Who is Abdul Karim Telgi: शाहिद, अलीगढ आणि स्कॅम 1992 सारखे सिनेमे बनवणाऱ्या हंसल मेहता यांचा 'स्कॅम 2003: द तेलगी स्टोरी' आज रिलीज झाला आहे. स्कॅम 1992 ही वेब सीरिज खूप लोकप्रिय झाली. स्टॉक मार्केटमध्ये करोडोंचा घोटाळा करणाऱ्या हर्षद मेहताच्या जीवनावर आधारित ही वेब सीरिज होती.

स्कॅम 1992 मुळे प्रतीक गांधी रातोरात प्रसिद्धीच्या झोतात आला. आता हंसल मेहता यांनी 2003 मध्ये अब्दुल तेलगी या अशाच एका घोटाळ्याची कहाणी समोर आणली आहे.

पत्रकार संजय सिंह यांच्या 'रिपोर्टर्स डायरी' या पुस्तकाने सर्वप्रथम तेलगी घोटाळ्याचा पर्दाफाश केला. या पुस्तकाला स्कॅम 2003 चा आधार मानून ही वेब सीरिज तयार करण्यात आली आहे.

कोण होता अब्दुल करीम तेलगी?

अब्दुल करीम तेलगीवर 2001 साली स्टॅम्प पेपर घोटाळ्याचा आरोप आहे. या घोटाळ्याने संपूर्ण देश हादरला होता. अब्दुल करीम तेलगीलाही यावर्षी तुरुंगात जावे लागले होते.

2018 मध्ये या प्रकरणात अब्दुल करीम तेलगी आणि इतर सहा साथीदारांना महाराष्ट्राच्या नाशिक सत्र न्यायालयात खटला चालू होता. सर्वांविरुद्ध ठोस पुरावे सापडले होते मात्र, तेलगीचे 2017 मध्येच निधन झाले.

अब्दुल करीम तेलगी हा कर्नाटकातील खानापूर येथील रहिवासी होता. त्याचे वडील भारतीय रेल्वेत नोकरी करत होते. अब्दुल करीम तेलगी लहान असतानाच त्याच्या वडिलांचे निधन झाले. वडिलांच्या निधनानंतर तेलगीला भाजीपाला, फळे, शेंगदाणे विकून कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करावा लागला होता.

तेलगीने स्थानिक सर्वोदय विद्यालयातून शालेय शिक्षण पूर्ण केले. त्यानंतर बीकॉमची पदवी घेण्यासाठी तो बेळगावातील एका महाविद्यालयात गेला. यानंतर तो कमाईसाठी मुंबईला आला होता.

मुंबईत काही काळ घालवल्यानंतर अब्दुल करीम तेलगी सौदीला गेला कारण त्याला जास्त पैसे कमवायचे होते. काही वर्षांनी तो पुन्हा मुंबईत आला आणि त्याने स्टॅम्प पेपरचा स्वतःचा व्यवसाय सुरू केला.

हा व्यवसाय कसा सुरू केला?

अब्दुल करीम तेलगी सौदीहून मुंबईला परतल्यावर तो पहिला ट्रॅव्हल एजंट बनला. त्याने अनेक खोटी कागदपत्रे आणि स्टॅम्प पेपर बनवले, जेणेकरून तो सौदी अरेबियात लोकांना कामासाठी पाठवू शकेल.

1993 मध्ये इमिग्रेशन अथॉरिटीने अब्दुल करीम तेलगीच्या कृतींवर लक्ष ठेवण्यास सुरुवात केली. त्याच वर्षी अब्दुल करीम तेलगीला तुरुंगात जावे लागले. त्याच्यावर फसवणूक केल्याचा आरोप होता. यासाठी अब्दुल करीम तेलगी याला दक्षिण मुंबईतील एमआरए मार्ग पोलीस ठाण्यात हलवण्यात आले.

कोठडीत असताना अब्दुल करीम तेलगीची राम रतन सोनी सोबत ओळख झाली. तो एक सरकारी स्टॅम्प वेंडर होता तो कोलकाताचा होता आणि तो तेथून हे काम हाताळत असे.

