Rajasthan Assembly Election: धुंधाड हे राजस्थानचे सत्तेचे केंद्र मानले जाते. या प्रदेशाने राज्याला दोन मुख्यमंत्री दिले आहेत (हिरालाल शास्त्री आणि टिका राम पालीवाल). प्रत्येक निवडणुकीत या भागाला नेहमी मोठं महत्त्व असतं. राजकीय जाणकारांच्या मते धुंधाड भागात काँग्रेस आणि भाजपमध्ये नेहमीच चुरशीची लढत राहिली आहे. या विधानसभा निवडणुकीतही कमी-अधिक प्रमाणात तीच स्थिती आहे.

राजस्थानच्या पूर्व-मध्य भागात स्थित, या प्रदेशात जयपूर, दौसा, टोंक आणि सवाई माधोपूर जिल्ह्यांचा समावेश आहे. यापूर्वी धुंधड परिसरात विधानसभेच्या 25 जागा होत्या, मात्र आता ही संख्या 32 झाली आहे. गेल्या दोन निवडणुकांमध्ये काँग्रेस आणि भाजपमध्ये थेट लढत झाली आहे. या प्रदेशाचे राजकीय समीकरण आणि जात आणि राजघराणे येथील निकालांवर कसा प्रभाव टाकतात हे जाणून घेऊया.

याठिकाणी जातीचा घटक महत्त्वाचा

जुने निकाल आणि राजकीय जाणकारांच्या मते धोंडधार शहरी भाग हा भाजपचा बालेकिल्ला राहिला आहे. पक्षाने विशेषतः जयपूरमधील जागांवर चांगली पकड ठेवली आहे. मात्र, गेल्या निवडणुकीत येथे काँग्रेस मजबूत राहिली. व्यापारी, राजपूत आणि ब्राह्मण नेहमीच भाजपच्या बाजूने आहेत. याशिवाय, येथे SC/ST समुदायांचे प्राबल्य आहे. यामुळेच या प्रदेशाने नमो नारायण मीणा, कुंजीलाल, जसकौर मीना, कैलाश मेघवाल, खिलाडी बैरवा असे नेते दिले आहेत.

या भागातील अनेक मतदारसंघात गुर्जर समाजाची संख्याही लक्षणीय आहे. राजकीय जाणकारांचे म्हणणे आहे की 2018 च्या निवडणुकीत गुज्जरांनी पक्षाच्या बाजूने एकतर्फी मतदान केले आणि त्यामुळेच काँग्रेसने या भागात विजय मिळवला. मात्र, यावेळी ते होणे इतके सोपे नाही. सचिन पायलट यांना मुख्यमंत्री न केल्यामुळे गुर्जर मतदार काँग्रेसवर नाराज असल्याचे बोलले जात आहे. (Latest Marathi News)

जयपूर राजघराण्याचा प्रभाव

जातीपाठोपाठ जयपूरच्या राजघराण्याचा सर्वाधिक प्रभाव पाहिला जाऊ शकतो. पूर्वीच्या जयपूर राजघराण्याने या क्षेत्राला खूप काही दिले आहे. गायत्री देवी कुटुंबाने राज्य सचिवालय, विधानसभा, एसएमएस रुग्णालय तसेच महाराजा आणि महाराणी महाविद्यालये देखील स्थापन केली. 1962 पूर्वी या भागात काँग्रेसचे वर्चस्व होते, मात्र गायत्रीदेवींच्या नेतृत्वाखाली स्वतंत्र पक्षाचा उदय झाल्याने या भागावर काँग्रेसची पकड कमी झाली. यावेळी, पूर्वीचे जयपूरचे राजघराणे त्यांच्या घरी परतले आहे आणि भाजपने राजसमंदच्या खासदार दिया कुमारी यांना विद्याधर नगर मतदारसंघातून उमेदवारी दिली आहे.

गेल्या निवडणुकीत काँग्रेसने समीकरणे बदलली

2008 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपने येथे 11 जागा जिंकल्या होत्या, तर काँग्रेसने 13 जागा जिंकल्या होत्या. अपक्ष उमेदवारांनी 5, बहुजन समाज पक्षाने 2 आणि लोकतांत्रिक समाजवादी पक्षाने 1 जागा जिंकली. त्यानंतर, 2013 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपने या प्रदेशात 28 जागा जिंकल्या, नॅशनल पीपल्स पार्टी (एनपीपी) ने दोन जागा जिंकल्या, तर काँग्रेस आणि अपक्षांना प्रत्येकी एक जागा मिळाली. 2018 मध्ये काँग्रेसने जोरदार पुनरागमन केले आणि विधानसभेच्या 20 जागा जिंकल्या, तर भाजप आणि अपक्ष उमेदवारांनी प्रत्येकी 6 जागा जिंकल्या. (Latest Marathi News)