नागपूर : भारत हा कृषिप्रधान राष्ट्र आहे, हे प्रत्येकाला माहिती आहे. देशाच्या विकासात या क्षेत्राचा वाटा मोठा आहे. दिवसेंदिवस शेती या क्षेत्रात मोठे बदल होत आहेत. आधुनिक तंत्रज्ञाचा वापर करून कृषी क्षेत्राला नवसंजीवनी देण्याचा प्रयत्न होत आहे. वाढती अन्नाची मागणी पाहता या क्षेत्रावरील बोजा वाढत आहे. देशातील जवळजवळ सत्तर टक्के लोकसंख्या शेतीवर आधारित आहे. नव्या पद्धतीने शेतीचा विकास आणि संशोधन होण्यासाठी देशातील अनेक कृषी विद्यापीठे कार्यरत असतात. कृषी विज्ञान यासारख्या नव्या संकल्पना उदयास येत असताना त्यामध्ये रोजगाराच्या अनेक संधी आता उपलब्ध होत आहेत.
शेती हा व्यवसाय म्हणून उत्तम पद्धतीने केल्यास त्यामध्ये करिअर करता येते. कृषी उद्योगासाठी प्रशिक्षित तरुणांची गरज आता मोठ्या प्रमाणात भासत आहे. देशात ५३ कृषी विद्यापीठे, पाच अभिमत विद्यापीठे, एक केंद्रीय कृषी विद्यापीठ आणि चार केंद्रीय विद्यापीठे कार्यरत आहेत. या सर्व संस्थामधून उत्तम दर्जाचे विद्यार्थी शिक्षण घेऊन बाहेर पडत आहेत. परदेशातील नव्या तंत्रज्ञानाचा वापर करून उत्पादन, संशोधन आदी शाखांमध्ये कार्य होत आहे. इतर शाखांप्रमाणे याही क्षेत्रात करिअर करता येऊ शकते. तुम्हाला शेतीला आपले करियर बनवायचे असेल तर या क्षेत्रात अभियांत्रिकीनंतर नोकरीचे चांगले पर्याय आहेत. पदविका किंवा बीटेकनंतर तुम्ही नोकरी करू शकता तसेच पदव्युत्तर पदवी एमटेक करून तुम्ही या क्षेत्रातही तज्ज्ञ होऊ शकता.
तुमची आवड कृषी क्षेत्रात असेल आणि या क्षेत्रात करियर बनवायचे असेल तर कृषी अभियांत्रिकी हा सर्वोत्तम पर्याय असू आहे. कृषी अभियांत्रिकी शेतीत तंत्रज्ञान लागू करते. जसे की नवीन व प्रगत शेतीची उपकरणे तयार करणे, जलसाठा, गोदामे, धरणे आणि शेतीशी संबंधित इतर संरचना यासारख्या शेतीविषयक पायाभूत सुविधा तयार करणे आणि तयार करणे, कृषी उपकरणे बनविणे आणि भागांची चाचणी करणे. या क्षेत्राशी संबंधित अभियंते शेती व संबंधित कामे सुलभ करण्याचा प्रयत्न करतात.
काही अभियंते मोठ्या शेतात प्रदूषण नियंत्रणावरील संशोधनाव्यतिरिक्त फ्लोरिस्टसाठी घरे आणि वातावरण डिझाइन करतात. याव्यतिरिक्त, काही कृषी अभियंते अल्गी आणि कृषी कचरा यांसारख्या बिगर-खाद्य स्त्रोतांमधून जैव-इंधनचे नवीन वाण विकसित करण्याचे कार्य देखील करतात. चला तर जाणून घेऊया याच्या अभ्यासक्रमाविषयी...
कृषी अभियंत्यांसाठी नोकरीचे चांगले पर्याय आहेत. बहुतेक कृषी अभियंते शेती, वनीकरण आणि अन्न प्रक्रिया यासारख्या क्षेत्रात सहज रोजगार शोधू शकतात. अभियांत्रिकी व्यतिरिक्त हे अभियंते वास्तुशिल्प व संबंधित सेवांमध्येही काम करतात. या व्यतिरिक्त अन्ननिर्मितीशी संबंधित क्षेत्रात नोकरीचे चांगले पर्याय आहेत. या क्षेत्रात सरकारी नोकरीसाठीही चांगले पर्याय आहेत. कृषी अभियंते घरातील व बाहेरची दोन्ही कामे करतात.
या क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी दहावी आणि बारावीनंतर पॉलिटेक्निक डिप्लोमा करू शकतो. हा तीन वर्षांचा डिप्लोमा कोर्स आहे. इंजिनीअरिंग करायचं असेल तर बी.टेक किंवा बी.ए. करता यावं यासाठी तुम्हाला विज्ञान शाखेतून बारावी उत्तीर्ण करावी लागेल. हा चार वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम आहे. यानंतर आपण पोस्ट ग्रॅज्युएशन कोर्स अर्थात एमटेक किंवा एमई करू शकता. हा दोन वर्षांचा कोर्स आहे.
अनेक खाजगी अभियांत्रिकी महाविद्यालये आणि विद्यापीठे बी.टेक किंवा बी.ई.मध्ये प्रवेश मिळविण्यासाठी प्रवेश परीक्षा देतात. परंतु, काही राज्यस्तरीय आणि राष्ट्रीय पातळीवरील चाचणी उत्तीर्ण झाल्यावर आपणास चांगले महाविद्यालये मिळतात जे करिअरसाठी चांगले आहेत.
बी.टेक/बी.ई. साठी परीक्षा
एमटेक/एमई चाचणी
अव्वल कृषी अभियांत्रिकी विद्यापीठे
शीर्ष भरती कंपनी
संकलन व संपादन - नीलेश डाखोरे
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.