या दोघांनी घोटाळ्याचा प्लॅन तुरुंगातच बनवला. सोनीने अब्दुल करीम तेलगीला नॉन ज्युडिशियल स्टॅम्प पेपर विकण्यास सांगितले, त्या बदल्यात त्याने कमिशनची मागणी केली. यानंतर स्टॅम्प पेपरचा घोटाळा सुरू झाला.

काय होता स्टॅम्प पेपर घोटाळा?

1994 मध्ये, सोनीसोबत काम करत असताना, अब्दुल करीम तेलगीने सोनीचे संपर्क वापरुन कायदेशीर स्टॅम्प वेंडर बनला. अब्दुल करीम तेलगी आणि सोनी या दोघांनी मिळून अनेक बनावट स्टॅम्प पेपर तयार करून आपला व्यवसाय वाढवण्यास सुरुवात केली.

अब्दुल करीम तेलगीने मूळ स्टॅम्प पेपर्स फेक पेपर्समध्ये मिसळण्यास सुरुवात केली. यावर भरघोस नफा मिळू लागला. फेक स्टॅम्प व्यवसायातून भरपूर पैसे कमावले आणि स्वतःचे अनेक साइड बिझनेस सुरू केले.

1995 मध्ये अब्दुल करीम तेलगी आणि सोनी वेगळे झाले. यादरम्यान अब्दुल करीम तेलगी पुन्हा एकदा अडचणीत सापडला. मुंबई पोलिसांनी अब्दुल करीम तेलगीविरुद्ध बनावट स्टॅम्प विकल्याप्रकरणी गुन्हा दाखल झाला.

त्याचा परवाना रद्द करण्यात आला, पण अब्दुल करीम तेलगी त्याच्या कामात इतका निष्णात झाला होता की त्यातून कसे बाहेर पडायचे हे त्याला चांगलेच माहीत होते. त्याने स्वतःची प्रेस कंपनी काढली.

सन 1996 मध्ये अब्दुल करीम तेलगीने आपल्या संपर्कातील लोकांना कामावर घेतले आणि मिंट रोड येथे स्वतःची प्रेस कंपनी सुरु केली. त्याने संपर्क वापरून अनेक मशीन्स खरेदी केल्या. ही सर्व यंत्रे जुन्या पद्धतीची होती. हळूहळू त्याचा व्यवसाय इतर शहरांमध्येही पसरू लागला.

अनेकांनी बनावट स्टॅम्प पेपर खरेदी करण्यास सुरुवात केली. अनेक ठिकाणी या स्टॅम्प पेपरचा चुकीच्या पद्धतीने मालमत्तेची नोंदणी करण्यासाठीही वापर करण्यात आला. विम्याची बनावट कागदपत्रे तयार करण्यात आली. 90 च्या दशकात अब्दुल करीम तेलगीचा बिझनेस करोडोंचा झाला.

कसा झाला मृत्यू?

2001 मध्ये अब्दुल करीम तेलगीला अजमेरमध्ये पोलीस कोठडीत ठेवण्यात आले होते. 2000 मध्ये बेंगळुरूमध्ये बनावट स्टॅम्प पेपर विकताना पकडलेल्या दोन लोकांना अटक करण्यात आली होती. या दोघांच्या अटकेनंतर हा संपूर्ण घोटाळा उघडकीस आला.

हे प्रकरण सीबीआयकडे सोपवण्यात आले. अब्दुल करीम तेलगीच्या देशभरात 36 मालमत्ता असल्याचे आढळून आले. 18 देशांमध्ये 100 हून अधिक बँक खाती उघडण्यात आली होती.

2003 मध्ये सामाजिक कार्यकर्ते अण्णा हजारे यांनीही अब्दुल करीम तेलगीविरोधात न्यायालयात याचिका दाखल केली होती. हा घोटाळा 30 हजार कोटींचा होता, ज्याने संपूर्ण देश हादरला होता.

2006 मध्ये अब्दुल करीम तेलगी आणि त्याच्या इतर साथीदारांना 30 वर्षांची शिक्षा सुनावण्यात आली होती. या सर्वांना 202 कोटी रुपयांचा दंड ठोठावण्यात आला आहे.

अब्दुल करीम तेलगीचे 2017 मध्ये अनेक अवयव निकामी झाल्याने निधन झाले. त्याला बंगळुरू येथील सरकारी रुग्णालयात नेण्यात आले, तेथेच त्याला मृत घोषित करण्यात आले होते.