Monsoon Illnesses: पावसाळ्यात लोकांना आरोग्याच्या अनेक तक्रारींचा सामना करावा लागतो. पावसामुळे व्हायरल इन्फेक्शन, सर्दी, खोकला तापाच्या साथी येतात.यासोबतच पावसामुळे पोटदुखीचीही समस्या मोठ्या प्रमाणात जाणवते.
पावसाळ्याच्या दिवसांत दूषित पाणी व खाद्यपदार्थांमुळे होणारे आजार वाढणे स्वाभाविक आहे. अशावेळी पोटदुखी आणि संसर्गाच्या तक्रारी वाढतात आणि ही समस्या देशातील बहुतांश भागात आहे. याला पोट फ्लू असेही म्हणतात. अतिसार, जुलाब, उलट्यांचा त्रास दिसून येत आहे.(Monsoon Illnesses: To avoid stomach infection in monsoon, remember these things)
अतिसारासह रक्तस्त्राव होण्याच्या तक्रारीही आहेत. आजकाल कावीळ झाल्यावर एक-दोन दिवस ताप येतो आणि नंतर उलट्या होतात. यानंतर डोळे, त्वचा आणि लघवी पिवळसर होण्याची समस्या उद्भवते. या हंगामात हिपॅटायटीस-ए आणि ईचे रुग्णही समोर येतात. कावीळ होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे दूषित अन्न व पाण्याचे सेवन.
ताप चार-पाच दिवसांच्या वर गेला तर टायफॉइड होण्याची शक्यता वाढते. विषारी अन्न, दूषित पाणी, बाहेरील पाणी-पुरी किंवा उसाचा रस पिण्यामुळेही पोटात इन्फेक्शन होऊ शकते. हंगामी बदलांमुळे कॉलरा होण्याची शक्यता असते.
पोटातील संसर्ग टाळण्याचा सर्वात सोपा मार्ग म्हणजे जेवणापूर्वी आणि जेवणानंतर हात स्वच्छ करणे. अन्न झाकून ठेवा. आजकाल चार ते पाच तासात अन्न खराब होऊ लागते. त्यामुळे अन्न फ्रिजमध्ये ठेवा.
आर्द्रता जास्त असल्याने अन्न आणि शारीरिक श्रम या दोन्हींबाबत सावधगिरी बाळगण्याची गरज आहे. हवेतील आर्द्रता वाढल्याने जिवाणू वाढण्यास अधिक वाव असतो. त्यामुळे इन्फेक्शनचा धोका वाढतो.
ज्या लोकांना सर्दी आणि खोकल्याचा त्रास आहे त्यांनी शिंकताना किंवा खोकताना थेंब आजूबाजूला पडू देणार नाहीत याची काळजी घ्यावी. त्या घाणेरड्या हातांनी चेहऱ्याला हात लावू नका. आपण संरक्षणासाठी मास्क वापरू शकता.(Monsoon)
मधुमेह, कर्करोग किंवा मूत्रपिंड इत्यादी आजारांनी ग्रस्त असलेल्या लोकांची प्रतिकारशक्ती आधीच कमी होते. अशा लोकांनी नियमित औषधे घेण्याबरोबरच खाण्यापिण्याची विशेष काळजी घ्यावी. कोविड लसीकरणाप्रमाणेच इतर अनेक आजारांवरही रुग्णांना लस दिली जाते.
इन्फ्लुएंझा म्हणजेच फ्लूसदृश समस्या पावसाळ्यात सर्रास आढळतात. आजकाल न्यूमोनिया आणि टायफॉइडदेखील वाढतो. या तीन आजारांवर लसीकरण हा एक चांगला पर्याय आहे. लवकर मधुमेही आणि विशेषत: जे बर्याचदा बाहेरचे खातात त्यांना हिपॅटायटीस ए विरूद्ध लस दिली पाहिजे. (Monsoon health tips in marathi)
डोकेदुखी, ताप किंवा थंडी असेल तर पॅरासिटामॉलच्या गोळ्याच घ्या. ताबडतोब ताप कमी करणारी निम्युल्स, कॉम्बीफ्लॅम सारखी औषधे कधीकधी धोकादायक ठरू शकतात.
डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय त्यांचे सेवन करू नका. पॅरासिटामॉलच्या गोळ्या २४ तासांत तीन ते चार वेळा घेता येतात. एक-दोन दिवसांत ताप कमी झाला नाही तर ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
उलट्या- जुलाबाची समस्या असली तरी स्वत:हून औषधे घेऊ नका. डॉक्टरांचा सल्ला घ्या, कारण ही लक्षणे हिपॅटायटीसची देखील असू शकतात.(Stomach Infection)
हेपेटायटीस गंभीर झाल्यास यकृतखराब होऊ शकते. हे लक्षात ठेवा की निष्काळजीपणामुळे एखादा छोटा सा संसर्ग कधीकधी गंभीर रूप धारण करू शकतो.
आजारी व्यक्तीला भेटल्यास स्वच्छतेची काळजी घ्या.
सामान्य व्हायरल अतिसार एका दिवसानंतर बरा होतो. यामध्ये रुग्णाने दूध टाळून दह्याचे सेवन करावे.
BP रक्तदाब असलेले लोक जे औषधे घेत आहेत, ते लूज मोशन किंवा उलट्या झाल्यावरच औषधे घेतात, कारण या आजारांमध्ये रक्तदाब कमी होतो.
जर बीपी 120 आणि 70 च्या वर असेल तर औषधे घ्या, अन्यथा घेऊ नका.
हा एक प्रकारचा बॅक्टेरियाचा संसर्ग आहे. पावसाळ्यात उंदीर व इतर जनावरांच्या लघवीमुळे पाणी व मातीत संसर्ग पसरतो. त्याच्या संपर्कात आल्यास लेप्टोस्पायरोसिस होऊ शकतो. जर संक्रमित पाण्याला स्पर्श झाला असेल किंवा तो चेहऱ्यावर आदळला असेल तर ते अन्न किंवा अनुनासिक ट्यूबद्वारे शरीरात संसर्गास कारणीभूत ठरू शकते.
लेप्टोस्पायरोसिसमध्ये रुग्णाला ताप, हाडे दुखणे, घसा खवखवणे अशा समस्याही होतात. जर संसर्ग गंभीर असेल तर मूत्रपिंडात समस्या उद्भवू शकतात. तसेच कावीळ होण्याची ही शक्यता असते. अशी लक्षणे दिसल्यास ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
काही कारणास्तव बाहेर खात असाल तर ते चांगले शिजवलेले, उकडलेले किंवा गरम असावे हे लक्षात ठेवावे.
चिरलेली फळे, चटणी, कोशिंबीर, चिरलेला कांदा, पाणी-पुरी इत्यादींचे सेवन टाळावे.
दह्यामध्ये काही नैसर्गिक घटक असतात, ज्यामुळे पोटाला आराम मिळतो.
शरीरात पाण्याची कमतरता भासू देऊ नका. आपण नारळ पाणी, ORS च पाणी किंवा सरबत देखील घेऊ शकता. (Home Remedies)
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.