- डॉ. विराज वैद्य, संस्थापक, मेधा-एआय

आरोग्याच्या गुंतागुंतीच्या जगात, अनेकदा असामान्य लक्षणे समोर येईपर्यंत त्यांच्याकडे लक्ष दिले जात नाही. यापैकी स्वयंप्रतिकार रोग आहेत, जिथे शरीर, सोप्या भाषेत, चुकून स्वतःच्या ऊतींवर हल्ला करते. अशा स्थिती शोधण्यासाठी महत्त्वाची चाचणी म्हणजे Rheumatoid Factor (RF) चाचणी.

या चाचणीत काय समाविष्ट आहे आणि Rheumatoid Arthritisसारख्या रोगांचे निदान करण्यासाठी ते का महत्त्वाचे आहे ते पाहू या.

आरएफ हे आपल्या रोगप्रतिकारक शक्तीद्वारे तयार केलेले प्रथिन आहे जे आपल्या शरीराच्या निरोगी भागांवर हल्ला करू शकते. आरएफ चाचणी रक्तातील या प्रोटीनचे प्रमाण मोजते.

चाचणीचे महत्त्व

स्वयंप्रतिकार स्थितीचे निदान करणे : इतर नैदानिक ​​मूल्यांकनांसह एकत्रित केल्यावर उच्च पातळीचे RF निदानाची पुष्टी करण्यात मदत करू शकते.

तीव्रता आणि रोगनिदानाचे मूल्यांकन : संधिवात किंवा इतर स्वयंप्रतिकार रोग असलेल्या रुग्णांमध्ये उच्च RF पातळी सहसा अधिक आक्रमक रोगाचा मार्ग सुचवते.

मार्गदर्शक उपचार निर्णय : RF ची उपस्थिती आणि एकाग्रता समजून घेणे डॉक्टरांना सर्वात प्रभावी उपचार योजना निवडण्यात मदत करू शकते.

चाचणी कधी करावी?

जर सामान्यतः RA किंवा इतर स्वयंप्रतिकार विकारांशी संबंधित लक्षणे असतील, तर आरएफ चाचणीची शिफारस केली जाऊ शकते. जसे की, सतत सांधेदुखी आणि सूज, अस्पष्ट स्नायू वेदना, तीव्र थकवा, सांध्यांमध्ये दीर्घकाळापर्यंत सकाळचा कडकपणा.

लक्षणे समजून घेऊ

तुमच्या लक्षणांचा मागोवा ठेवणे निदान आणि स्वयंप्रतिकार स्थितीचे व्यवस्थापन करण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते. येथे एक साधा ट्रॅकर आहे जो तुम्ही रोजची लक्षणे लक्षात घेण्यासाठी वापरू शकता :

तारीख : दिवसाची तारीख आणि वेळ नोंदवा.

लक्षणांचे वर्णन : सांधेदुखी, जडपणा, थकवा किंवा इतर संबंधित चिन्हे यासारखी कोणतीही लक्षणे तुम्ही अनुभवत आहात याची नोंद घ्या.

तीव्रता : तुमच्या लक्षणांची तीव्रता १ ते १० च्या प्रमाणात रेट करा.

कालावधी : प्रत्येक लक्षण किती काळ टिकतो ते लक्षात घ्या.

ट्रिगर करणारे घटक : विशिष्ट क्रियाकलाप, खाद्यपदार्थ किंवा तणाव यासारख्या काही विशिष्ट गोष्टींमुळे तुमची लक्षणे ट्रिगर होतात का हे ओळखण्याचा प्रयत्न करा.

औषधोपचार आणि प्रतिसाद: तुम्ही औषधे घेत असाल, तर कोणती औषधे घ्या आणि ते तुमची लक्षणे किती प्रभावीपणे कमी करतात ते नोंदवा.

आरएफ चाचणी ही केवळ नियमित रक्त तपासणीपेक्षा अधिक आहे - ही तुमच्या रोगप्रतिकारक प्रणालीच्या जटिल कार्याची एक खिडकी आहे, ज्यामुळे स्वयंप्रतिकार रोग लवकर शोधून त्यावर उपचार होऊ शकतात. लक्षणे समजून घेणे आणि त्यांचे निरीक्षण करणे तुम्हाला तुमच्या आरोग्यावर नियंत्रण ठेवण्यास सक्षम बनवू शकते.