शिवराज्याभिषेक दिन ६ जून रोजी साजरा होत आहे. ६ जून १६७४ ला छत्रपती शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक झाला होता. हा सोहळा ९ दिवस चालला होता. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी अनेक परकीय आक्रमकांच्या तावडीतून प्रदेशाला सोडवून स्वराज्याची निर्मिती केली.

अशा छत्रपती शिवरायांनी स्वराज्य घडवण्यासाठी निजामशाही, आदिलशाही, मोगल अशा अनेकांशी सामना केला. देश या परकीय शत्रूंच्या तावडीत सापडलेला असताना स्वतः स्वराज्य निर्माण करून राज्याभिषेक करून घेणं, ही गोष्ट सोपी नव्हतं. हिंदवी स्वराज्याचं स्वप्न हे शिवरायांचे वडील शहाजीराजेंचं होतं. हे स्वप्न पूर्ण कऱण्याची अपेक्षा छत्रपती शिवरायांनी पूर्ण केली आणि इतिहास घडवला.

शहाजीराजांनी शिवरायांना राजमुद्रा आणि प्रधानमंडळ दिलं. या राजमुद्रेत सखोल अर्थ आहे. ही राजमुद्रा हिंदवी स्वराज्याची भूमिका, ताकद स्पष्ट करते. काय आहे हा अर्थ?

काय आहे राजमुद्रा?

"प्रतिपच्चंद्रलेखेव। वर्धिष्णुर्विश्ववंदिता।

शाहसूनो: शिवस्यैषा मुद्रा भद्राय राजते।।"

प्रतिपदेच्या चंद्रकलेप्रमाणे दररोज वृध्दिंगत होणारी, जगाला वंदनीय असणारी शाहपुत्र शिवाजीची ही मुद्रा मांगल्यासाठी शोभत आहे’, असा त्याचा अर्थ होतो.

या राजमुद्रेच्या अर्थावरुन आपल्याला शहाजीराजांचे विचार आणि बुद्धीची प्रचिती आपल्याला येते. राजमुद्रेतला प्रत्येक शब्द विचारपूर्वक वापरला गेला आहे. प्रतिदिन वाढत जाणारं हे राष्ट्र स्वसुखासाठी नाही, तर प्रजेच्या हितासाठी आहे, त्यामुळे ही मुद्रा विश्ववंद्य होईल, असा हेतू या राजमुद्रेतून स्पष्ट केला आहे.