सोलापूर : पावसाळा आपल्यासोबत आनंद आणतोच, पण सोबत अनेक आजारही घेऊन येतो. लहान मुले, प्रौढ आणि वृद्ध लोक या मोसमात सहज आजारी पडतात. या हंगामात संसर्ग खूप वेगाने पसरतो. पावसाळ्यात सहसा रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत असते, अशा स्थितीत सर्दी, खोकला, ताप, मलेरिया अशा समस्या उद्‌भवू शकतात. या सर्व आजारांपासून दूर राहण्यासाठी या मोसमात सकस आहार घेणे अत्यंत आवश्यक असल्याचे आरोग्यतज्ज्ञ सांगतात.

निरोगी राहण्यासाठी फॉलो करा ‘या’ टिप्स

• आहारात लसणाचा समावेश केल्यास रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते

• दही जास्त प्रमाणात घ्या, कारण त्यामुळे शरीरात हानिकारक बॅक्टेरिया जाण्याचा धोका कमी होतो

• फक्त उकळलेले व स्वच्छ पाणी पिण्याचा प्रयत्न करा, याच ऋतूमध्ये संसर्ग होण्याचा धोका जास्त असतो

• आले, तुळस, दालचिनी, काळी मिरी, वेलची आणि लवंगसोबत हर्बल गरम पाण्याने संसर्ग टाळण्यास मदत होते व रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते.

• आहारात मिठाचे प्रमाण कमी करा. मिठामुळे पाणी टिकून राहते व उच्च रक्तदाब होतो

• कच्चे पदार्थ खाणे टाळा, प्री-कट फळे, तळलेले अन्न, जंक फूड किंवा कोणतेही स्ट्रीट फूड खाणे टाळा

रोगप्रतिकारक शक्ती वाढण्यासाठी....

सुंठ, तुळशीची पाने व हळद घालून उकळलेले दूध दररोज पिल्यास रोगप्रतिकारक शक्ती वाढून सर्दी, खोकला होत नाही. आवळा खाल्ल्यावरही रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते. मोसमानुसार फळे खावेत. बाहेरील तळलेले पदार्थ खाणे टाळावे. उकळून थंड झालेले पाणी प्यावे.

- डॉ. विना जावळे, प्राचार्य, शेठ गोविंदजी रावजी आयुर्वेदिक महाविद्यालय, सोलापूर

‘ही’ पाळा पंचसूत्री

१) व्हिटॅमिन- सी वाढविणे जरुरी

व्हिटॅमिन- सी हे सर्वोत्कृष्ट रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणारे असते. हानिकारक सूक्ष्मजीव नष्ट करणाऱ्या रोगप्रतिकारक पेशींचे कार्य वाढवून रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करते. व्हिटॅमिन- सी विविध श्वसनरोग (सामान्य सर्दी, खोकला) प्रतिबंधित आणि व्यवस्थापित करण्यातही मदत करते. संत्री, लिंबू, लिंबूवर्गीय फळे आणि लाल मिरची, टोमॅटो यासारख्या भाज्या ‘व्हिटॅमिन- सी’चे नैसर्गिक स्रोत आहेत.

------------------------------------------------------------------------------

२) ‘व्हिटॅमिन- डी’ हाडे व कॅल्शियमसाठी जरुरी

‘व्हिटॅमिन- डी’मुळे बॅक्टेरिया आणि विषाणूंशी लढायची ताकद मिळते. पुरेसे व्हिटॅमिन- डी नसेल तर तुम्हाला संक्रमण होण्याची अधिक शक्यता असते आणि स्वयंप्रतिकार स्थितीचा धोका जास्त असतो. दूध, मजबूत तृणधान्ये, अंड्यातील पिवळ बलक अशा पदार्थांचा आहारात वापर करा, जेणेकरून व्हिटॅमिन- डी वाढण्यास मदत होईल.

-------------------------------------------------------------------------------

३) उच्च प्रथिनेयुक्त आहार घ्या

प्रथिने रोगप्रतिकारक शक्तीचे मुख्य घटक आहेत. ते हानिकारक रोगजनकांशी लढण्यासाठी प्रतिपिंडे तयार करण्यात मदत करतात. पुरेशा प्रथिनांचे सेवन सुनिश्चित करण्यासाठी आपल्या आहारात सोया, दुग्धजन्य पदार्थ, संपूर्ण धान्य, शेंगा, मसूर, नट आणि बियांचा समावेश जरुरी आहे.

--------------------------------------------------------------------------------

४) आयुर्वेदिक दृष्टिकोनाचे पालन करा

भारतीय मसाले आणि औषधी वनस्पतींमध्ये रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणारे उल्लेखनीय गुणधर्म आहेत. तुळस, पुदीना या सारख्या औषधी वनस्पती आणि लवंगा, आले आणि हळद या सारख्या मसाल्यांमध्ये उल्लेखनीय उपचारात्मक गुणधर्म आहेत. संतुलित आहारामध्ये या औषधी वनस्पती आणि मसाल्यांचा समावेश केल्याने शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती लक्षणीयरीत्या वाढू शकते व अत्यंत संसर्गजन्य विषाणूंसह रोगांपासून संरक्षण होते.

-------------------------------------------------------------------------------------

५) प्रोबायोटिक्सचे सेवन वाढवा

प्रोबायोटिक्स विविध यंत्रणांद्वारे रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्याच्या त्यांच्या क्षमतेसाठी व्यापकपणे ओळखले जातात. ते रोगप्रतिकारक पेशींचे उत्पादन उत्तेजित करतात, आतड्याचे अस्तर मजबूत करतात आणि पचनमार्गात हानिकारक जीवाणूंच्या वाढीस प्रतिबंध करतात, असे मानले जाते. दही हे एक सामान्य प्रोबायोटिक असून जे रोजच्या आहारात त्याचा समावेश उत्तम मानला जातो.