मुंबई : १००, २०० आणि ५०० रुपयांची नोट कधी निरखून पाहिलीय का ? या नोटांच्या दोन्ही कडांवर काही तिरप्या रेषा आखलेल्या असतात. त्या कशासाठी असतात माहीत आहे का ?

नोटा छापताना चुकून या रेषा छापल्या गेल्या असतील असा समज होऊ शकतो. पण तसे नाही. म्हणूनच या रेषांबद्दलची महत्त्वाची माहिती जाणून घेणे आवश्यक आहे. १००, २००, ५०० अशा बऱ्याच नोटांवर या रेषा दिसून येतील.

जर तुम्ही सर्व नोटा काळजीपूर्वक पाहिल्या तर लक्षात येईल की नोटेच्या किंमतीनुसार या ओळींची संख्या देखील वाढते. वास्तविक या ओळींना 'ब्लीड मार्क्स' म्हणतात. हे ब्लीड मार्क्स खास अंध लोकांसाठी बनवलेले आहेत.

ज्यांना दिसत नाही, त्यांच्या हातात किती रुपयांची नोट आहे ते नोटेला स्पर्श करून सहज कळू शकते. नोटेच्या वेगवेगळ्या किंमतींवर वेगवेगळ्या क्रमांकाच्या रेषा काढण्याचे हे एक कारण आहे.

नोटेवर काढलेल्या रेषा किंमत ठरवतात

अंध लोकांच्या सोयीसाठी, भारतीय रिझर्व्ह बँक सर्व नोटांवर या रेषा छापते. १०० रुपयांच्या नोटेच्या दोन्ही बाजूला 4-4 ओळी आहेत, ज्याला स्पर्श केल्यावर अंधांना समजते की ही 100 रुपयांची नोट आहे. त्याचप्रमाणे, 200 च्या नोटेवर देखील कडांवर 4-4 रेषा आहेत. पृष्ठभागावर दोन शून्य देखील आहेत.

५०० रुपयांच्या नोटेबद्दल बोलायचे झाले तर त्यावर एकूण पाच ओळी आहेत. याशिवाय 2000 च्या नोटेच्या दोन्ही बाजूला 7-7 तिरकस रेषा बनवल्या आहेत. या ओळींच्या मदतीने अंध व्यक्ती खरी नोट ओळखू शकतात.