digital system thinking sakal
एज्युकेशन जॉब्स

डिजिटल स्किल : डिजिटल सिस्टिम्स थिंकिंग

डिजिटल सिस्टिम्स थिंकिंग म्हणजे सर्वांगीण दृष्टिकोन आणि विचारधारा आहे. ती सिस्टिमचे घटक भाग एकमेकांशी संबंधित असलेल्या विविध मार्गांवर लक्ष केंद्रित करते.

डॉ. दीपक ताटपुजे

डिजिटल सिस्टिम्स थिंकिंग म्हणजे सर्वांगीण दृष्टिकोन आणि विचारधारा आहे. ती सिस्टिमचे घटक भाग एकमेकांशी संबंधित असलेल्या विविध मार्गांवर लक्ष केंद्रित करते.

डिजिटल सिस्टिम्स थिंकिंग म्हणजे सर्वांगीण दृष्टिकोन आणि विचारधारा आहे. ती सिस्टिमचे घटक भाग एकमेकांशी संबंधित असलेल्या विविध मार्गांवर लक्ष केंद्रित करते. डिजिटल परिवर्तनासाठी ही विचारसरणी अंतर्दृष्टी विकसनाद्वारे व्यवसाय अधिक कार्यक्षम तसेच प्रक्रियांमध्ये सुधारणाही करते.

डिजिटल सिस्टिम्स थिंकिंग या क्षेत्रामुळे परिवर्तनासाठी मूल्य प्रदान करू शकणारी विविध उपकरणे आणि प्रणालींना जोडणे शक्य झाले आहे. ते तंत्रज्ञानाच्या वापराद्वारे बुद्धिमत्तेचे जाळे तयार करण्याबद्दल आहे. यामुळे ग्राहकांच्या मागणीची पूर्तता करण्या बरोबरच पुनर्रचना करणाऱ्या प्रक्रियेशी संबंधित आहे. याद्वारे भांडवल आणि मूल्य निर्मितीही वाढवली जाते.

डिजिटल सिस्टिम थिंकिंग ही विश्लेषणाद्वारे मोठ्या व क्लिष्ट सिस्टिमच्या संदर्भात कसे कार्य करणार आहे, यावरही लक्ष केंद्रित करते. संगणक, स्मार्टफोन, स्कॅनर, कॅश रजिस्टर्स आणि डिजिटल तिकीट वाचकांच्या रूपात डिजिटल प्रणाली या डिजिटल थिंकिंग सिस्टिम्सवर आधारित आहेत.

चांगला सिस्टिम विचारधारक एकाच वेळी घटना, वर्तनाचे नमुने, प्रणाली आणि मानसिक मॉडेल या चार स्तरांचे कार्य पाहू शकतो. अनुभवी सिस्टिम विचारधारक बनणे म्हणजे स्वतःची जागरूकता आणि कौशल्ये विकसित करण्याच्या दृढ वचनबद्धतेने सुरू होते. व्यवसायामध्ये सिस्टिम थिंकर हा काय चालले आहे याचा सहज अर्थ लावू शकतो. त्यांच्याकडे त्यांच्या ऑपरेशनच्या ‘इनसायडर नट आणि बोल्ट’चे स्पष्ट दृश्य आहे जे इतरांच्या वैशिष्ट्यपूर्ण जागरूकता ओलांडूनही पाहता येणे सहज शक्य आहे.

शिकण्यासाठी सातत्यपूर्णता, मजबूत वचनबद्धता, आणि तुमच्या स्वतःच्या मानसिक मॉडेलला आव्हान देण्याची इच्छा या तीन वैशिष्ट्यांमध्ये ही विचार प्रणाली समाविष्ट आहे. समस्यांमध्ये तुमची स्वतःची भूमिका स्वीकारणे आणि पाहण्याच्या आणि कार्यशीलतेच्या वेगवेगळ्या मार्गांसाठी खुले असणे हे डिजिटल सिस्टिम्स थिंकिंगमध्ये महत्त्वाचे आहे.

