सातारा : आज प्रत्येक क्षेत्रात कृत्रिम बुद्धिमत्ता, क्लाउड संगणकासारखे नवीन तंत्रज्ञान वापरले जात आहे. जुन्या कौशल्यांमध्ये तज्ञ असलेले व्यावसायिक नोकरीवर टिकण्याची क्षमता वाढविण्यावर लक्ष केंद्रित करत आहेत. कारण, कालांतराने तंत्रज्ञान बदलण्याची गरज असून नफा वाढविणे, सेवांची किंमत कमी करणे, उत्पादन ऑटोमेशन यासारख्या काही कंपन्या तांत्रिक विकासावर भर देताना दिसत आहेत. तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे टायपिस्ट, हँड कंपोजिंग या व्यवसायांची गरज कमी-जास्त झाली आहे. कॉर्पोरेट कंपन्यांना याची जाणीव भासत नाही आहे. त्यांचे उच्च व्यवस्थापन आज वापरल्या जाणार्‍या तंत्रज्ञानाच्या विकासासाठी भरपूर मदत करीत आहे. तसेच काही कंपन्या कर्मचार्‍यांना प्रशिक्षण देण्यातही मदत करताना दिसत आहे.

प्रशिक्षणाची संधी

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन या आवडीच्या प्रशिक्षण कार्यक्रमात कोणीही सहभागी होऊ शकते. प्रशिक्षण संस्था आणि कंपन्या त्यांच्या कर्मचार्‍यांची कौशल्ये वाढविण्यासाठी मोठ्या अचूकतेने याचा वापर करीत आहे. सहसा अशा प्रकारच्या प्रशिक्षणांची व्यवस्था करण्यासाठी कोणत्याही शैक्षणिक संस्था, सल्लागार इत्यादीबरोबर याचे आयोजन केली जाते. चला तर अशाच काही व्यवसायांबद्दल जाणून घेऊयात..

उर्जा क्षेत्रात दर्जेदार करियरसह भक्कम वेतनही, जाणून घ्या सविस्तर

अभियांत्रिकी कौशल्य

बहुतेक अभियांत्रिकी पदवीधारकांना फील्डच्या गरजा भागविण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये नसल्यामुळे नोकर्‍या नसतात. जुना अभ्यासक्रम आणि नवीन तंत्रज्ञानाविषयी ज्ञान नसणे हे एक त्याचे कारण असू शकते. 

हे लक्षात घेत एआयसीटीईने आपल्या दहा हजार अभियांत्रिकी महाविद्यालयांमधून परीक्षेत पास होऊन निघणार्‍या विद्यार्थ्यांसाठी प्रशिक्षण कोर्स सुरू केला आहे. टीसीएस आयओएनच्या भागीदारीत एआयसीटीईने हा ऑनलाइन कोर्स सुरू केला आहे. हा कोर्स कॉर्पोरेट मूल्ये, प्रभावी ई-मेल लेखन, सादरीकरण आणि इतर व्यक्तिमत्व वैशिष्ट्यांसारखे करिअर कौशल्य विकसित करण्यात तरुणांना मदत करेल. इच्छुक तरूण करिअर कौशल्यांशी संबंधित हा कोर्स करण्यासाठी, learning.tcsionhub.in या साइटवरती जावे. हे व्यासपीठ तरुणांना अनेक नवीन तंत्रात प्रशिक्षण देईल.

सिस्टम सुरक्षा

आयटी तंत्रज्ञानाचा वाढता वापर सायबर गुन्ह्यांचे प्रमाणही वाढवत आहे. प्रत्येक आयटी कंपनी आपल्या कर्मचार्‍यांना प्रशिक्षण देत आहे किंवा असे कोणतेही नुकसान होऊ नये म्हणून त्यांचे कौशल्य वाढविण्यासाठी प्रोत्साहित करीत आहे. नेटवर्क+, सिक्युरिटी + आणि सर्टिफाइड एथिकल हॅकर (सीईएच) सारख्या लोकप्रिय ऑनलाइन कोर्सेस घेत आहे. 

सरकारी नोकरी : फॉरेस्ट सर्व्हे ऑफ इंडियात भरती; पोस्ट ग्रॅज्युएट्स उमेदवारांसाठी संधी

आयटी प्रमाणपत्र

संगणक विज्ञान विद्यार्थी आणि व्यावसायिक आयटी क्षेत्रातील विद्यार्थी अनेक नवीन तंत्रज्ञान प्रशिक्षण मिळवून नोकरीवरील आपला दावा मजबूत करताहेत. अनेकदा सिस्को, मायक्रोसॉफ्ट, ओरॅकल सारख्या खासगी कंपन्या त्यांच्याशी संबंधित नवीन तंत्रज्ञानाचे प्रशिक्षण अभ्यासक्रम घेतात. क्लाउड कंप्यूटिंग, एसक्यूएल सर्व्हर, मायएसक्यूएल आणि अ‍ॅनिमेशनशी संबंधित प्रमाणपत्रासाठी मोठी मागणी आहे.

