पुणे : सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ म्हटले की झपकन डोळ्यासमोरून जयकर ग्रंथालय नक्की येते. प्रशासकीय अधिकाऱ्यांबरोबरच विविध क्षेत्रात नेतृत्त्व करणाऱ्या अनेक पिढ्यांनी या ग्रंथालयात अभ्यास केला आहे. विद्यापीठातील विद्यार्थ्यांच्या अनेक पिढ्यांसाठी ज्ञानाचा स्त्रोत ठरलेल्या या जयकर ग्रंथालयाचा जागतिक पुस्तक दिनानिमित्त घेतलेला हा आढावा...

यंदाचे वर्ष हे विद्यापीठाचेही अमृतमहोत्सवी वर्ष आहे. तर जयकर ग्रंथालयाचे अमृतमहोत्सवी वर्ष हे पुढील वर्षी सुरू होणार आहे. याविषयी माहिती देताना जयकर ज्ञानस्त्रोत केंद्राच्या प्रभारी संचालिका डॉ.अपर्णा राजेंद्र सांगतात,‘‘ग्रंथालयात विद्यापीठाच्या विविध विभागांकडून सुचविण्यात आलेल्या पुस्तकांची दरवर्षी खरेदी केली जाते.

ग्रंथालयातील संख्यात्मक साहित्य दरवर्षी वाढतेच परंतु गुणात्मक दर्जा देखील टिकविण्याचा आमचा प्रयत्न असतो. या केंद्रात दुर्मिळ हस्तलिखितांपासून ते आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स पर्यंत सर्व प्रकारची पुस्तके उपलब्ध आहेत. विद्यार्थ्यांना अभ्यासाच्या दृष्टीने आवश्यक असणाऱ्या राष्ट्रीय आंतरराष्ट्रीय पातळीवरील जर्नल विद्यापीठाने उपलब्ध करून दिली आहेत.

त्यासोबतच विद्यापीठ अनुदान आयोगाच्या ई शोधसिंधू या योजनेमार्फत देखील २००४ सालापासून १४ ई जर्नल उपलब्ध करून दिली जातात.’’ ग्रंथालयाबरोबरच विद्यार्थी पाच मजली अभ्यासिकेचा लाभ घेतात. यात जवळपास एकूण हजार विद्यार्थ्यांची अभ्यासाची सोय करण्यात आली आहे.

जयकर ग्रंथालयाचा प्रवास...

- विद्यापीठाची स्थापना १९४९ मध्ये झाल्यानंतर लगेचच १९५० मध्ये मुख्य इमारतीत ग्रंथालयाची सुरुवात करण्यात आली.

- १९५७ मध्ये ग्रंथालयाला स्वतंत्र इमारत मिळाली व ग्रंथालयाला विद्यापीठाचे पहिले कुलगुरू बॅरिस्टर एम.आर जयकर यांचे नाव देण्यात आले.

- २०१७ साली जयकर ग्रंथालयाचे नाव जयकर ज्ञानस्त्रोत केंद्र करण्यात आले.

- आजमितीला ४ लाख ७७ हजार ग्रंथांचा संग्रह केंद्रात उपलब्ध आहे.