कोल्हापूर : ‘‘लंडनमधील ‘व्हिक्टोरिया अॅन्‍ड अल्बर्ट म्युझियम’मधून आणली जाणारी वाघनखं छत्रपती शिवाजी महाराज यांची नाहीत,’’ असा दावा इतिहास अभ्यासक इंद्रजित सावंत यांनी सोमवारी येथे केला. सरकारमधील संबंधित मंत्री व अधिकारी यांच्यावर कठोर कारवाई करावी, अशी मागणीही त्यांनी केली.

सावंत म्हणाले, ‘‘सरकार व संग्रहालय यांच्यात तीन ऑक्टोबर २०२३ रोजी विविध वाघनखांपैकी एक वाघनखं तीन वर्षांसाठी भाडेतत्त्वावर आणण्याचा सामंजस्य करार करण्यात आला. सांस्कृतिक कार्यमंत्री सुधीर मुनगंटीवार व वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी ती शिवरायांची असल्याचा दावा प्रसारमाध्यमांतून केला होता. ही वाघनखं शिवरायांची नसल्याबाबत मुनगंटीवार व सांस्कृतिक कार्य विभागाचे सचिव व राज्य पुरातत्त्व संचालनालयाचे तत्कालीन संचालक तेजस गर्गे यांना पत्राद्वारे कळवले होते. संग्रहालयाकडून मागविलेल्या माहितीतून ती वाघनखं शिवरायांची आहेत, असा कोणताही पुरावा नाही.’’

इतिहास अभ्यासक एच. वेबरीज याने १९२१ मध्ये केंब्रिज विद्यापीठाकडून छापलेल्या लेखात ‘व्हिक्टोरिया अॅन्‍ड अल्बर्ट म्युझियम’मध्ये असणारी वाघनखं शिवरायांच्या वाघनखांची प्रतिकृती असल्याचे म्हटले आहे.

- इंद्रजित सावंत, इतिहास अभ्यासक