मुंबई : गर्भवती मातांनी लसीकरण करणे हे निरोगी संततीकरिता नक्कीच फायदेशीर ठरते . गर्भवती माता आणि त्यांच्या गर्भासाठी लसीकरण एक महत्त्वाची भूमिका बजावते.

प्रत्येक गर्भवती महिलेला लसीकरणाबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे. लस वेळेवर मिळणे हे आई आणि बाळ दोघांच्याही आरोग्यासाठी महत्त्वाचे आहे. गरोदर असताना आवश्यक असलेल्या लसीकरणांचा लाभ घेणे आवश्यक आहे.

संपूर्ण गर्भधारणेदरम्यान केलेले लसीकरण तुमचे आरोग्य तसेच तुमच्या बाळाचे आरोग्य निरोगी राखण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. काही वास्तविक रोगांपासून बाळाच्या संरक्षणाची पहिली पायरी म्हणजेच आईची प्रतिकारशक्ती, ज्यामुळे बाळाचे विविध आजारांपासून संरक्षण केले जाते.

गर्भवती महिलांनी कोणकोणत्या लस घेणे आवश्यक आहे याबद्दल सांगत आहेत मदरहूड रुग्णालयाच्या स्त्रीरोग आणि प्रसूती तज्ज्ञ डॉ. सुश्रुता मोकादम. (which vaccine should I take during pregnancy vaccination for pregnant women ) हेही वाचा - संतुलित आहारातून रोखा फॅटी लिव्हरचा आजार

गर्भवती महिलांमध्ये अँटीबॉडीज मुबलक प्रमाणात असतात. गर्भधारणेच्या शेवटच्या महिन्यात या ॲंटीबॅाडीज बाळापर्यंत पोहोचतात. लसीकरण माता आणि मुलांमध्ये या ॲंटीबॅाडीजच्या विकासास उत्तेजन देते.

लसींचे तीन प्रकारांमध्ये वर्गीकरण केले जाते : जिवंत विषाणू, मृत विषाणू आणि टॉक्सॉइड्स (बॅक्टेरियापासून तयार केलेले निरोगी, कृत्रिमरित्या सुधारित प्रथिने).

गर्भवती महिलांनी एकत्रित गोवर, गालगुंड आणि रुबेला लस (एमएमआर) सारख्या थेट विषाणू लसीकरण टाळले पाहिजे कारण त्यांच्या न जन्मलेल्या बाळाला इजा होण्याची शक्यता असते.

मृत व्हायरस लसीकरण, जसे की फ्लू शॉट, आणि पॅथोजेन अँटीबॉडीज, जसे की टिटॅनस/डिप्थीरिया/पेर्ट्युसिस (Tdap) लस, सुरक्षित आहेत.

गर्भधारणेपूर्वी लसीकरण

गरोदर होण्यापूर्वी, तुमच्या नेहमीच्या सर्व लसी अद्ययावत असल्याची खात्री करा. हे महत्त्वपूर्ण आहे कारण गर्भधारणेदरम्यान काही लसीकरण केले जाऊ शकत नाही तरीही महत्त्वपूर्ण संरक्षण प्रदान करते.

उदाहरणार्थ गोवर, गालगुंड आणि रुबेला (MMR) लसीकरण. गर्भधारणेदरम्यान रुबेला संसर्गामुळे गर्भपात होऊ शकतो आणि जन्मजात विकृती होऊ शकतात.

तुमच्या घरातील प्रत्येकाने लसीकरण केलेले आहे याची खात्री करुन घ्यावी. जेणेकरुन घरातील सदस्यांमुळे संसर्गजन्य आजार होण्याची शक्यता कमी होते.

गर्भधारणेदरम्यान लसीकरण

प्रत्येक गर्भधारणेदरम्यान, गर्भवती महिलांना पेर्ट्युसिस (डांग्या खोकला) लसीकरण तसेच इन्फ्लूएंझा (फ्लू) लस घेणे आवश्यक आहे.

इतर लसीकरण

विशिष्ट परिस्थितीत गर्भधारणेदरम्यान इतर लसीकरण सूचित केले जाऊ शकते. येथे अनेक उदाहरणे आहेत - एखाद्या गर्भवती महिलेला तिच्या व्यवसायामुळे, जीवनशैलीमुळे किंवा कौटुंबिक इतिहासामुळे हिपॅटायटीस बी संसर्गाचा उच्च धोका असतो अशावेळी तिला हिपॅटायटीस बी लसीकरणाचा फायदा होऊ शकतो.

हे आजार मोठ्या प्रमाणावर पसरलेल्या ठिकाणी प्रवास करणाऱ्या गर्भवती महिलांना हिपॅटायटीस ए, मेनिन्गोकोकल आणि पोलिओ लसीकरणाचा फायदा होऊ शकतो.

गर्भधारणेदरम्यान लसीकरणाचे महत्त्व

गर्भधारणेदरम्यान लसीकरण ही आई आणि मूल दोघांनाही काही आजारांपासून वाचवण्याची एक सोपी आणि कार्यक्षम पद्धत आहे. गर्भधारणेदरम्यान रोगप्रतिकारक शक्तीमध्ये बदल घडतात जे काही संसर्गजन्य आजारांच्या असुरक्षिततेसाठी जबाबदार असू शकतात, ज्यामुळे अधिक विनाशकारी परिणामांची शक्यता वाढते.

गरोदर महिलांचे लसीकरण मातेला लस-प्रतिबंधित आजारांपासून संरक्षण देऊ शकते, संभाव्यत: गर्भाचे संरक्षण करू शकते. गरोदरपणात लसीकरण केल्याने गर्भ आणि बाळाचे थेट आईकडून गर्भाला अॅन्टीबॉडी हस्तांतरणाद्वारे संरक्षण होऊ शकते. म्हणूनच प्रसूतीपूर्व या सर्वच लसी खूप महत्त्वाच्या ठरतात.

जन्मपूर्व लसीकरण हे भारतातील गर्भधारणेचे परिणाम सुधारण्यासाठी उत्तम तंत्र आहे. गरोदरपणात निष्क्रिय व्हायरल, बॅक्टेरियम किंवा टॉक्सॉइडसह लसीकरण वाढत्या गर्भाला धोका निर्माण करतो. असे असले तरी थेट लसीकरण वाढत्या गर्भाला संभाव्य धोका निर्माण करते. तसेच लसीच्या सुरक्षिततेबद्दल गर्भवती महिलांना माहिती असणे गरजेचे आहे.

सूचना - या लेखात दिलेली माहिती सामान्य ज्ञानासाठी आहे. कोणत्याही प्रकारच्या औषधोपचारांसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.