अर्चना कदम  

थोडा विसावा म्हणून आम्ही दरवर्षी उन्हाळ्याच्या व दिवाळीच्या सुट्ट्यांमध्ये सहलीचे नियोजन करतो. यावर्षी आम्ही बहीण भावंडांनी आपल्या कुटुंबियांसोबत कोकणला जायच ठरवल. तसेही  समुद्राचे वेड प्रत्येकाला असतच. म्हणून आम्ही रत्नागिरी जिल्ह्यातील दापोली तालुक्यात अंजीरले हे छोटेसे गाव निवडले. शहरापासून दूर, शांत, निवांत, गर्दीपासून दूर विरंगुळा म्हणून वेळ घालवण्यासाठीचे उत्तम असे ठिकाण म्हणजे म्हणजे अंजीरले.  तरीही, मुलांना वाटले, एवढे बाकीचे सगळे बीच सोडून या छोट्याशा गावात आपण का जात आहोत. या प्रश्नाचे उत्तर त्यांना त्या ठिकाणावर जाऊनच मिळाले.

आम्ही सर्वजण सकाळीच आपापल्या गाड्यांनी प्रवासाला निघालो.  प्रवासात मुलांची धिंगा मस्ती, गमती जमती, गप्पा सुरू होत्या. मधला रस्ता हा वळणाचा असल्याने जातानी वेळ लागतो. पोचता पोचता संध्याकाळ झाली. प्रवासामुळे थोड थकलो. जसं जसे समोर नारळाची- सुपारीच्या बागा, लाल मातीची छोटीशी चिऱ्यांची कौलारू घरे,  अरुंद असे छोटे छोटे रस्ते रस्ते, समुद्राच्या लाटांचा आवाज, थंड हवेची झुळूक हे सगळ बघून मनाचा व शरीराचा थकवा दूर झाला.      

संध्याकाळचा सोनेरी पांघरून घेऊन मावळतीला जाणारा सूर्य पाहून, सांजेला रंगीबेरंगी होणारा समुद्रकिनारा, त्या फेसाळणाऱ्या लाटांमधून पायाखालची अलगद घसरत जाणारी वाळू त्यावरून चालण्याची मज्जा काही औरच होती. सर्वत्र काळोखात समुद्राचा खळखळणारा लाटांचा फक्त आवाज येत होता.

दूरवर समुद्रात बारीक तिमतिमणारे मालवाहू जहाजांचे दिवे हेलकावे खात होते. शेजारीच असणाऱ्या लाईट हाऊस काळोखात उजळून दिसत होता. रात्रीचे जेवण उरकून आम्ही लवकरच झोपी गेलो.  सकाळीच उठून सर्वजण बीचवर जाण्यास तयार होते. हे अफलातून निसर्ग सौंदर्याचे अविष्कार बघताना डोळ्याचे पारणे फिटले. रात्री काहीच दिसत नव्हते.  स्वच्छ पाणी असलेला दूरवर पसरलेला समुद्रकिनारा हा गर्दीपासून दूर आहे. विशेष म्हणजे हा समुद्र धोकादायक नाही. समान पृष्ठभाग असल्यामुळे समुद्रात मुलं लांबपर्यंत पाण्यात निवांत खेळू शकत होती. 

कोणी किनाऱ्यावर फेरफटका मारत होते. कोणी या निसर्गाला कॅमेरामध्ये कैद करत होते. आम्ही सुद्धा पाण्यात समुद्राच्या लाटांसोबत खेळताना आपल बालपण अनुभवत होतो. फ्रेश झाल्यावर आम्ही कोकणी जेवणाचा सोलकढी, कोळंबी, सुरमई मस्त आस्वाद घेतला.    अंजीरले येथील कड्यावरील गणपती मंदिर हे प्राचीन स्थापत्य कलेचा उत्कृष्ट नमुना आहे. इथला उजव्या सोंडेचा गणपती हे पर्यटकांचे श्रद्धास्थान. एका अखंड खडकामध्ये ही मूर्ती कोरलेली आहे. कड्यावरील  नारळाच्या झाडांनी मंदिर अच्छादलेले आहे.

कड्यावरून जाताना टेकडीवरून डोळ्यात न सामावणाऱ्या निळ्याशार अथांग समुद्राचे दर्शन होते. हे पाहताना आपण आपले देहभान विसरून जातो. येथील ऑलिव्हरीडले बीच आवर्जून बघण्यासारखा आहे. इथे यकासव महोत्सव म्हणजे कासवांचा अंडी घालण्यापासून जन्मानंतर त्यांचा समुद्रापर्यंत जाण्याचा प्रवास येथे अनुभवता येतो. इवली इवलीशी कासवे लाटांच्या पहिल्या स्पर्शाने कशी कावरीबावरी होतात, गडबडून जातात हे बघताना मज्जा येते. दुसऱ्या बाजूला असणारी कारले खिंड हे ठिकाण म्हणजे निसर्ग प्रेमींसाठी पर्वणीच आहे. घनदाट हिरवळीमध्ये असणाऱ्या पठारांवर, खडकातून वाट काढत लांबवरचा सह्याद्रीचा सुखावह नजारा पाहण म्हणजे स्वर्गसुखच.    

अंजीरले पासून सात ते आठ किलोमीटर लांब हरणे बीच आहे. तिथे संध्याकाळी ताज्या माशांचा लिलाव होतो. येथील मासे घेऊन चविष्ट, घरगुती, ताजे मसाले वापरून केलेल्या वेगवेगळ्या पदार्थांवर आम्ही मनसोक्त ताव मारला.  नंतर सुवर्णदुर्ग किल्ला पाहण्यासाठी गेलो. किल्ल्यावर जाण्यासाठी जेटटी ने १५ ते २० मिनिटे लागतात. किल्ल्याचे आतील अवशेष पडलेले आहेत. पण तटबंदी अजूनही चांगल्या स्थितीत आहे.

वापस येतानी समुद्रात आम्हाला डॉल्फिनचे दर्शन झाले. हा आमच्यासाठी अलभ्य लाभ होता. मुले खूप खुश झाले. नंतर आम्हाला कळाले की, येथे डॉल्फिन सफारीची सुद्धा सुविधा आहे. चार-पाच दिवस हसत खेळत, फिरण्यात कसे गेले ते कळाले नाही. परतीचा दिवस उजाडला तेव्हा मुलांची बिलकुल निघण्याची इच्छा नव्हती. त्यांना अजून एखादा दिवस थांबायच होतं. मग पुढच्या सुट्ट्यात इथेच जास्त दिवसांसाठी सहलीला येऊ असे आश्वासन देऊन सुंदर आठवणी मनात साठवून आम्ही परतीच्या प्रवासाला निघालो. खरच अंजीरलेचा किनारा म्हणजे खऱ्या अर्थाने रत्नच आहे.