- डॉ. रोहिणी पाटील

गणेश चतुर्थी हा महाराष्ट्रातील सर्वांत महत्त्वाचा सण असून तो मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. या उत्सवात हमखास बनविला जाणारा पदार्थ म्हणजे मोदक. निरोगी मोदक पाककृती आपल्या आहारात काही अतिरिक्त पोषण मिळविण्याचा चांगला मार्ग आहे. ते तांदळाच्या पिठापासून बनविलेले पारंपारिक भारतीय मिष्टान्न आहे. मोदक पारंपरिकपणे गुळापासून बनवले जातात. परंतु ते मोलासेस किंवा मधाने देखील बनवता येतात. मी पांढऱ्या तांदळाच्या पिठापेक्षा हातसडीच्या तांदळाचे पीठ वापरण्यास प्राधान्य देते कारण त्यात फायबर जास्त असतात. अर्थात त्याला शिजायला जास्त वेळ लागतो.

या हेल्दी मोदक रेसिपीमध्ये बेस म्हणून नारळाच्या दुधाचा वापर केला जातो. त्याचे आरोग्यासाठी बरेच फायदे आहेत. या रेसिपीमध्ये रिफाइंड साखर किंवा गव्हाचे पीठ नाही कारण ते काही सेकंदात आपल्या शरीराला तीव्र ऊर्जा देतात!

उकडीचे शुगर फ्री मोदक

साहित्य -

• २ चमचे बदाम

• ३ चमचे काजू

• ८ खजूर

• (बिया काढून आणि चिरून)

• २ चमचे काळे मनुके

• अर्धा कप खोवलेला नारळ

• २ चमचे तांदळाचे पीठ

• १ चमचा तूप

• १-२ चमचे पाणी

(आवश्यक असल्यास)

कृती

• बदाम आणि काजू घ्या, त्याची बारीक पावडर करा.

• आता खजूर, बेदाणे आणि सुके खोबरे घाला, हे सगळं पुन्हा बारीक करून मिश्रण बनवा.

• तूप घालून मिश्रण मळून घ्या, ते कणकेसारखे एकजीव झाले पाहिजे. नसल्यास एका वेळी एक चमचा पाणी घालून परत मळून बघा.

• कढईत पाणी, तेल किंवा तूप आणि मीठ घाला. गॅसवर ठेवा, आता त्या मिश्रणाला एक उकळी येऊ द्या.

• गॅस कमी करा आणि हळूहळू त्यात तांदळाचे पीठ घाला. आता त्यात थोडे पाणी घालून पटकन मिश्रण ढवळून घ्या. गॅसवरून कढई उतरवा आणि त्यावर ४-५ मिनिटे झाकण ठेवा.

मिश्रण प्लेटमध्ये काढा. तूप वापरून मोल्ड ग्रीस करा आणि तांदळाच्या पिठाच्या पेस्टला मोदकाचा आकार द्या. आता साचा बंद करा आणि तळाच्या छिद्रातून स्टफिंग सुरू करून ते घट्ट दाबा. नंतर तळाचा पृष्ठभाग सपाट करा आणि त्यानंतर उघडून मोल्डमधून काढा.

वाफवलेले नाचणीचे मोदक

साहित्य

• १ कप नाचणीचे पीठ (बाजरी, नाचणी)

• पाव कप + १.५ टीस्पून गूळ पावडर (तुम्हाला अधिक गोड आवडत असेल तर १ ते २ टीस्पून आणखी घाला)

• पाव कप किसलेले नारळ

• २ वेलची (ठेचून)

• २ चमचे तूप

• २ चमचे काजूचे तुकडे

• अर्धा कप A-२ गायीचे दूध

• पाऊण कप पाणी

कृती

• एका भांड्यात पाणी आणि गूळ घालून गूळ वितळेपर्यंत शिजवा.

• ताजे किसलेले खोबरे घालून एक मिनीट उकळवा.

• आता त्यात १ चमचा तूप, काजू आणि वेलची घाला.

• फक्त एक मिनीट शिजवा आणि स्टोव्ह बंद करा. झाकणाने बंद करा आणि ५ मिनिटे बाजूला ठेवा.

• कढईत २-३ चमचे पाणी घालून गूळ गरम करा आणि तो विरघळेपर्यंत नीट ढवळून घ्या आणि आता हे मिश्रण बाजूला ठेवा.

कढईत तूप आणि नाचणीचे पीठ घाला. नीट मिक्स करून मंद आचेवर ३-४ मिनिटे भाजून घ्या. यात गुठळ्या नाहीत याची खात्री करा आणि नाचणीचे पीठ तुपाने चांगले एकजीव करा.

आता गॅस बंद करा आणि त्यात दूध आणि पाणी घाला. गुठळ्या टाळण्यासाठी नीट ढवळून घ्या. मंद आचेवर, गुळाचे पाणी घाला आणि ते मिश्रण भांड्याची बाजू सोडेपर्यंत शिजवा. १ चमचा तूप घालून नीट ढवळून घ्या. झाकण ठेवा आणि गॅस बंद करा. १० मिनिटे थंड होऊ द्या आणि आता पीठ चांगले मळून घ्या. साचा वापरून मोदकाला आकार द्या. तुमच्याकडे साचा नसल्यास फक्त लहान गोल गोळे किंवा अंडाकृती आकाराचे बनवू शकता आणि एका बाजूला एक टोक बनवू शकता. साच्यात नाचणीचे पीठ घाला. ते बंद करा आणि आत भरण्याचे मिश्रण घाला. नाचणीच्या पीठाने साच्याचे तोंड सुरवातीला झाकून ठेवा. पृष्ठभाग गुळगुळीत करा आणि मोल्डमधून काढा.

मोदक कसे वाफवायचे?

स्टीमरला तेल किंवा तूप लावा. पॅनमध्ये २ कप पाणी घाला. मोठ्या आचेवर पाणी उकळेपर्यंत गरम करा. पाणी गरम असतानाच मोदक स्टीमरच्या आत ठेवा. झाकण ठेवा आणि मध्यम ते मंद आचेवर १०-१५ मिनिटे वाफ येऊ द्या. तुम्ही मोदक काढले की ते चिकट वाटत नाहीत म्हणजे ते चांगले शिजले आहेत. त्यावर वरून थोडं तूप टाका आणि हेल्दी मोदक सर्व्ह करायला तयार आहेत!