Indian army Dog Squad Sakal
फोटोग्राफी

Indian Army Dog Unit: आर्मीच्या 'डॉग स्क्वॉड'बद्दल या 10 गोष्टी जाणून व्हाल आश्चर्यचकीत

जवानांप्रमाणेच कठोर प्रशिक्षण घेतलेलं हे डॉग स्क्वॉड अनेक कारावायांमध्ये लष्कराची साथ देतं.

सुरज सकुंडे

Indian Amry Dog Squad: देशाच्या सीमेचं रक्षण करण्यासाठी भारतीय सैन्यदलांचे जवान स्वतःचा जीव धोक्यात घालून अहोरात्र झटत असतात. त्यांच्या या सेवेमुळे प्रत्येक भारतीयांच्या मनात त्यांच्याबद्दल नितांत आदर असतो. परंतु भारतीय सैनिकांना काम करण्यात मदत व्हावी, यासाठी भारतीय सैन्यदलात डॉग स्क्वॉड अर्थात श्वानपथक असते. जवानांप्रमाणेच कठोर प्रशिक्षण घेतलेलं हे डॉग स्क्वॉड अनेक कारावायांमध्ये लष्कराची साथ देतं. (Indian Army Dog Unit: Surprising to know these 10 things about Army's Dog Squad)

सैनिक आणि त्यांच्या श्वानांमध्ये खूपच जिव्हाळ्याचं नातं असतं. युद्धभूमी असो वा दहशतवादी घुसखोरी, बॉम्ब डिफ्यूझिंग किंवा सर्जिकल स्ट्राइक, सगळीकडे हे 'कूल ब्रेव्हर' जीव स्वतःला सिद्ध करतात. या प्रशिक्षित श्वानांना शत्रूसोबत कसं लढायचं हे माहिती असते. ते बचाव कार्यातही मदत करतात. चला आज आपण जाणून घेऊया भारतीय सैन्यदलातील डॉग स्क्वॉडबद्दल काही खास गोष्टी...
लष्करी श्वानांनाही सैनिकाप्रमाणेच कठोर प्रशिक्षण दिलं जाते. प्रत्येक श्वान हे प्रशिक्षण पूर्ण करू शकत नाही. जे श्वान प्रशिक्षणात यशस्वी होतात, त्यांना डॉग युनिटमध्ये सामील केलं जातात.
भारतीय सैन्याच्या इतिहासात अनेक शूर कुत्र्यांच्या साहसकथांचा भरणा आहे. रिमाउंट वेटरीनरी कॉर्प्स (Remount Veterinary Corps -RVC) ला शौर्य चक्र प्राप्त झाले आहे. याशिवाय 150 प्रशंसापत्रेही मिळाली आहेत.
लष्कराकडे असे 1000 प्रशिक्षित श्वान आहेत. ज्यांना काहीना काही पद मिळालेलं आहे. त्यांची ताकद, आरोग्य, संख्या हाताळण्याची जबाबदारी Remount Veterinary Corps (RVC) वर सोपवण्यात आली आहे.
लष्करी कुत्र्यांचे मुख्य काम शोध आणि बचाव हे आहे. याशिवाय ते भूसुरुंग किंवा बॉम्ब शोधण्यात मदत करतात. त्यांनी हे केले नाही तर अनेक लष्करी मोहिमा धोक्यात येतील. या धाडसी कुत्र्यांमुळे जवानांचे प्राण वाचले आहेत.
लष्करी कुत्र्यांचे प्रशिक्षण विशिष्ट पद्धतीने केले जाते. ते हाताचे जेश्चर आणि विविध प्रकारच्या मौखिक आदेशांच्या आधारे कार्य करतात. हे आदेश त्यांना त्यांच्या हँडलरद्वारे दिले जातात, जे त्यांची पूर्ण काळजी घेतात.
डॉग युनिटमध्ये सामील होण्यासाठी, सखोल लष्करी प्रशिक्षण घ्यावे लागते. प्रत्येक कुत्र्याला वेगवेगळ्या प्रकारच्या आज्ञा दिल्या जातात. त्यांना वेगवेगळ्या परिस्थितीत भुंकण्याचे आणि वेगवेगळे आवाज काढण्याचे प्रशिक्षण दिले जाते. यासोबतच शत्रूचा ठावठिकाणा जाणून न घेता त्याचा ठावठिकाणा शोधण्याचे प्रशिक्षण दिले जाते.
लष्कराच्या श्वान पथकाने 2016 च्या प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये प्रथमच भाग घेतला होता. Remount Veterinary Corps (RVC) सेंटर आणि कॉलेज मेरठ कॅंटमध्ये आहे. जिथे या कुत्र्यांचे प्रशिक्षण पूर्ण केले जाते. मग ते मार्चपास्ट प्रशिक्षणालाही जातात.
जर्मन शेफर्ड आणि लॅब्राडॉर यांची भारतीय सैन्याच्या श्वान युनिटमध्ये सर्वात ठळकपणे भरती केली जाते. कारण ते प्रशिक्षण समजून घेण्यास नैसर्गिकरित्या सक्षम आहेत. त्यांना शिकवणे सोपे आहे. तसेच, शिपायाने दिलेला आदेश ते सहज स्वीकारतात.
श्वान युनिटमधील कुत्र्याचा सेवा कालावधी 8 ते 10 वर्षे असतो. काही वेळा त्याच्या तब्येतीवर आणि क्षमतेनुसार त्याला काही काळ मुदतवाढही मिळू शकते. पण हे दुर्मिळ आहे.
निवृत्त कुत्रे हाताळणे खूप महाग असते. एकतर त्यांना कुणाला तरी दान केलं जातं किंवा ते यूथेनाइज (euthanized) केलं जाते. जेणेकरून शत्रू त्यांच्याकडून कोणत्याही प्रकारचा संवेदनशील डेटा काढू शकत नाही.
Sakal

सकाळ+ चे सदस्य व्हा

ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Also Read

IPL Mega Auction 2025 : रांचीचा 'गेल'! CSK हवा होता संघात, पण Mumbai Indians ने दिली मात; जाणून घ्या कोण हा Robin Minz

Shiv Sena Leader: मोठी बातमी! शिवसेनेच्या गटनेतेपदी एकनाथ शिंदेंची निवड; मुख्यमंत्री कोण होणार?

IPL 2025 Auction Live: जोफ्रा आर्चर पुन्हा राजस्थान संघात, तर Mumbai Indiansने सर्वात पहिल्यांदा खरेदी केला 'हा' खेळाडू

NCP Ajit Pawar Party : ‘राष्ट्रवादी’च्या पक्षनेतेपदी अजित पवार; नवनिर्वाचितांच्या बैठकीत निर्णय

Maharashtra Assembly : विधानसभेत यंदा ७० नव्या चेहऱ्यांची प्रथमच ‘एन्ट्री’; दिग्गजांना धूळ चारत ठरले ‘जायंट किलर’

SCROLL FOR NEXT