Vijaya Dashami 2023 : हिंदू धर्मात अनेक सणांना महत्त्वाचे स्थान आहे. त्यापैकी मोठा सण म्हणजेच दसरा. याच दिवशी प्रभू रामाने रावणाचा वध केला होता. दसऱ्याच्या दिवशी प्रभू रामाची पूजा केली जाते. दसऱ्याला विजयादशमी असेही म्हणतात.

मराठी वर्षानुसार दरवर्षी अश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या दहाव्या दिवशी दसरा साजरा केला जातो. यावर्षी दसरा 24 ऑक्टोबर 2023 रोजी साजरा केला जाणार आहे. दसऱ्याच्या दिवशी हवन करणेही शुभ मानले जाते. हवन केल्याने दु:ख-दु:ख दूर होऊन सुख-समृद्धी वाढते.

विजयादशमीचा मुहूर्त दुपारी 2 वाजून 5 मिनिटांपासून 2 वाजून 51 मिनिटांपर्यंत आहे. पूजेचा कालावधी 46 मिनिटांचा आहे.

विजयादशमी 2023 पूजन मुहूर्त- दुपारचा मुहूर्त दुपारी 01 वाजून 20 मिनिटांपासून ते दुपारी 03 वाजून 37 मिनिटांपर्यंत आहे. श्रावण नक्षत्र 22 ऑक्टोबर रोजी संध्याकाळी 06 वाजून 44 मिनिटांनी सुरू होईल, जे 23 ऑक्टोबर रोजी संध्याकाळी 05 वाजून 14 मिनिटांपर्यंत असेल.

दसऱ्याचे महत्त्व

दशमीला महिषासुराचा तिने वध करून अंतिम विजय संपादन केला, म्हणून या दिवशी आनंदोत्सव साजरा करतात. आश्विन शुद्ध दशमीच्या दिवशी आकाशात तारका दिसू लागताच विजय नावाचा मुहूर्त असतो व त्यावेळी जे काम हाती घ्यावे त्यात यश मिळते, असे पुराणात सांगितले आहे.

चैत्र पाडवा (चैत्र शुद्ध प्रतिपदा), अक्षय्य तृतीया (वैशाख शुद्ध तृतीया), विजयादशमी व दिवाळीचा पाडवा (कार्तिक शुद्ध प्रतिपदा, अर्धा मुहूर्त) या हिंदूंच्या साडेतीन विशेष शुभ मुहूर्तातील हा एक आहे.

दसरा पूजा विधी

दसऱ्याला दुपारी पूजा करणे उत्तम. या दिवशी घराच्या ईशान्य कोपर्‍यात आठ कमळाच्या पाकळ्या लावाव्यात. यानंतर अष्टदलाच्या मध्यभागी अपराजिताय नमः या मंत्राचा जप करावा आणि माता दुर्गेसह भगवान रामाची पूजा करावी.

यानंतर उजव्या बाजूला माता जया आणि डावीकडे विजया ठेवा. आता मातेला कुंकू, अक्षता, फुले वगैरे अर्पण करून तिला नैवेद्य अर्पण करावा. आईची आरती करावी आणि जयघोषही करावा. काही ठिकाणी शेणापासून 9 गोळे आणि 2 वाट्या बनवल्या जातात.

यापैकी एका भांड्यात नाणी ठेवा आणि दुसऱ्या भांड्यात कुंकू, तांदूळ, जव आणि फळे ठेवा. यानंतर मूर्तीला जव, केळी, मुळा, गूळ इत्यादी अर्पण करा.जर तुम्ही पुस्तकांची किंवा शस्त्रांची पूजा करत असाल तर या वस्तू पूजास्थानी ठेवा आणि त्यावरही कुंकू आणि अक्षता लावा.

यानंतर जमेल तितकी दान व दक्षिणा द्यावी व गरीब व गरजूंना अन्नदान करावे. संध्याकाळी रावणाचे दहन केल्यास घरातील लोकांना शमीची पाने द्या, त्यानंतर घरातील ज्येष्ठांच्या चरणांना स्पर्श करा आणि त्यांच्याकडून आशीर्वाद घ्या.