आपल्या शरीरात कॅल्शियमची कमतरता झाली तर हाडे दुखतात, दातदुखी, दात पडणे असे प्रकार सुरू होतात. कॅल्शियन, इतर व्हिटॅमिन्स याबद्दल तुम्हाला कल्पना आहे. पण शरीरात बायोटीनसारख्या पोषक तत्वाची कमी झाली, तर त्याचा शरीरावर काय परिणाम होतो याची आपल्याला कल्पना नाही.
बायोटिन हा व्हिटॅमिन बी (B-Vitamin) च्या परिवारातील सदस्य आहे. बायोटिन ज्याला व्हिटॅमिन बी7 किंवा व्हिटॅमिन एच असेही म्हणतात. हे पाण्यात विरघळणारे बी-कॉम्प्लेक्स जीवनसत्व आहे. निरोगी त्वचा, केस आणि नखे राखण्यासाठी हे विशेषतः महत्वाचे आहे कारण फॅटी ऍसिडच्या संश्लेषणात त्याची भूमिका आहे.
बायोटीन हे निरोगी त्वचेच्या पेशींसाठी आवश्यक आहे. हे केस आणि नखांची निर्मिती करणारी प्रथिने केराटिनच्या निर्मितीमध्ये देखील योगदान देते. बायोटिनची कमतरता, जी दुर्मिळ असल्याचे म्हटले जाते. कोरडी, खवलेयुक्त त्वचा, ठिसूळ नखे आणि केस गळणे यासारखी लक्षणे दिसू शकतात.
बायोटिनला व्हिटॅमिन बी ७ (Coenzyme R) आणि व्हिटॉमिन एच (Vitamin H) ही म्हटले जाते. इथे एचचा अर्थ हार अँड हाऊट (Haar And Haut) असा आहे. जर्मन भाषेत याचा अर्थ केस आणि त्वचा असा होतो.
शरीरात बायोटीनची कमी पडल्यास तुम्हाला या समस्या जाणवू शकतात.
केस पातळ होणे,
चेहऱ्यावर पुरळ, खवले येणे
सुकलेले आणि लाल डोळे
ठिसूळ नखे
हात आणि पाय सुन्न होणे
बरेच लोक बायोटिन सप्लिमेंट घेतात, ते नैसर्गिकरित्या बायोटिन-समृद्ध अन्न जसे की अंडी, बदाम, नट, बिया, मांस, मासे आणि रताळे आणि पालक यांसारख्या विशिष्ट भाज्यांद्वारे उपलब्ध आहे.
अंडी
अंडी हे तुमच्या आहारात बायोटिन वाढवण्यास मदत करणारे एक उत्तम पदार्थ अन्न आहे. त्यामुळे तुम्ही तीन-अंड्यांचे ऑम्लेट किंवा स्क्रॅम्बल खाल्ले तर तुमच्या दिवसभरातील बायोटिनच्या गरजा पूर्ण झाल्या आहेत.
नट्स
बायोटिनयुक्त पदार्थांमध्ये नट्सचा समावेश होतो. अक्रोड, शेंगदाणे, बदाम, सूर्यफुलाच्या बिया आणि फ्लेक्ससीड्स यांचा तुम्ही आहारात समावेश करा. हे तुमच्या त्वचेसाठी आणि केसांसाठी आवश्यक पोषक तत्व देखील देतात.
रताळं
रताळ्यामध्ये जीवनसत्त्वे, खनिजे, फायबर आणि कॅरोटीनोइड्स सारख्या अँटिऑक्सिडंट्सचे प्रमाण जास्त असते. ते बायोटिनच्या सर्वात मोठ्या भाज्या स्त्रोतांपैकी एक आहेत. रताळे मऊ होईपर्यंत शिजवून खाता येतात. किंवा त्यापासून बनवलेले पदार्थांचेही सेवन केले जाऊ शकते.
मासे
सॅल्मन आणि इतर फॅटी मासे ओमेगा -3 फॅटी ऍसिडचे समृद्ध स्रोत आहेत. जे शरीरातील दाह कमी करण्याच्या क्षमतेसाठी प्रसिद्ध आहेत. सॅल्मन मासे ५ मायक्रोग्रॅम बायोटिन देखील पुरवतात. त्यात निरोगी लिपिड्स असल्याने, निरोगी त्वचा आणि केसांचे आरोग्य उत्तम राखण्यासाठी सॅल्मन हा एक उत्कृष्ट आहार आहे.
मशरूम
मशरूममध्ये अँटिऑक्सिडंट्स व्यतिरिक्त सेलेनियम आणि मॅग्नेशियम सारख्या खनिजांचा समावेश होतो. ताज्या मशरूमच्या प्रत्येक तुकड्यामध्ये 5.6 मायक्रोग्रॅम बायोटिन असते. सॅलड्स, स्टिर-फ्राईज, सँडविच आणि सूपमध्ये मशरूमचा समावेश करू शकता.
ॲव्होकॅडो
या क्रीमयुक्त हिरव्या फळामध्ये भरपूर बायोटिन असते. ॲव्होकॅडो लवचिक असतात आणि ते सॅलड्स आणि सँडविचसोबत सेवन केले जाऊ शकते. चवीला छान असलेले हे फळ त्वचा आणि केसांच्या समस्या सोडवण्यात फायदेशीर ठरते.
पुरेपूर बायोटीन प्रोटीन खाल तर काय फायदे होतील?
शरीराचे मेटाबॉलिजम वाढेल
केस आणि त्वचा हेल्दी होतील
शरीरातील रक्तात असलेले साखरेवर नियंत्रण मिळते
प्रेग्नंसीमध्ये याचे अनेक फायदे मिळतात
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.