सक्रातीचा सण आला की घरी तिळगूळ आणि गोडधोड खाण आलच. याबरोबरच मोकळ्या आकाशाखाली, मनाच्या ढगांना स्पर्श करणारे रंगीबेरंगी पतंग उडवण्यात लहान मुलांबरोबरच मोठ्यांनाही आनंद घायचा असतो. काहींना तर हा छंदच जडलेला असतो. पण हा छंद तुम्हाला भारी पडू शकतो. एवढेच नाही तर तुम्हाला तुरुंगवास ही भोगावा लागतो. मकर संक्रांतीच्या दिवशीही यात कोणतीच सूट मिळत नाही. कारण भारतात पतंग उडवणे बेकायदेशीर आहे. शिवाय दोन वर्षांचा कारावास आणि १० लाख रुपये दंडाची तरतूद आहे.
या कायद्यावर प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत
पतंगाचा छंद जोपासत असताना तुरुंगवास का भोगावा लागतो. काय आहे हा कायदा.यात बदल का नाही झाला. वेगवेगळ्या प्रदेशांनुसार तरतुदी बदलू शकतात. या प्रश्नांची उत्तरे आज आपण जाणून घेणार आहोत.
भारतात पतंग उडवणे बेकायदेशीर आहे का?
भारतीय विमान कायदा १९३४ नुसार भारतात पतंग उडवणे बेकायदेशीर आहे. या कायद्यानुसार देशात पतंग, फुगे इत्यादी उडवण्यावर बंदी घालण्यात आली आहे.२००८ मध्ये सुधारित केलेल्या १९३४ च्या भारतीय विमान कायद्यानुसार, पतंग उडवणे भारतात बेकायदेशीर आहे. कलम ११ नुसार दोन वर्षांपर्यंत तुरुंगवास, १० लाख रुपये दंड किंवा कारावास आणि दंडाची तरतूद आहे. मात्र, पतंग उडविण्याचा छंद असणाऱ्यांसाठी परवान्याची तरतूद करण्यात आली आहे. हा परवाना मिळाल्यावर पतंग उडविण्यास परवानगी आहे.१९३४ चा भारतीय विमान कायदा काय सांगतो?
१९३४ च्या भारतीय विमान कायद्याच्या कलम ११ नुसार, विमान उड्डाण करताना जर जमिनीवर, पाण्यावर किंवा हवेतील कोणत्याही व्यक्तीला किंवा कोणत्याही मालमत्तेला धोका पोहोचला तर त्याला शिक्षा केली जाईल. याचबरोबर या शिक्षेत एक वर्षांपर्यंत वाढ होऊन २ वर्षांपर्यंत कारावास, किंवा १० लाख रुपयांपर्यंतचा दंड होऊ शकतो. २००८ मध्ये हा कायदा कायम ठेवण्यात आला आणि परवानगी, तुरुंगवास आणि दंडाच्या रकमेत वाढ करून त्यात सुधारणा करण्यात आली.पतंगाला विमान मानता येईल का?
इंडियन एअरक्राफ्ट अॅक्ट १९३४ नुसार, एअरक्राफ्ट हे एक उपकरण आहे, जे वातावरणाच्या दाबाने चालत राहते. यामध्ये फिक्स्ड आणि विनामूल्य फुगे, ग्लायडर, पतंग, एअरशिप आणि फ्लाइंग मशीन इत्यादींचा समावेश आहे. यामध्ये ड्रोन आणि कंदील देखील समाविष्ट करू शकतो. मात्र, या कायद्याची अंमलबजावणी कुठे आणि कशी सुरू आहे, याबाबत काहीही सांगणे कठीण आहे. कारण प्रत्येकजण पतंग उडवतो, पण सर्वांना तुरुंगात टाकले जात नाही.पतंग उडवण्याचा परवाना कसा मिळवायचा?
भारतीय कायद्यानुसार, देशात पतंग उडवण्यासाठी तुम्हाला विशेष परवाना घ्यावा लागतो. याबाबत काहीसा संभ्रम आहे. कारण काही राज्यांमध्ये आणि शहरांमध्ये स्थानिक पोलिस स्टेशनमधून परवाना घेता येतो, तर काही ठिकाणी तो फक्त भारतीय नागरी विमान वाहतूक प्राधिकरणाकडून मिळू शकतो. देशात पतंग महोत्सव, बलून फेस्टिव्हल, हॉट एअर बलून फेस्टिव्हल आणि ग्लायडर फ्लाइंग इव्हेंट असतात, तेव्हा स्थानिक पोलिस स्टेशन, प्रशासन आणि भारतीय नागरी उड्डाण प्राधिकरण यांची परवानगी घ्यावी लागते. Kite सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.