Infertility : भारतात इनफर्टिलिटी ही झपाट्याने वाढणारी समस्या बनत चालली आहे. जेव्हा एखादी स्त्री तिच्या किंवा तिच्या जोडीदाराच्या प्रजनन प्रणालीतील समस्येमुळे गर्भधारणा करू शकत नाही, तेव्हा त्या स्थितीला इनफर्टिलिटी म्हणतात. या समस्येला हल्ली स्त्री आणि पुरुष दोघेही बळी पडत आहेत. एका आकडेवारीनुसार, देशातील 15 टक्के लोक या समस्येशी झुंजत आहेत. चिंतेची गोष्ट म्हणजे, ही एक गंभीर समस्या आहे. परंतु याबाबत उघडपणे बोलल्या जात नाही.

इनफर्टिलिटी म्हणजे काय, त्याची कारणे काय आहेत आणि ते कसे टाळता येईल? अशा सर्व महत्त्वाच्या प्रश्नांची उत्तरे आज आपण डॉ. अर्चना धवन बजाज, स्त्रीरोग तज्ञ, प्रजनन आणि IVF तज्ञ Nurture Clinic, दिल्ली आणि डॉ. अंजली कुमार, प्रसूती तज्ञ आणि सीके बिर्ला रुग्णालयातील लॅपरोस्कोपिक सर्जन देत आहेत.

डॉ. अंजलीने सांगितले की, जर एखादे जोडपे एक वर्ष कोणत्याही संरक्षणाशिवाय सतत लैंगिक क्रिया करत असेल, तरीही गर्भधारणा होत नसेल, तर या समस्येला इनफर्टिलिटी म्हणतात.

महिलांमधे इनफर्टिलिटीची नेमकी कारणं कोणती?

पुरुष आणि स्त्रियांमध्ये इनफर्टिलिटीची वेगवेगळी कारणे असू शकतात. जर आपण स्त्रियांबद्दल बोललो तर प्रामुख्याने

ओवरीचे व्यवस्थित कार्य न करणं

फॅलोपियन ट्यूबचे सुरळीत काम न होणे

यूट्सस व्यवस्थित नसणे

शरीराचे हार्मोनल संतुलन बरोबर नसणे

फॅलोपियन ट्यूबमधे टीबी असणे

पुरुषांमधे इनफर्टिलिटीची नेमकी कारणं कोणती?

शुक्राणूंची खराब गुणवत्ता

कमी शुक्राणूंची संख्या

शुक्राणूंची गतिशीलता कमी

शरीराचे हार्मोनल संतुलन बरोबर नसणे

इरेक्शनची कमतरता

ताण

शुक्राणूंची संख्या कमी करणारे कोणतेही रोग (Male Infertility)

इनफर्टिलिटीचा धोका का वाढतो?

जोडप्यांमधे कामाच्या निमित्ताने अंतर असणे

धूम्रपान, दारू, तंबाखूचा वापर

कोरोना विषाणू

वेळेवर विवाह आणि मुलाचे नियोजन करण्यास विलंब

महिलांच्या तुलनेत पुरुषांमधे इनफर्टिलिटीचा धोका जास्त आहे काय?

डॉक्टर अंजलीने सांगितले की यात, 40% महिला आहेत, 40% पुरुष आहेत, 10% दोघेही आहेत आणि 10% लोकांना याबाबत कल्पनाच नाही. (Health)

इनफर्टिलिटीची लक्षणं

लग्नाच्या एक वर्षानंतरही गर्भवती न होणे हे त्याचे सर्वात मोठे आणि पहिले लक्षण आहे.

35 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या महिलांनी वर्षभर थांबू नये

एंडोमेट्रिओसिसची लक्षणे जसे की वेदनादायक कालावधी, जड कालावधी, ताप, पाठीच्या खालच्या भागात दुखणे, योनीतून स्त्राव

इनफर्टिलिटीवर उपाय

डॉक्टरांनी सांगितले की त्याच्या उपचारासाठी सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे कुटुंब आणि जोडीदाराचा पाठिंबा. वैयक्तिक स्थितीनुसार उपचार स्वस्त किंवा महाग असू शकतात परंतु उपचाराने तुम्ही बरे होऊ शकता. कधीकधी IVF आवश्यक असू शकते. एक गोष्ट लक्षात ठेवा की जर तुम्ही हेल्दी डाएट घेत असाल आणि हेल्दी आणि दिसायला तंदुरुस्त असाल, तर तुम्हाला ही समस्या उद्भवूच शकत नाही असा गैरसमज करून घेऊ नका. संशयास्पद लक्षणे दिसून आल्यास ताबडतोब डॉक्टरांकडे जा. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे ही समस्या स्त्री आणि पुरुष दोघांनाही होऊ शकते, त्यामुळे दोघांची तपासणी करून उपचार करणे आवश्यक आहे. (Lifestyle)

इनफर्टिलिटीचा धोका टाळण्यासाठी करा हे उपाय

लग्नाआधी मासिक पाळीशी संबंधित काही समस्या असल्यास डॉक्टरांकडून तपासणी करून घ्या.

PCOS किंवा एग रिझर्व यांसारख्या समस्यांमुळे प्रजनन समस्या उद्भवू शकतात, म्हणून चाचणी करून घ्या.

तरुण वयातच आहाराची विशेष काळजी घ्या

वजन नियंत्रित ठेवा

हलका व्यायाम करा