मांगले : एखाद्या उत्पादनाचा, उद्योगाचा स्वतंत्र असा ब्रॅंड तयार करण्यासाठी अनेकांची कित्येक वर्षाची मेहनत असते. मात्र शिराळा तालुक्‍यातील लादेवाडीच्या शिवारातील पावट्याच्या शेंगांचा ब्रॅंड लादेवाडीच्या शिवारातील मातीतच तयार झाला आहे. लादेवाडीच्या शिवारातील मातीत पिकणा-या पावट्याच्या शेंगाची चवच न्यारी आहे. लादेवाडीतील विशेषतः महिला प्रत्येक वर्षी या देशी पावट्याची पेरणी करतात. देशी पावट्याच्या बियाणांची साठवणूक अनेक वर्षापासून लादेवाडीत केली जाते. 

दरवर्षी पावसाळा संपल्यानंतर लादेवाडीतील पावट्याच्या शेंगा मांगलेच्या बाजार पेठेसह पंचक्रोशीत हमखास मिळतात. नव्हे त्या गावात येण्याची वाट काही ग्रामस्थ पाहत असतात. रासायनिक खतांशिवाय, कोणत्याही किटकनाशकाशिवाय आणि पाण्याशिवाय थंडीतील दवावर आलेल्या या शेंगांची चव चाखायची असेल तर कोणत्याही मसाल्याशिवाय बनवलेली आमटी केल्याशिवाय ती कळणार नाही. 

बाजारात आज मिळणा-या संकरीत पावट्याच्या शेंगापेक्षा पाच दहा रुपये जादा दराने विक्री होत असलेला पावटा महिनाभरच मिळतो. या कालावधीत घरगुती, शेतात खास पावटा पार्टीचा बेत फक्त मांगले परिसरात केलेला पाहायला मिळतो. 

गावाला शेतीच्या पाण्याची उपलब्धता नाही. त्यामुळे पावसाळ्यातील पिकाबरोबर देशी पावटा शिवारात पेरला जातो. त्याच्या शेंगा पावसाळा संपल्यानंतर थंडीच्या दिवसात तोडणीसाठी येतात. बियाणे घरचे देशी असल्यामुळे वेगळी चव आहे. दरवर्षी थंडीच्या दिवसात शेंगांना हमखास मागणी असते. 
- कलाबाई नामदेव खोत, लादेवाडी 

संपादन : प्रफुल्ल सुतार