्रभाव पाडल्याचे दिसून येते. जो पक्ष यापूर्वी तामिळनाडूमध्ये आपले खातेही उघडत नव्हता, तो यावेळी 4 जागा जिंकू शकतो. त्याचप्रमाणे, केरळमध्ये, जिथे पक्ष गेली अनेक वर्षे कठोर परिश्रम घेत आहे, आता तो 3 ते 4 जागांवर लढण्याच्या स्थितीत आहे आणि तेथेही विजय मिळू शकतो. आंध्र प्रदेशमध्ये यावेळी टीडीपीसोबतच्या युतीमुळे भाजपला मोठा दिलासा मिळाला आहे. या राज्यात एनडीए क्लीन स्वीप करू शकते, 25 पैकी 21-22 जागांवर त्याचा आकडा जाऊ शकतो, असे एक्झिट पोल दाखवत आहेत. यावेळी तेलंगणातही 17 जागांपैकी भाजप आणि त्यांचे मित्रपक्ष 10 ते 11 जागा जिंकू शकतात.
ओडिशात गेल्या वेळी भाजपच फक्त ७ जागांवर आली होती. मात्र यावेळी 21 पैकी 20 जागा जिंकू शकतात. म्हणजेच यावेळी नवीन पटनायक यांच्या बालेकिल्ल्यात अनपेक्षित घडामोडी घडताना दिसत आहेत. गेल्या वेळी पश्चिम बंगालमध्ये भाजपने चमकदार कामगिरी केली होती आणि 18 जागा जिंकल्या होत्या, परंतु तरीही ममता पुढे होत्या. मात्र यावेळी एक्झिट पोलमध्ये या राज्यातही बदलाची जबरदस्त लाट दिसून येत आहे. ॲक्सिस डेटा सांगत आहे की, भाजप 26 ते 31 जागा जिंकू शकतो, तर टीएमसीचा आकडा केवळ 11 ते 15 जागांपर्यंत मर्यादित राहू शकतो. जर आपण ईशान्येकडील राज्यांवर नजर टाकली तर तेथेही यावेळी भाजपला 25 जागांपैकी 16 ते 21 जागा मिळू शकतात.
हा आकडा महत्त्वाचा आहे कारण गेल्या वेळी ज्या राज्यात पराभवाला सामोरे जावे लागले होते त्या प्रत्येक राज्यात भाजपला यावेळी फायदा होताना दिसत आहे. मोठी गोष्ट म्हणजे यावेळी बिहार, महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश, हरियाणा यांसारख्या राज्यात काही प्रमाणात नुकसान सोसावे लागू शकते, याची जाणीव भाजपलाच झाली. अशी समीकरणे तयार झाल्यामुळे पक्ष काही जागा गमावण्याच्या मार्गावर आहे. तेव्हापासून या जागांच्या ऐवजी वेगळ्या रणनीतीवर लक्ष केंद्रित करण्यात आले होते, जिथे विजय मिळवता येईल अशा राज्यांवर लक्ष केंद्रित केले होते. याच रणनीतीमध्ये दक्षिण भारताचा समावेश होता, ईशान्येकडे बंगाल-ओरिसावर विशेष भर दिला. आता या रणनीतीचा एक्झिट पोलमध्ये निश्चितच फायदा होताना दिसत आहे, यावेळी 2019 च्या निवडणुकीत एनडीएला ज्या 120 जागांवर पराभवाला सामोरे जावे लागले त्या 120 जागांवर खेळ बदलू शकतो.
यावेळी भाजपने सुरुवातीपासूनच दक्षिण भारतावर विशेष लक्ष केंद्रित केले होते. एकट्या तामिळनाडूमध्ये पंतप्रधानांनी यावर्षी जानेवारी ते 30 मे दरम्यान 9 सभांना संबोधित केले, त्याचप्रमाणे बंगालमध्ये मोदींनी 42 जागांसाठी 23 जाहीर सभा घेतल्या. या राज्यांवर भाजपचे किती लक्ष होते हे दाखवण्यासाठी हे पुरेसे आहे. त्या फोकसमुळेच पक्षाचा विस्तार झाला आहे आणि स्वतःला जमिनीपासून वर नेण्याचे काम केले आहे. आता जर एक्झिट पोल अचूक असल्याचे सिद्ध झाले तर, अमित शाह यांचे 'मिशन 120' खऱ्या अर्थाने भाजपसाठी सर्वात मजबूत दुवा ठरणार आहे.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.