सहकार चळवळ महाराष्ट्राच्या ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना देण्याबरोबरच ग्रामीण भाग आर्थिकदृष्ट्या मजबूत करण्यासाठी एक महत्वपूर्ण साधन म्हणून काम करते.
परंतु, सध्याच्या केंद्र सरकारच्या धोरणांमुळे ही चळवळ मोडीत काढण्याचे प्रयत्न सुरू असल्याचा आरोप करत सहकार क्षेत्र जिवंत ठेवायचे असेल तर सत्ता परिवर्तन अपरिहार्य आहे, असे महाराष्ट्र काँग्रेस प्रदेशाध्यक्ष पटोले यांनी सांगितले. पटोले यांनी सहकार चळवळी सारखी गोष्ट केंद्र सरकार संपवण्याचा प्रयत्न करत असल्यावरून केंद्र सरकारवर तीव्र टीका केली आहे.
महाराष्ट्रातील सहकार चळवळ ही देशातील सर्वात मोठ्या आणि यशस्वी चळवळींपैकी एक आहे. या चळवळीने राज्याच्या ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला नवा आयाम दिला आहे. १९६० नंतर राज्यातील सहकार क्षेत्रात मोठी वाढ झाली.
सहकारी साखर कारखाने, दुग्धव्यवसाय, बँका, पतपेढ्या यांसारख्या विविध सहकारी संस्थांच्या माध्यमातून महाराष्ट्रातील ग्रामीण भाग आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी झाला. या चळवळीत काँग्रेस पक्षाचा मोठा वाटा राहिला आहे. काँग्रेसच्या नेतृत्वाखाली सहकार चळवळ मोठी होत गेली आणि ग्रामीण भागातील लोकांना आर्थिक स्थैर्य आणि रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून दिल्या.
सध्या केंद्रातील भाजप सरकारच्या धोरणांमुळे सहकार चळवळीसमोर मोठे आव्हान निर्माण झाले आहे. सहकारी संस्थांमध्ये केंद्र सरकारचा वाढता हस्तक्षेप आणि सहकारी संस्थांच्या स्वायत्ततेवर होणारे आक्रमण हे चिंताजनक आहे. सहकार चळवळ ही गावकऱ्यांची, शेतकऱ्यांची चळवळ आहे परंतु सध्या ती मोडीत काढण्याचे प्रयत्न होत आहेत. शेतकरी आणि लहान उत्पादकांना यामुळे मोठा फटका बसत आहे, असे पटोले यांनी स्पष्ट केले.
भाजप सरकारच्या धोरणांचा उल्लेख करत पटोले म्हणतात की, सध्याचे सरकार सहकार क्षेत्राची मुळे खणण्याचा प्रयत्न करत आहे. सहकारी बँका आणि इतर सहकारी संस्था या ग्रामीण अर्थव्यवस्थेसाठी अत्यंत महत्वाच्या आहेत. परंतु, नव्या आर्थिक धोरणांमुळे या संस्थांवर नियंत्रण आणण्याचा आणि त्यांची स्वायत्तता कमी करण्याचा प्रयत्न होतो आहे. केंद्र सरकारच्या या हस्तक्षेपामुळे सहकार क्षेत्राच्या कार्यक्षमतेवर परिणाम होत आहे आणि ग्रामीण भागातील लोकांचा त्यांच्यावर असलेला विश्वास ढळत आहे.
सहकार क्षेत्राला वाचवायचे असेल आणि ग्रामीण भागातील अर्थव्यवस्था जिवंत ठेवायची असेल तर सत्ता परिवर्तन आवश्यक आहे. सहकार चळवळ ही केवळ एक आर्थिक चळवळ नाही तर ती ग्रामीण भागाच्या विकासाची आणि शेतकऱ्यांच्या हक्कांची चळवळ आहे. सत्ता परिवर्तन केल्याशिवाय या चळवळीला पुन्हा एकदा उभारी देता येणार नाही, असे पटोले यांनी स्पष्ट केले.
सहकारी चळवळीला जिवंत ठेवण्यासाठी लोकांनी एकत्र येऊन सत्तेतील बदलासाठी लढा देण्याचे आवाहन त्यांनी केले. सहकार चळवळीने शेतकऱ्यांना, लहान व्यावसायिकांना आणि ग्रामीण भागातील जनतेला स्वावलंबनाचे धडे दिले आहेत. हे यश कायम ठेवायचे असेल तर सहकार चळवळीचे महत्त्व ओळखून तिला अधिक मजबूत करण्याची गरज आहे. यासाठी सत्ता परिवर्तन हाच एकमेव उपाय आहे.
सहकार चळवळ ही महाराष्ट्राच्या ग्रामीण विकासाचा पाया आहे आणि ती जिवंत ठेवण्यासाठी सत्ता परिवर्तन हवेच, असे पटोले ठामपणे सांगतात.
Facebook link Nana Patole
https://www.facebook.com/nanapatoleinc?mibextid=ZbWKwL
Instagram link Nana Patole
https://www.instagram.com/nanapatoleinc?igsh=MTJiYm56c21veTV5NA==
Twitter link Nana Patole
https://x.com/NANA_PATOLE?t=N2H_xQP8h6AMQVFp-bsD3Q&s=09
YouTube link Nana Patole
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.