तज्ज्ञांनी आर्टिफिशल इंटेलिजन्स किंवा ‘एआय’ला पुढील मोठे तंत्रज्ञान म्हणून घोषित केले आहे. खरे तर एआय शेती, किरकोळ विक्री, संरक्षण आणि देखरेख, खेळ, उत्पादन आणि ऑटोमोबाईलसारखे विविध उद्योग एक किंवा दुसऱ्या मार्गाने अस्तित्वात आहे. पण एआय म्हणजे नक्की काय? 

एआय ही मनुष्यांप्रमाणेच शिकण्याची, विचार करण्याची आणि निर्णय घेण्याची मशिनची क्षमता आहे. दुसऱ्या‍ शब्दांत, मशिनला माहिती शोधण्यासाठी, त्यावर प्रक्रिया करण्यास आणि बुद्धिमान निर्णय घेण्याचे प्रशिक्षण दिले जाते. खरे आर्टिफिशिअल इंटेलिजन्स अद्याप तसे  दूरच आहे, परंतु मशिन लर्निंग (एमएल) नावाचा एआयचा एक प्रकार आहे, जो आपण जवळजवळ दररोज वापरतो. आपण आपल्या यू-ट्यूब व्हिडिओ रेकॉमेंडेशन, सोशल मीडिया फीड, भाषांतर अ‍ॅप्स, फोनवरचा ऑटो-कंप्लीट टेक्स्ट आणि अलेक्सा आणि गूगल होमच्या व्हॉइस रिकग्निशनमध्ये ते पाहतो.  

हे कसे काम करते? आपण प्रोग्रामिंगचा विचार करतो, तेव्हा सहसा संगणकाला सूचना देणे व त्या सूचनांप्रमाणेच कार्य करायला लावणे असाच विचार करतो. तथापि, संगणक प्रोग्राम करण्यासाठी एमएल हा एक पूर्णपणे वेगळा मार्ग आहे.  आपल्याला सविस्तर सूचना देण्याची गरज नाही. Instead, we can program a computer to learn just like us, that is, through trial and error and lots of practice. 

मुलांनो, यासाठी शिका कोडिंग...

एमएलमध्ये, शिक्षण अनुभवातून येते. येथे अनुभवाचा अर्थ बरेच डेटा असा आहे. यात फोटो, टेक्स्ट, व्हिडिओ आणि ऑडिओ समाविष्ट आहेत. मशिन त्या डेटामधील नमुने ओळखण्यास शिकते. ही क्षमता संगणकास आपल्या मदतीशिवाय भिन्न वस्तूंच्या फोटोंमध्ये फरक करण्यास मदत करते. यासह, मशिन शेवटी predictions करणे शिकते!

ड्रायव्हरलेस कार हे याचे उत्तम उदाहरण आहे. ही कार कोणत्याही मानवी हस्तक्षेपाशिवाय रस्त्यावर सुरक्षितपणे चालण्यास सक्षम होण्यासाठी मशिन लर्निंगचा वापर करते. रस्ता आणि आसपासच्या इतर कारच्या वर्तनाचा डेटा प्राप्त करण्यासाठी संगणक आपले कॅमेरे आणि सेन्सर वापरतो. त्यानंतर ते नमुने ओळखणे शिकते जे नंतर त्यास रस्त्यावर ‘स्वतःसाठी विचार’ करण्यास आणि निर्णय घेण्यास सक्षम करते, जेणेकरून कारमधील प्रवासी सुरक्षित राहतील! 

डिकोडिंग कोडिंग... : वय कोडिंग शिकण्याचे