Go First: गो-फर्स्ट एअरलाइन्स दिवाळखोरीच्या उंबरठ्यावर पोहोचली आहे. कंपनीने स्वतः NCLT मध्ये स्वैच्छिक दिवाळखोरी प्रक्रियेसाठी अर्ज देखील दिला आहे. 180 उड्डाणे आणि रोज 30,000 प्रवासी असलेल्या या विमान कंपनीची ही अवस्था कशी झाली?

आज गो फर्स्टला मोठ्या आर्थिक संकटाचा सामना करावा लागत आहे आणि विमानाच्या तेलाची थकबाकी भरण्यासाठी कंपनीकडे पुरेसे पैसेही शिल्लक नाहीत.

वाडिया ग्रुपला 287 वर्षांचा इतिहास:

गो फर्स्ट एअरलाइन्स वाडिया ग्रुपद्वारे चालवली जाते आणि हा समूह स्वातंत्र्यपूर्व काळापासून उद्योग क्षेत्रात कार्यरत आहे. वाडिया ग्रुपला 287 वर्षांचा इतिहास आहे आणि या समूहाची कोणतीही कंपनी दिवाळखोरीच्या उंबरठ्यावर पोहोचण्याची ही पहिलीच वेळ आहे.

वाडिया समूह हा भारतातील सर्वात जुन्या व्यावसायिक समूहांपैकी एक आहे ज्याची उपस्थिती एअरलाइन्स, FMCG, रिअल इस्टेट, कापड, रसायने आणि अन्न प्रक्रिया या क्षेत्रांमध्ये आहे. या समूहाने 2005 मध्ये कोणत्याही योजनेशिवाय विमान वाहतूक क्षेत्रात प्रवेश केला होता.

सुरुवातीला दोनच विमाने भाडेतत्त्वावर घेण्यात आली होती. कंपनीकडे एकूण 61 विमाने आहेत, ज्यात 56 A320 निओ आणि 5 A320 CEO विमाने आहेत.

ही एअरलाइन जहांगीर वाडिया यांच्या नेतृत्वाखाली स्थापन करण्यात आली होती आणि मार्च 2021 पर्यंत ते एमडी म्हणून कार्यरत होते. वाडिया ग्रुपने सुरुवातीला गो एअर लाँच करून विमान वाहतूक उद्योगात प्रवेश केला, ज्याला नंतर गो फर्स्ट म्हणून पुन्हा ब्रँड करण्यात आले.

कंपनीने गेल्या तीन वर्षांत एअरलाइनमध्ये मोठी गुंतवणूक केली आहे. हा आकडा 3,200 कोटी रुपयांचा आहे. गेल्या दोन वर्षांत यामध्ये 2,400 कोटी रुपयांची गुंतवणूक करण्यात आली आहे.

गेल्या वर्षी 2022 मध्ये कंपनीला पहिल्यांदाच संकटाचा सामना करावा लागला होता. जुलै 2022 मध्ये त्यांना विमान ग्राउंड करावे लागले. तेव्हापासून आजपर्यंत कंपनीचा बाजारातील वाटा सातत्याने घसरत आहे.

एकीकडे, मे 2022 मध्ये, एअरलाइनने 1.27 दशलक्ष प्रवासी विमानाने नेले. फेब्रुवारी 2023 मध्ये, प्रवाशांची संख्या 9,63,000 पर्यंत कमी झाली आणि त्याच क्रमाने वाटा देखील 8 टक्क्यांपर्यंत कमी झाला, जो आता 6.9 टक्क्यांच्या आसपास आहे.

त्यामुळे विमान कंपन्यांच्या आर्थिक आरोग्यावरही परिणाम झाला. नियामक फाइलिंगनुसार, गो-फर्स्टने आर्थिक वर्ष 2023 मध्ये 218 दशलक्ष डॉलर निव्वळ तोटा नोंदवला.

अमेरिकन कंपनी प्रॅट अँड व्हिटनीने विमान कंपन्यांना इंजिनचा पुरवठा बंद केला आहे. त्यामुळे कंपनीकडे निधीची मोठी कमतरता आहे. रोख रकमेअभावी तो तेल कंपन्यांची थकबाकीही भरू शकत नाही, त्यामुळे कंपन्यांनी विमान कंपन्यांना तेल देण्यास नकार दिला आहे.

'या' विमान कंपन्या यापूर्वी दिवाळखोर झाल्या आहेत:

दिवाळखोरीच्या संकटाचा सामना करणारी गो-फर्स्ट एअरलाइन्स ही विमान वाहतूक क्षेत्रातील पहिली कंपनी नाही, याआधीही देशात किंगफिशर एअरलाइन्स आणि जेट एअरवेज दिवाळखोरीत निघाल्या आहेत.

किंगफिशर एअरलाइन्स 2005 मध्येच सुरू झाली होती. उद्योगपती विजय मल्ल्या याने याची सुरुवात केली होती आणि ती 3-4 वर्षे नफा मिळवत राहिली. पण 2009 मध्ये विमान कंपन्यांना 418.77 कोटींचा तोटा झाला, त्यानंतर 100 वैमानिकांना काढून टाकण्यात आले.

नंतर 2014 मध्ये किंगफिशर बंद झाली. जेट एअरवेज कंपनी 2019 मध्ये दिवाळखोर झाली आणि तिच्या सर्व सेवा बंद करण्यात आल्या.