हल्ली लोकांचे सोशल लाइफ फार अॅक्टिव्ह झाले आहे असे म्हणण्यात काहीही अतिशयोक्ती नाही. आपण सोशल मीडियाच्या एक ना अनेक हँडल्सवर सक्रिय असतो. शिवाय ऑफीस इतर सोशल अॅक्टीव्हिटीजने लोकांना भेटतो. त्यांच्याशी मैत्री करतो. पण आपल्याला आपल्या स्वतःला भेटण्यासाठी वेळ असतो का?
यंदाच्या मैत्रीदिनी काढा स्वतःला भेटण्याचा वेळ आणि अशा प्रकारे करा स्वतःशी मैत्री. जाणून घ्या.
तुम्ही विद्यार्थी असाल, गृहिणी असाल किंवा अगदी नोकरदार, व्यावसायिक असाल, प्रत्येकच ठिकाणी ताण हा तुमचा पाठलाग करत येतच असतो. सध्याच्या धावत्या जगात सतत स्वतःला बाहेरच्या माहितीने अपडेट ठेवायचे, सततची धावाधाव आणि घाईगडबड यात स्वतःकडे बघायला वेळ कोणाला आहे? असा एक प्रश्न नेहमीच नकारात्मक उत्तर घेऊन व्यक्त केला जातो. या लोकांना आपण स्वतःसाठी वेळ काढणे फारच खर्चिक किंवा अवघड वाटते. निवृत्ती नंतरचा प्लॅन वाटतो.
पण जर निवृत्तीनंतर तुम्हाला आनंदी जीवन जगायचे असेल तर आजच स्वतःशी मैत्री करायला हवी. आरोग्यपूर्ण आयुष्य जगण्यासाठी स्वतःसाठी वेळ काढणे, स्वतःची काळजी घेणे फार आवश्यक असते. पण ते कसे करावे हे जाणून घेणं पण गरजेचं आहे.
हेल्थ शॉट्सने दिलेल्या वृत्तानुसार मानसोपचार तज्ज्ञ डॉ. चांदनी तुगनाईत यांनी काही टिप्स दिल्या आहेत, जाणून घेऊया.
आपल्या कुटुंबाची आणि प्रियजनांची काळजी घेणे चांगले आहे, परंतु स्वतःला शेवटी ठेवू नका. सेल्फ-केअर म्हणजे तुमचे आरोग्य आणि आनंद. तुमच्या कामाच्या यादीत सर्वात वरती ठेवा. घाईच्या वेळी आपण स्वतःची काळजी घेण्याचे महत्त्व विसरतो. आपल्या शारीरिक, मानसिक आणि भावनिक आरोग्याची पूर्तता करणार्‍या गोष्टी करणे म्हणजे स्वतःची काळजी घेणे, असं डॉ तुगनाईत म्हणतात. स्वतःसाठी वेळ काढून स्वतःशी संवाद साधणे, स्वतःला ऐकणे आवश्यक असते.
स्वत: ची काळजी ही अशी गोष्ट नाही जी तुम्ही आजारी असताना किंवा उदास असताना तुम्ही फक्त सराव केला पाहिजे. ही सवय लावायची आहे आणि स्वत:ची काळजी घेणे आवश्यक आहे. फक्त तुमचे शेड्यूल आणि प्राधान्यक्रमानुसार काम करा. जेव्हा आरोग्य, स्वच्छता किंवा राहणीमानाच्या बाबतीत स्वत: ची काळजी घेण्याची कमतरता असते तेव्हा ते स्वत: कडे दुर्लक्ष असते.
याचा शारीरिक, भावनिक आणि मानसिक आरोग्यावर विपरीत परिणाम होतो, असे तज्ञ म्हणतात. स्वत: ची काळजी स्वार्थी नाही, इतरांना काय वाटेल याचा विचार करू नये. नातेसंबंध, आत्मविश्वास, आरोग्य किंवा आर्थिक बाजू असो स्वत:ची काळजी घेऊन तुम्ही जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्रात स्थिरता मिळवू शकतात.
निर्णय न घेता वर्तमान क्षणावर लक्ष केंद्रित करणे हा माइंडफुलनेस मेडिटेशनचा एक घटक आहे, असे तज्ञ स्पष्ट करतात. ही पद्धत चिंता आणि निराशा कमी करते आणि सामान्य कल्याण देखील वाढवते असे मानले जाते. सजग राहण्याचे कौशल्य तयार करण्यासाठी तुम्ही आहार आणि विचारांवर नियंत्रण ठेवणे आवश्यक असते.
नियमित व्यायाम ही सर्वात सर्वात पहिले स्व-काळजी पद्धतींपैकी एक आहे कारण तुमचा मूड वाढवण्यासाठी आणि तणाव कमी करण्यासाठी ही एक विलक्षण पद्धत आहे. तसेच, हे व्यक्तीमत्व आणि आत्मविश्वास वाढविण्यात मदत करू शकते. तुम्ही फिटनेस उत्साही नसल्यास, आठवड्यातील बहुतेक दिवस 30 मिनिटे व्यायाम करणे खूप कामाचे वाटेल. पण ते तुमच्याच भल्यासाठी आहे. मानसिक आरोग्यासाठी व्यायाम करा तुमच्या सेल्फ-केअर रूटीनमध्ये व्यायामाचा समावेश करा.
इसेंशीयल ऑइल ताण कमी करण्यासाठी आणि आराम मिळण्यासाठी वापरले जाऊ शकतात. तुमच्या आंघोळीमध्ये कॅमोमाइल किंवा लॅव्हेंडर तेलाचे काही थेंब टाकावे. आरामशीर झोपेचा आनंद घेण्यासाठी तुम्ही तुमच्या उशाच्या कोपऱ्यांवर काही थेंब टाकू शकता.
निसर्गाच्या सानिध्यात राहिल्याने तुम्हाला शांत आणि ग्राउंड राहण्यास मदत होऊ शकते. तुम्ही गिर्यारोहण करत असाल, उद्यानात फिरत असाल किंवा बाहेर बसून असाल, निसर्गाशी संपर्क साधणे तुम्हाला शांती आणि उर्जेने भरून टाकू शकते.
भावना व्यवस्थापित करण्याचा आणि तणावमुक्त करण्याचा जर्नलिंग हा एक उत्कृष्ट मार्ग आहे. दररोज, आपल्या कल्पना आणि भावना लिहिण्याचा प्रयत्न करा. तुम्हाला विचार करण्यासाठी तुम्ही प्रॉम्‍प्‍ट वापरू शकता. ब्रेन-डंपिंग असो किंवा विचारमंथन असो, कागदावर विचार लिहिणे अत्यंत प्रभावी आहे.
उपकरणांकडे किंवा सोशल मीडियावर टक लावून पाहण्यात जास्त वेळ घालवणे तुमच्या मानसिक आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. तंत्रज्ञानापासून विश्रांती घेण्यासाठी दररोज विशिष्ट वेळ बाजूला ठेवण्याचा विचार करा.
अॅक्युपंक्चर, एनर्जी हिलिंग आणि फिजिओथेरपी यांसारख्या पर्यायी उपचारांमुळे तणाव व्यवस्थापन आणि विश्रांतीसाठी मदत होऊ शकते.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.