Women Health : स्त्रिया बर्याचदा त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेण्याऐवजी त्यांच्या व्यस्त जीवनाला प्राधान्य देतात परंतु, हे लक्षात ठेवणे महत्वाचे आहे की आपल्या शरीराला त्यांच्या सर्वोत्तम कार्य करण्यासाठी विशिष्ट जीवनसत्त्वांची आवश्यकता असते.
जीवनसत्त्वे ही सेंद्रिय संयुगे आहेत जी आपल्या शरीराला ऊर्जा उत्पादन, वाढ आणि देखभाल यासारख्या आवश्यक कार्ये करण्यासाठी कमी प्रमाणात आवश्यक असतात. स्त्रियांना निरोगी राहण्यासाठी काही जीवनसत्त्वे विशेषतः महत्वाची असतात. चला तर मग जाणून घेऊया काही महत्वाची जीवनसत्त्वे आणि ते का आवश्यक आहेत याची कारणे.
महिलांसाठी महत्वाची जीवनसत्त्वे:
व्हिटॅमिन डी
व्हिटॅमिन डी एक आवश्यक पोषक आहे जे शरीराला कॅल्शियम शोषून घेण्यास मदत करते, जे मजबूत हाडे राखण्यासाठी महत्वाचे आहे. हे रोगप्रतिकारक शक्तीचे नियमन, मेंदूच्या कार्यास समर्थन आणि जळजळ कमी करण्यात देखील भूमिका बजावते. ज्या स्त्रिया मर्यादित सूर्यप्रकाश असलेल्या भागात राहतात किंवा सांस्कृतिक किंवा धार्मिक कारणास्तव आपली त्वचा झाकतात त्यांना व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेचा धोका जास्त असतो.
व्हिटॅमिन डीची कमी पातळी ऑस्टिओपोरोसिस, नैराश्य आणि विशिष्ट प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका वाढवू शकते. व्हिटॅमिन डीचे पुरेसे सेवन सुनिश्चित करण्यासाठी, स्त्रिया उन्हात वेळ घालवू शकतात, चरबीयुक्त मासे, अंड्यातील पिवळ बलक आणि किल्लेदार पदार्थ यासारखे व्हिटॅमिन डी युक्त पदार्थ खाऊ शकतात किंवा व्हिटॅमिन डी परिशिष्ट घेऊ शकतात.
व्हिटॅमिन बी 12
लाल रक्तपेशी तयार करणे, डीएनए संश्लेषण आणि मज्जातंतूंच्या कार्यासाठी व्हिटॅमिन बी 12 महत्वाचे आहे. शाकाहारी किंवा शाकाहारी आहाराचे अनुसरण करणार्या महिलांना व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेचा धोका जास्त असतो कारण ते प्रामुख्याने प्राण्यांच्या उत्पादनांमध्ये आढळते.
व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमी पातळीमुळे थकवा, अशक्तपणा आणि न्यूरोलॉजिकल समस्या उद्भवू शकतात. तृणधान्ये, वनस्पती-आधारित दूध किंवा पौष्टिक यीस्ट किंवा व्हिटॅमिन बी 12 पूरक आहार यासारख्या किल्लेदार पदार्थांचे सेवन करून स्त्रिया व्हिटॅमिन बी 12 चे सेवन वाढवू शकतात.
व्हिटॅमिन बी 9
फोलेट याला व्हिटॅमिन बी 9 म्हणून देखील ओळखले जाते, गर्भाच्या विकासासाठी आणि डीएनए संश्लेषण आणि गर्भधारणेदरम्यान लाल रक्तपेशी ंच्या निर्मितीसाठी महत्त्वपूर्ण आहे. ज्या स्त्रिया गर्भवती आहेत किंवा गर्भवती होण्याची योजना आखत आहेत त्यांना जन्मदोषांचा धोका कमी करण्यासाठी दररोज 400-800 मायक्रोग्राम फोलेट चे सेवन करण्याचा सल्ला दिला जातो.
फोलेटची कमी पातळी नैराश्याचा धोका वाढवते आणि विशिष्ट प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका वाढवते. पालेभाज्या, सोयाबीनचे, डाळ आणि किल्लेदार तृणधान्ये यासारख्या पदार्थांचे सेवन करून किंवा फोलेट पूरक आहार घेऊन स्त्रिया त्यांच्या फोलेटचे सेवन वाढवू शकतात.
लोह
हिमोग्लोबिनच्या उत्पादनासाठी आवश्यक आहे, लाल रक्तपेशींमधील एक प्रथिने जे संपूर्ण शरीरात ऑक्सिजन वाहून नेते. मासिक पाळी आणि गरोदरपणात रक्ताच्या कमतरतेमुळे महिलांना लोहाची कमतरता होण्याची शक्यता जास्त असते. लोहाच्या कमतरतेच्या लक्षणांमध्ये थकवा, अशक्तपणा आणि त्वचेचा पिवळसरपणा यांचा समावेश आहे.
मीट,मटण, मासे, सोयाबीनचे आणि तृणधान्ये यासारख्या लोहयुक्त पदार्थांचे सेवन करून स्त्रिया लोहाचे प्रमाण वाढवू शकतात. व्हिटॅमिन सी लोहाचे शोषण देखील वाढवू शकते, म्हणून लोहयुक्त पदार्थांसह लिंबूवर्गीय फळे, बेरी आणि शिमला मिरची सारख्या व्हिटॅमिन सी युक्त पदार्थांचे सेवन केल्यास मदत होऊ शकते.
हाडांचे आरोग्य, स्नायूंचे कार्य आणि मज्जातंतूंच्या कार्यासाठी कॅल्शियम
महत्वाचे आहे. स्त्रियांना कॅल्शियमची कमतरता होण्याची शक्यता जास्त असते, विशेषत: रजोनिवृत्तीनंतर जेव्हा हाडांचे नुकसान तीव्र होते. कॅल्शियमच्या कमी पातळीमुळे ऑस्टिओपोरोसिसचा धोका वाढतो.
ज्यामुळे फ्रॅक्चरहोण्याचा धोका वाढू शकतो. दुग्धजन्य पदार्थ, पालेभाज्या, बदाम आणि किल्लेदार पदार्थ ांचे सेवन करून किंवा कॅल्शियम पूरक आहार घेऊन स्त्रिया कॅल्शियमचे सेवन वाढवू शकतात.
स्त्रियांना त्यांच्या आरोग्यासाठी आणि कल्याणासाठी विशिष्ट जीवनसत्त्वांची आवश्यकता असते. संतुलित आणि वैविध्यपूर्ण आहार हा व्हिटॅमिनच्या पुरेशा प्रमाणात सुनिश्चित करण्याचा उत्तम मार्ग आहे.
परंतु कमतरतेचा धोका असलेल्या लोकांसाठी पूरक आहार देखील फायदेशीर ठरू शकतो. स्त्रियांनी त्यांच्या आरोग्यास प्राधान्य दिले पाहिजे आणि त्यांच्या विशिष्ट पौष्टिक गरजा निश्चित करण्यासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.