नागपूर : वैद्यकीय प्रवेशासाठी (Medical admission) विद्यार्थ्यांना ‘नीट’ परीक्षा (Neet exam) द्यावी लागते. नीटच्या परीक्षेसाठी विद्यार्थ्यांना अकरावी, बारावी दोन्ही वर्षाचा अभ्यास करावा लागतो. मात्र, आता ‘नीट’शिवाय वैद्यकीय क्षेत्राचा अभ्यास (Study of the medical field without neet exzam) करू शकता. इयत्ता बारावीनंतर असे बरेच वैद्यकीय अभ्यासक्रम आहेत ज्यांना एनईईटीची (NEET is not required) आवश्यकता नाही. चला तर जाणून घेऊया या विषयी... (Study-of-the-medical-field-without-neet-exzam)

राष्ट्रीय पात्रतासह प्रवेश परीक्षा (एनईईटी) ही देशातील सर्वांत मोठी प्रवेश परीक्षा आहे. यावर्षी नेट २०२१ (नीट २०२१) ०१ ऑगस्ट रोजी होणार आहे. परिस्थिती चांगली राहली नाही तर तारीख वाढविली जाऊ शकते. एमबीबीएस आणि बीडीएस कोर्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी दरवर्षी सुमारे १५ लाखांहून अधिक विद्यार्थी परीक्षेला बसतात. त्यापैकी जवळपास ५० टक्केच एनईईटीसाठी पात्र ठरतात.

बॅचलर इन फार्मसी (बी. फार्मसी)

याला सामान्यत: बी फार्मना असेही म्हणतात. यामध्ये औषधांचा अभ्यास केला जातो. औषधे तयार करण्याचे तंत्र शिकवले जाते. भारतासह अनेक देशांमध्ये फार्मसिस्ट होण्यासाठी ही पदवी आवश्यक आहे. याद्वारे आपण फार्मास्युटिकल उद्योग, हर्बल उद्योग, सौंदर्यप्रसाधन उद्योग किंवा क्लिनिकल संशोधन क्षेत्रात करिअर बनवू शकता. या व्यतिरिक्त उत्पादन, गुणवत्ता नियंत्रण, संशोधन आणि विकास आदी सरकारी विभागांमध्येही रोजगार निर्माण होतात. बरीच विद्यापीठे व संस्था स्वतंत्र प्रवेश परीक्षेद्वारे या कोर्सला प्रवेश देतात. एनईईटी घेणारी नॅशनल टेस्टिंग एजन्सी (एनटीए) फार्मसीसाठी राष्ट्रीय स्तरावरील प्रवेश परीक्षा घेते.

बीटेक बायोमेडिकल

बायोमेडिकल अभियांत्रिकीमध्ये बीटेक हा चार वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम आहे. बारावी इयत्तेची पदवी मिळविल्यानंतर विज्ञानात प्रवेश घेता येतो. हे नंतर बायोमेडिकल तंत्रज्ञ, बायोमेडिकल अभियंता आणि बायोकेमिस्ट म्हणून काम करण्याचा मार्ग उघडेल.

बीएससी न्यूट्रिशन

हा तीन वर्षांचा यूजी कोर्स आहे. यामध्ये विज्ञान, आहार आणि पौष्टिक मूल्यांच्या बाबींबद्दल तपशीलवार शिकवले जाते. पोषण व आहारशास्त्रात बीएससी केल्यानंतर रुग्णालये, आरोग्य दवाखाने, आरोग्य केंद्रे किंवा बहुराष्ट्रीय कंपन्यांमध्ये आहारतज्ज्ञ किंवा पोषण विशेषज्ञ म्हणून काम करू शकता. यात पगारही चांगला आहे.

बीए मानसशास्त्र

इतर वैद्यकीय अभ्यासक्रमांप्रमाणेच आरोग्यसेवेत जाण्यासाठी विज्ञान बारावीमध्ये अनिवार्य नाही. कला किंवा वाणिज्यचे विद्यार्थी देखील मानसशास्त्रामध्ये पदवी प्राप्त करू शकता. यानंतर आरोग्य किंवा मानसिक काळजी सल्लागार म्हणून काम करू शकता. तसेच फौजदारी न्याय किंवा सामाजिक कार्य क्षेत्रात करिअर करू शकतात.

बीएससी फिजिओथेरपी

हा तीन वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम आहे. हा कोर्स पूर्ण झाल्यानंतर व्याख्याता, फिजिओथेरपिस्ट, संशोधक, संशोधन सहायक, क्रीडा फिजिओ पुनर्वसनकर्ता, थेरपी व्यवस्थापक आदी क्षेत्रात काम करण्याची संधी मिळते. एखाद्या रुग्णालयातही जाऊ शकता किंवा खाजगी क्लिनिकमध्येही काम करू शकता.

हे अभ्यासक्रम आहेत चांगले पर्याय

• बीएससी कार्डियाक परफ्यूजन (BSc Cardiac Perfusion)

• बीएससी बायोटेक्नॉलॉजी (BSc Biotechnology)

• बीएससी मायक्रोबायोलॉजी (BSc Microbiology)

• बीएससी कार्डिओ-व्हस्कुलर तंत्रज्ञान (BSc Cardio-Vascular Technology)

• बॅचलर ऑफ ऑक्युपेशनल थेरपी (B.O.Th) (Bachelor of Occupational Therapy)

संकलन व संपादन - नीलेश डाखोरे

(Study-of-the-medical-field-without-neet-exzam)