आर्थिक बाजारपेठेत प्रमाणपत्र

पदवीनंतर ज्या तरुणांना आर्थिक बाजारामध्ये करिअर करायचे आहे, त्यांनी एनसीएफएम सारख्या प्रमाणपत्राकडे जावे. असे केल्यावर त्यांना स्टॉक अॅनालिस्ट, पोर्टफोलियो मॅनेजर यासारख्या पदांवर नोकर्‍या मिळू शकतात. याशिवाय नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ सिक्युरिटी मार्केट्स आणि आयसीआयसीआय डायरेक्ट सेंटर यांना संयुक्तपणे आर्थिक बाजारामध्ये प्रगत प्रमाणपत्र मिळू शकते. या व्यतिरिक्त व्यावसायिक वित्तीय बाजार व्यवस्थापनात डिप्लोमा आणि प्रगत पदविका अभ्यासक्रमदेखील करु शकतात.

डिजिटल मार्केटिंग

नोकरीच्या शोधात असलेल्या तरुणांना, विशेषत: विक्री आणि विपणनाशी संबंधित क्षेत्रात विपणनाच्या नवीन पद्धती शिकणे आवश्यक झाले आहे. ऑनलाइन विपणनाचे तंत्रज्ञान काही प्रकारच्या विक्री जाहिरातमध्ये अधिक प्रभावी होत आहे. कोर्सेरा, उडेमी असे बरेच ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म त्यात अभ्यासक्रम उपलब्ध करतात.

व्हिडिओ गेम्स उद्योग

व्हिडिओ गेम उद्योगाचा व्यवसाय इतर सर्व क्षेत्रांपेक्षा वेगाने वाढला आहे, हे जाणून आश्चर्य वाटेल. मोबाइल गेमिंगची वाढती लोकप्रियता हे त्याचे सर्वात मोठे कारण आहे. व्हिडिओ गेम डिझाईनमध्ये बॅचलर आणि मास्टरचा अभ्यास करणाऱ्या तरुणांना कोर्स पूर्ण होण्यापूर्वीच नोकरीच्या संधी मिळत आहेत. आधीच गेमिंग उद्योगाशी संबंधित असलेल्यांसाठी, त्यांची कौशल्ये मोबाईल गेमिंगकडे वळविण्याची आवश्यकता आहे.

युवावर्ग संगणक आणि खेळांबद्दल मूलभूतपणे परिचित आहेत, त्यांच्यासाठी लेव्हल डिझाइन, स्टोरीलाइन डेव्हलपमेंटसह गेम डिझाइनच्या इतर बाबींवर विशेष प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम घ्यावा. इच्छुक विद्यार्थी गेम आर्ट आणि डिझाइनमध्ये डिप्लोमा आणि प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम करू शकतात.

विद्युत आणि संकरित वाहनांचे तज्ञ

केंद्र सरकारने इलेक्ट्रिक वाहनांवर अनेक सवलती जाहीर केल्या आहेत. तरुण, अशा वाहनांच्या तंत्रज्ञानाकडे लक्ष देऊन नोकरीची परिस्थिती सुधारू शकतात. इच्छुक व्यावसायिक भारत सरकारच्या एनपीटीईएल (नॅशनल प्रोग्राम ऑन टेक्नॉलॉजी इन्सान्समेंट लर्निंग), भारत सरकारमार्फत प्रशिक्षण घेऊ शकतात. तो 'हायब्रीड आणि इलेक्ट्रिक व्हेईकलचा परिचय', 'इलेक्ट्रिक व्हेईकल-पार्ट 1' असे अभ्यासक्रम घेऊ शकतो.

आव्हाने

-बर्‍याच काळापासून रूढीवादी बनलेल्या लोकांची मानसिकता बदलणे सोपे नाही.
-साधारणपणे, लोक वयानंतर काही नवीन शिकण्याचा धोका घेत नाहीत.
-घरगुती आणि नोकरीच्या जबाबदाऱ्यांनंतर प्रशिक्षणासाठी वेळ मिळणे कठीण आहे.

MCA पदवीधरांसाठी चांगल्या नोकरीची संधी, वाचा किती मिळतो पगार?

-कौशल्य अपग्रेडेशन कोर्स 

सर्वसाधारण कौशल्य आधारित अभ्यासक्रमांवर भर देण्यात आला आहे. बरेच तरुण, बहुतेक पदवीधर, बदलत्या बाजारपेठ आणि उद्योगांच्या गरजेनुसार कौशल्य आधारित अभ्यासक्रमांना महत्त्व देत आहेत. तरुणांना नोकरीसाठी योग्य क्षमता मिळवून देण्यासाठी प्रधानमंत्री कौशल विकास योजनेचा लाभ घेण्यातही कुणीही मागे नाही. तथापि, त्यातून रोजगार मिळविणाऱ्या तरुणांची संख्या जास्त नाही.

पहिल्या दहा आयटी कंपन्यांनी 06 टक्के अभियांत्रिकी पदवीधर तरुणांना नोकरीच्या संधी दिल्या आहेत. म्हणजेच, 94 टक्के आयटी पदवीधरांनी अव्वल कंपन्यांच्या निकषांची पूर्तता केली नाही.
 
खरंच गरज आहे?

-तरुणांनी नवीन शिकण्यास अजिबात संकोच करू नये. आवश्यक असल्यास आपल्या कार्यस्थळावरून भिन्न कौशल्ये शिकण्याचा प्रयत्न करा.
- नवीन माहिती आणि आपल्या व्यवसायाशी संबंधित बदलांसह स्वतःला परिचित करा, तरच आपण योग्य दिशेने शिक्षणाकडे वाटचाल करू शकता.