increase cases of pre monsoon dengue this year: महाराष्ट्रामध्ये मान्सुनपुर्वीच डेंग्युच्या रूग्णांमध्ये ४० टक्के वाढ झाली आहे. ही आकडेवारी २०२३ मधील याच कालावधीच्या तुलनेत यंदा जानेवारी ते मे दरम्यान जास्त नोंदवल्या गेली आहे. डेंग्यु हा आजार मच्छरांमुळे पसरतो. राज्याने या वाढीचे श्रेय 50 सेंटिनेल साइट्सच्या माध्यमातून उत्तम पाळत ठेवण्याला दिले आहे, परंतु तज्ञ म्हणतात की उष्णता आणि बदलते हवामान यामागचे कारण असू शकते.

राज्याच्या आकडेवारीनुसार, 7 मे पर्यंत एकूण 1,755 प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत, जी गेल्या वर्षी नोंदवलेल्या 1,237 प्रकरणांपेक्षा जास्त आहेत. वाढलेल्या दक्षतेने 23 हून अधिक जिल्ह्यांमध्ये वाढ नोंदवून व्यापक प्रसार उघड झाला आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत विशेष बदल न दर्शविलेल्या जिल्ह्यांमध्ये मुंबईचा समावेश आहे. शहरात मे पर्यंत या वर्षी २८५ प्रकरणे नोंदली गेली, तर २०२३ मध्ये ३३५ नोंदवली गेली होती. राज्यात डेंग्यूशी संबंधित कोणत्याही मृत्यूची अधिकृतपणे नोंद झालेली नाही.

काही जिल्ह्यांमध्ये चिंताजनक असू शकते. पालघर आणि कोल्हापूर अनुक्रमे 55% आणि जवळपास 70% वाढ नोंदवली गेली आहे. इतर, जसे की चंद्रपूर, रायगड आणि वर्धा, पूर्वी पावसाळ्यापूर्वी एकही प्रकरणे नसल्याची किंवा फक्त एक-अंकी आकडेवारी नोंदवत, या वर्षी अनुक्रमे 51, 46 आणि 45 प्रकरणे नोंदली गेली आहेत.

राज्य कीटकशास्त्रज्ञ डॉ महेंद्र जगताप यांनी सांगितले की, एकूणच बदलते हवामान आणि उष्णतेमुळे डेंग्यूचा प्रसार वाढतो. ते म्हणाले, “हा एक जागतिक ट्रेंड आहे आणि महाराष्ट्रही त्याचे अनुकरण करत आहे.” पालघर सारख्या जिल्ह्यात एक वेधक परिस्थिती आहे. त्यांच्या मते, डेंग्यूचा प्रादुर्भाव असलेल्या मुंबईतून स्थलांतर, बांधकाम कार्यात मोठ्या प्रमाणात वाढ होण्याव्यतिरिक्त, अशा ठिकाणी डेंग्यूच्या साथीच्या आजारात बदल होऊ शकतो. मुंबईसह काही जिल्ह्यांमध्ये तुरळक पाऊस आणि वादळामुळे या महिन्यात रुग्णांची संख्या वाढू शकते.

वैद्यकीय महाविद्यालये, जिल्हा, उपजिल्हा आणि ग्रामीण रुग्णालयांमध्ये स्थापन करण्यात आलेल्या राज्यातील 50 सेन्टीनल साइट्सवर करडी नजर असेल, असे जगताप यांनी सांगितले. या साइट्स नियमित डेंग्यू चाचणी देतात, समुदायांमध्ये रोगाच्या प्रसाराचे स्पष्ट माहिती देते.

गुरुवारी, राष्ट्रीय डेंग्यू दिन म्हणून साजरा करण्यात आला. मुंबईच्या महापालिका प्राधिकरणाने “कनेक्ट विथ कम्युनिटी टू कंट्रोल डेंग्यू” या थीमशी संरेखित करण्याचे वचन दिले. रिपोर्टिंग युनिट्स 22 वरून 800 पर्यंत वाढवत असूनही, मागील वर्षाच्या तुलनेत शहरात नोंदवलेल्या प्रकरणांमध्ये घट झाली आहे. 2023 मध्ये डेंग्यूचे 5,486 रुग्ण आढळले.

कोणती काळजी घ्यावी

डेंग्यू आजार डासांमुळे पसरतो. हे डास स्वच्छ पाण्यात निर्माण होतात. यासाठी घरात किंवा बाहेर पाणी साठवून ठेऊ नका. तसेच पाण्याच्या टाक्यांवर झाकण ठेवावे. घरातील कुलर, फ्रीज, नियमितपणे स्वच्छ करावे. अंगभर कपडे घालावेत.झोपताना मच्छरदाणी आणि डास प्रतिबंधक साधनांचा वापर करावा.