सोलापूर : दक्षिण सोलापुरातील ११, उत्तर सोलापूर व माळशिरस तालुक्यातील प्रत्येकी नऊ, अक्कलकोट तालुक्यातील सहा, करमाळा तालुक्यातील सात, अशा एकूण ५४ गावांच्या शिवारात अवैधरीत्या हातभट्टीची निर्मिती होते, असे निरीक्षण राज्य उत्पादन शुल्क विभागाने नोंदविले आहे. हातभट्टी निर्मितीची गावे तथा तांडे आणि ती दारू अवैधरीत्या विक्री होणाऱ्या गावांचीही यादी राज्य उत्पादन शुल्क व ग्रामीण पोलिसांकडे आहे. तरीदेखील, साधारणत: २० वर्षांनंतरही जिल्हा अद्याप हातभट्टीमुक्त झालेला नाही, हे विशेष.

जिल्ह्यातील दक्षिण सोलापूर, बार्शी, करमाळा, माळशिरस, मोहोळ, उत्तर सोलापूर, अक्कलकोट तालुक्यामधील बहुतेक गावांमध्ये बिनधास्तपणे हातभट्टी विक्री होत असल्याची स्थिती आहे. अनेक सरपंच, ग्रामपंचायत सदस्यांनी स्थानिक पोलिसांना त्यासंदर्भात वारंवार निवेदने देऊनही त्या गावांमधील अवैध हातभट्टी विक्री बंद झालेली नाही. पण, मुळात ही हातभट्टी तयार करणारे लोक, पोलिसांना गुंगारा देऊन त्याची अवैधरीत्या वाहतूक करणारे लोक कोण आहेत, याचा शोध ना पोलिसांना ना राज्य उत्पादन शुल्क विभागाला घेता आला.

आजही गावागावांतील अनेक तरुण, युवक दारूच्या व्यसनाच्या आहारी गेले असून, अनेकांचा मृत्यू देखील झाला आहे. गावागावांत सहजपणे हातभट्टी उपलब्ध होत असल्याने कौटुंबिक वाद देखील वाढत असल्याचे चित्र पाहायला मिळत आहे. ग्रामीण पोलिसांचे ऑपरेशन परिवर्तन व राज्य उत्पादन शुल्क विभागाचे हातभट्टीमुक्त गाव अशा मोहिमा सुरू असतानाही या यंत्रणांना हातभट्टी बंद करण्याचा कायमचा ना उपाय सापडला ना त्याचे मूळ सापडले, अशीच वस्तुस्थिती आहे.

पोलिसांच्या यादीत जिल्ह्यातील ‘ही’ ५४ गावे

दक्षिण सोलापुरातील मुळेगाव, तिल्लेहाळ, दोड्डी, उळेवाडी, गुरप्पा, वडजी, शिवापुढारी, सीताराम तांड्यासह बक्षिहिप्परगा व वरळेगाव येथे हातभट्टी तयार केली जाते. उत्तर सोलापुरातील कोंडी, गुळवंची, तिऱ्हे, सेवालाल, कवठे, भोजप्पा, घोडा तांडा, खेड, शिवाजीनगर, अक्कलकोटमधील कलकर्जाळ, कोर्सेगाव, तडवळ, मुंढेवाडी, बासलेगाव, नागोर तांडा, बार्शीतील भातंबरे तांडा, पंढरपुरातील देगाव, लक्ष्मी टाकळी, वाखरी, करमाळ्यातील सर्पडोह, करमाळा, भाळवणी, जिंती- पारेवाडी, हिंगणी, वांगी, केत्तूर येथेही हातभट्टी तयार केली जाते. मोहोळ तालुक्यातील बेगमपूर, भांबेवाडी, माळशिरसमधील कुरभावी, गुरसाळे, धर्मपुरी, चांदापुरी, चंद्रपुरी, विजोरी, चव्हाणवाडी, सवतगव्हाण, पारधी वस्ती, पिलीव यासह सांगोल्यातील पाचेगाव खु., हातीद, वाकीशिवणे, महीम, चिकमहूद, महूद येथेही अवैधरीत्या हातभट्टी तयार होत असल्याची माहिती पोलिसांनी यापूर्वीच संकलित केली आहे.