पश्चिम महाराष्ट्र

अरणला हवा "अ' वर्ग तीर्थक्षेत्राचा दर्जा 

राजाराम कानतोडे

सोलापूर - संत सावता माळी महाराज यांचा वारसा जपणाऱ्या अरण गावाला "अ' वर्ग तीर्थक्षेत्राचा दर्जा मिळावा, कृषी विद्यापीठ व्हावे आणि वनौषधींचे संशोधन केंद्र स्थापन करावे, अण्या मागण्या ग्रामस्थ करीत आहेत. 

संतशिरोमणी सावता महाराज यांची शनिवारी (ता. 22) 722वी पुण्यतिथी आहे. त्या निमित्त परंपरेप्रमाणे पंढरपुरातील श्रीविठ्ठलाची पालखी अरणमध्ये आली आहे. सावता महाराज यांनी नित्यनेमाने वारी केल्याचा उल्लेख आढळत नाही, मात्र त्यांच्या पुण्यतिथीला आषाढ वद्य चतुर्दशीला श्रीविठ्ठलाची पालखी अरणला येते. त्या दिवशी भरणारी अरणची काला यात्रा प्रसिद्ध आहे. यात्रेतील दहिहंडी फोडण्याचा मान पंढरपुरातील जगद्‌गुरू संत तुकाराम महाराज यांच्या वंशजांकडे आहे. 

सोलापूर-पुणे राष्ट्रीय महामार्गावर मोडनिंबपासून चार किलोमीटरवर अरण आहे. एकेकाळी लाल मिरचीसाठी प्रसिद्ध या गावात आज बोर आणि डाळिंब पिकविणारे शेतकरी प्रख्यात आहेत. शेतीला बक्कळ पाणी नाही. नदी किंवा कालव्याचा आधार नसल्याने सगळे क्षेत्र विहीर आणि बोअरवर भिजते. बहुसंख्य शेतकऱ्यांनी बागांना ठिबक सिंचन केले आहे. 

संत सावता महाराज यांना 45 वर्षांचे आयुष्य लाभले. त्यांनी कर्तव्यकर्माचा आणि नामसंकिर्तनाचा मार्ग अनुसरला. आपल्या हृदयात श्रीविठ्ठलाला जागा दिली, अशी आख्यायिका गावातल्या लहानथोरांना माहीत आहे. आता अरणचा समावेश तीर्थक्षेत्र विकास कार्यक्रमात झाला आहे. त्याद्वारे काही कामे झाली. मंदिरासमोर दोन मजली यात्री निवास झाले. श्रीविठ्ठलाची पालखी मुक्कामाला असते, त्या शिंदे वाड्याचा विकास करण्यात आला. गावाअंतर्गत रस्ते सिमेंटचे आहेत. गावात दोन छोटेखानी अन्नछत्र मंडळे आहेत. सभामंडपाचे काम झाले आहे. सावता महाराज ज्या घरात राहात तिथे त्यांचे स्मारक उभारले आहे. 

सावता महाराज यांचे मूळ मंदिर ज्या ठिकाणी आहे त्याला लागूनच असलेली शेती ते करीत. संजीवन समाधीची मूर्ती मंदिरात आहे. मंदिराला लागूनच सावता महाराज आपल्या अभंगात लिहितात ती विहीर आहे. ज्या विहिरीवर त्यांनी मळा फुलविला, ती आज गावकऱ्यांची तहान भागवित आहे. सावता महाराज यांना मुलगी होती. तिच्या बाजूने असणारे त्यांचे वंशज रमेश वसेकर आणि दामोदर वसेकर मंदिरात पुजारी आहेत. श्री संत सावता माळी देवस्थान ट्रस्ट आहे. त्याद्वारे सावता महाराज यांचे छोटेखानी गोष्टीरूप चरित्र, उपलब्ध अभंग आणि सावता महात्म्य या पुस्तकांची विक्री होते. या अगोदर पुण्यातील मा. गो. डोमाळे यांना पुस्तक प्रकाशनाचे काही हक्क होते. त्यांनी ते ट्रस्टला दिले आहेत. 

समाजजागृतीसाठी दरवर्षी सावता परिषदेच्या वतीने मेळावा होतो. ग्रामविकासमंत्री पंकजा मुंडे यांनी दोन कोटींचा निधी दिला आहे. भक्तांच्या सेवेसाठी आम्ही आमचे आयुष्य वाहून घेतले आहे. 
- रमेश वसेकर, पुजारी, संत सावता महाराज यांचे सतरावे वंशज. 

सकाळ+ चे सदस्य व्हा

ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Maharashtra Assembly Election 2024 Results Live Updates: राज्यातील सर्व मतदारसंघांच्या निकालाचे अपडेट्स एका क्लिकवर

Pune Online Fraud : ‘डिजिटल अरेस्ट’ करून आयटी अभियंत्याला सहा कोटींचा गंडा; सेवानिवृत्तीला काही महिने शिल्लक असताना बॅंक खाते रिकामे

Constitution of India : आणीबाणीतील सर्वच निर्णय रद्द करण्यासारखे नाहीत; सर्वोच्च न्यायालयाचे महत्त्वपूर्ण निरीक्षण

Pollution : बालकांचे भविष्य संकटात! दिल्लीसह उत्तर भारतात राष्ट्रीय प्रदूषण आणीबाणीची स्थिती; राहुल गांधींकडून चिंता व्यक्त

JP Nadda : अराजकाला काँग्रेसकडून चिथावणी; मणिपूर हिंसाचारप्रकरणी भाजपाध्यक्ष जे. पी. नड्डा यांचा आरोप

SCROLL FOR NEXT