सिस्टिम्स थिंकिंग ही प्रक्रिया युजर एक्सपिरीयन्स डिझायनर व्यापक दृष्टिकोनातून एकूण नमुने पाहण्यासाठी वापरली जाते. हे दोन घटकांमध्ये प्रणाली आणि संस्थांचे विभाजन करून पारंपारिक विश्लेषणही प्रचलित करते. डेव्हलप ऑपरेशन्स हा प्रॅक्टिसचा एक संच आहे जो वर्कलोड जलद आणि अधिक विश्वासार्हपणे तयार करण्यासाठी, चाचणी करण्यासाठी, रिलीज करण्यासाठी आणि व्यवस्थापित करण्यासाठी सॉफ्टवेअर विकास प्रक्रिया स्वयंचलित करतो जो ऑटोमेशन, क्लाऊड-नेटिव्ह, संस्कृती, सुरक्षा आणि निरीक्षणक्षमता या पाच मुख्य क्षेत्रांसह जोडला गेला आहे. सिस्टिमच्या विचारांची साधने आणि धोरणांमध्ये आइसबर्ग व्हिज्युअल्स, वर्तन-ओव्हर-टाइम आलेख, अनुमानाची टप्पा शिडी, कनेक्शन सर्कल, स्टॉक-फ्लो मॅप, आणि कॉझल लूप डायग्राम यांचा समावेश होतो. यासारख्या अनेक व्हिज्युअल टूल्सचा उपयोग सिस्टिम्सबद्दल अंतर्दृष्टी गोळा करण्यासाठी, विश्लेषण व संश्लेषण करण्यासाठी आणि संवाद साधण्यासाठी केला जातो. कुमू, इनसाइट मेकर आदी डिजिटल टूल्स ही डिजिटल सिस्टिम्स थिंकींगसाठी आणि सिस्टिम्स मॉडेलिंग स्केच टूल म्हणून लुपी सारखी जलद, विनामूल्य आणि वापरण्यास सोपे असणारी टूल्स अनेकदा उपयोगी पडतात.

सिस्टिम मॉडेलिंग सॉफ्टवेअर विशेषतः आय थिंक, व्हेनन्सिंग आदी टूल्स व वापराची कौशल्ये आत्मसात करणे तितकेच महत्त्वाचे आहे. सेवा साधने विविध कार्ये प्रदान करतात जी आपण टूल्स किंवा सिस्टीम सर्व्हिस टूल्सद्वारे करू शकतो, यामध्ये सिस्टम समस्यांचे निदान करणे, डिस्क युनिट्स आणि सिस्टम सुरक्षा व्यवस्थापित करणे समाविष्ट आहे. सर्व्हिस टूल्स सर्व्हरसह अनेक सेवा कार्ये करण्यासाठी आपण अनेक वेळा संगणक देखील वापरू शकतो.

सिस्टिम टूल हा प्रोग्रॅम्सचे एक कुटुंब जे मालवेअर स्कॅन करतात आणि ‘दुर्भावनापूर्ण प्रोग्रॅम आणि व्हायरस’ सूचित करतात की या अस्तित्वात येणारे धोके दूर करण्यासाठी सॉफ्टवेअरद्वारे मदत घेऊन उपयोगी ठरतात. कॉम्प्लेक्स सिस्टिम्स घ्या डिझाइनसाठी तसेच कंपनीच्या दीर्घकालीन डिजिटल धोरणाच्या अंमलबजावणीसाठी डिजिटल सिस्टिम्स थिंकिंग आवश्यक आहे. सिस्टीम थिंकिंग पद्धती वापरत असताना डिजिटल रोडमॅप ट्रॅकवर असल्याची खात्री करण्यासाठी जलद आणि साधे मॉडेलिंग महत्त्वपूर्ण असते. या शतकातील प्रमुख व्यवस्थापन क्षमतांपैकी ही एक डिजिटल प्रणाली विचारसरणी आहे. जसजसे आपले जग जागतिक स्तरावर अधिक घट्टपणे विणले जात आहे आणि बदलाचा वेग जसजसा वाढत जाईल तसतसे आपण सर्वांनी अधिकाधिक ‘प्रणालीनुसार’ बनणे आवश्यक आहे. ही विचार धारा आणि कौशल्ये स्वतःच्या विचार तत्त्वे आणि पद्धती लागू करण्यासाठी आवश्यक असलेली भाषा आणि साधने देत असल्याने या क्षेत्रात अनेक संधी उपलब्ध आहेत.

सकाळ+ चे सदस्य व्हा

ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Baba siddiqui murder case: बाबा सिद्दीकींवर गोळ्या झाडल्यानंतरही 'त्याचं' समाधान झालं नव्हतं; चक्क लीलावतीमध्ये...

Nagpur Accident: काॅंग्रेस नेते नितीन राऊत अपघातात बालंबाल बचावले, कारला ट्रकने धडक दिली अन्....

Mumbai Crime: गोराई बीचवरील हत्येचा उलगडा; मृतदेहाचे केले होते सात तुकडे, हातावरील टॅटूमुळे पटली ओळख

Children's Day Special Recipe: बालदिनानिमित्त मुलांसाठी बनवा चवदार रोटी पिझ्झा, सोपी आहे रेसिपी

Mumbai Police : बॉलीवूड सुपरस्टार सलमान खानला पुन्हा जीवे मारण्याची धमकी; रायचूरमधून गीतकाराला अटक

SCROLL FOR NEXT