Cheque Book Tips : एकमेकांच्या प्रॉपर्टीच्या कागदावर फसवून सह्या घेतल्या जातात. आणि नंतर ती प्रॉपर्टी विलन ताब्यात घेतो, असे हिंदी सिनेमात दाखवलं जातं. हे प्रत्यक्षातही घडतं का? असा विचार केला तर याचं उत्तर हो असं येईल.

प्रत्येकजण बँकिंग प्रणाली वापरतो. बँकेत खाते ठेऊन लोक आपली आर्थिक कामे सहज पार पाडू शकतात. यासोबतच तुमचे पैसेही बँकेत सुरक्षित ठेवता येतात. त्याचबरोबर बँकांकडून अनेक प्रकारच्या सुविधाही दिल्या जातात. या सुविधांचा लाभ घेऊन लोक आपली अनेक कामे सहज करू शकतात.

अनेक वेळा फसवणूक करणारे चेकबुकचा गैरवापर करून बँक खातेदाराच्या खात्यातून पैसे काढून घेतात. अशा परिस्थितीत बँकेमार्फत दिलेले चेकबुक खातेदाराने अतिशय काळजीपूर्वक जपून ठेवावे. यासोबतच काही सेफ्टी टिप्सही अवलंबल्या पाहिजेत, जेणेकरून तुमच्या चेकचा दुरुपयोग कोणी करू शकणार नाही. (Cheque Book Tips : cheque book signing carefully to avoid withdrawal from bank account)

मात्र, अनेकदा फसवणूक करणारे या सुविधांचा गैरवापर करून लोकांची फसवणूक करतात. यासाठी अत्यंत सावधगिरी बाळगण्याचीही गरज आहे. त्याचबरोबर बँकांमार्फत दिल्या जाणाऱ्या चेकबुकबाबतही ही खबरदारी घ्यायला हवी.

चेक बूक

अनेक वेळा फसवणूक करणारे चेकबुकचा गैरवापर करून बँक खातेदाराच्या खात्यातून पैसे काढून घेतात. अशा परिस्थितीत बँकेमार्फत दिलेले चेकबुक खातेदाराने अतिशय काळजीपूर्वक जपून ठेवावे. यासोबतच काही सेफ्टी टिप्सही अवलंबल्या पाहिजेत, जेणेकरून तुमच्या चेकचा दुरुपयोग कोणी करू शकणार नाही. (Cheque Book)

चेक बुकसंबंधीत या गोष्टी लक्षात ठेवा

- कोऱ्या चेकवर सही करू नका. चेकवर स्वाक्षरी करण्यापूर्वी नेहमी तारीख, प्राप्तकर्त्याचे नाव आणि रक्कम.

न वापरलेल्या जागेतून एक रेषा काढा.

- कोणताही बदल न करता एकापेक्षा जास्त ठिकाणी सही करू नका.

- चुका किंवा शुद्धलेखनाच्या चुका असलेले चेक वापरणे टाळा. शक्य असल्यास, नवीन चेक जारी करा.

- तुम्ही चेक रद्द करता तेव्हा, MICR बँड डिफेस करा आणि चेकवर "CANCEL" लिहा.

- MICR बँड लिहू/साइन/मार्क/पिन/स्टेपल/पेस्ट/फोल्ड करू नका.

- न वापरलेल्या रिक्विझिशन स्लिप नष्ट कराव्यात किंवा बँकेला परत कराव्यात.

- तुम्ही जारी केलेल्या चेकचे तपशील रेकॉर्ड करण्यासाठी व्यवहार पत्रक वापरा.

- जारी केलेल्या चेकचे सर्व तपशील रेकॉर्ड करा. (Bank)

तुमचे चेकबुक लक्ष न देता सोडू नका. नेहमी सुरक्षित ठिकाणी ठेवा

- जेव्हाही तुम्हाला तुमचे चेकबुक मिळेल तेव्हा कृपया त्यातील चेकची संख्या मोजा. त्यात काही तफावत आढळल्यास ती तत्काळ बँकेच्या निदर्शनास आणून द्या.

- चेक क्रमांकांची अनुक्रमांक सातत्य सत्यापित करा. त्यात काही तफावत आढळल्यास ती तत्काळ बँकेच्या निदर्शनास आणून द्या.

- तुमची चेकबुक, चेक हरवला/गहाळ झाला तर ताबडतोब बँकेला कळवा.

चेक भरताना ही काळजी घ्या

अकाउंटमध्ये बॅलेन्स नसणे किंवा कमी असणे, सिग्नेचर बदलणे, शब्द लिहिण्यामध्ये चूक होणे, अकाउंट नंबर चुकीचा टाकणे. ओव्हरराईट करणे इत्यादी अनेक कारणांमुळे चेक बाऊन्स होतात.

यासोबतच कालमर्यादा संपणे, चेकर्सचे खाते बंद होणे, चेकवर कंपनीचा शिक्का नसणे, ओव्हरड्राफ्ट मर्यादा लिमिट पार करणे अशा अनेक कारणांमुळे चेक बाऊन्स होऊ शकतो. कोणत्याही परिस्थितीत चेक बाऊन्स झाल्यास बँक त्याचा दंड तुमच्या खात्यातूनच कापून घेते. (Net Banking)

होऊ शकतो तुरूंगवास

चेक बाउंस होणे हा भारतात गुन्हा मानला जातो. नियमांनुसार, चेक बाउंस झाल्यानंतर एक महिन्याच्या आत कर्जदार धनादेश भरू शकला नाही, तर त्याच्या नावावर कायदेशीर नोटीस बजावली जाऊ शकते. त्यानंतर 15 दिवसांत या नोटीसचे उत्तर मिळाले नाही, तर अशा व्यक्तीविरुद्ध 'Negotiable Instrument Act 1881' च्या कलम 138 अन्वये गुन्हा दाखल करण्यात येऊ शकतो.