- डॉ. विराज वैद्य
आपले आरोग्य आनुवंशिकता, जीवनशैली आणि पर्यावरणाच्या धाग्यांनी विणलेले आहे. यापैकी आपला आनुवंशिक आराखडा एक ब्लूप्रिंट म्हणून काम करतो, जो विविध आरोग्य परिस्थितींबद्दल पूर्वस्थिती दर्शवू शकतो. आनुवंशिक चाचणी या ब्लूप्रिंटचे वाचन करते.
आनुवंशिक चाचणीमध्ये विशिष्ट जनुक, गुणसूत्र किंवा प्रथिने ओळखण्यासाठी तुमच्या डीएनएचे विश्लेषण करणे समाविष्ट असते. या प्रकारच्या चाचणीमुळे तुमच्या जनुकांमधील बदल किंवा उत्परिवर्तन दिसून येऊ शकतात, जे तुमच्या संपूर्ण आरोग्यावर किंवा तुमच्या भावी मुलांच्या आरोग्यावर परिणाम करू शकतात.
भविष्यसूचक काळजी : आनुवंशिक चाचण्या कर्करोग, हृदयरोग आणि इतर रोगांसारख्या रोगांची लक्षणे दिसण्यापूर्वीच संवेदनशीलता शोधू शकतात.
वैयक्तिकृत औषध : हे तुमच्या आनुवंशिक प्रोफाइलनुसार वैद्यकीय उपचारांना मदत करते, संभाव्य उपचार योजनांचा प्रभाव सुधारते.
कौटुंबिक नियोजन : कुटुंब सुरू करण्याची योजना आखत असलेल्या जोडप्यांसाठी, ही चाचणी मुलांना आनुवंशिक विकार होण्याचा धोका दर्शवू शकते.
आनुवंशिक चाचणीचे निष्कर्ष समजून घेणे अवघड असू शकते. मात्र, तुमच्याकडे धोका वाढवणारी ‘आनुवंशिक शक्यता’ आहे का हे चाचणीतून कळते. आनुवंशिक सल्लागार या निष्कर्षांचा अर्थ लावण्यात आणि सर्वोत्तम कृतीचा सल्ला देण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
आनुवंशिक कर्करोग सिंड्रोम : BRCA1 आणि BRCA2 जनुकांप्रमाणे, यांचे उत्परिवर्तन झाल्यास, स्तन आणि गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा धोका लक्षणीय वाढू शकतो.
हृदय व रक्तवाहिन्यांसंबंधी रोग : आनुवंशिक लक्षणे कौटुंबिक हायपरकोलेस्टेरोलेमियासारख्या परिस्थितीची पूर्वस्थिती दर्शवू शकतात.
न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर : हंटिंग्टन रोग आणि अल्झायमर रोगाचे विशिष्ट प्रकार, ज्याचा आनुवंशिक मार्करद्वारे अंदाज लावला जाऊ शकतो.
आनुवंशिक स्थितीचा कौटुंबिक इतिहास असल्यास.
विशिष्ट आनुवंशिक रोगांचा धोका जास्त असलेल्या लोकसंख्याशास्त्रीय गटाशी संबंधित असल्यास.
कुटुंबविस्तार करण्याचा विचार करत असल्यास आणि पुढच्या पिढीबाबत आनुवंशिक जोखमींबद्दल जाणून घ्यायचे असल्यास.
आनुवंशिक चाचणी तुमच्या आरोग्याच्या गुंतागुंतींकडे नॅव्हिगेट करण्यात मदत करू शकते. हे धोके समजून घेऊन, तुम्ही तुमचे आरोग्य व्यवस्थापन, जीवनशैली निवडी आणि वैद्यकीय निगा याबद्दल माहितीपूर्ण निर्णय घेऊ शकता, ज्यामुळे निरोगी, अधिक माहितीपूर्ण जीवन जगता येते.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.