रामपूर नावाचे गाव होते. गावातील आमचा मित्र अजयला नोकरी लागली होती. त्याने शेजारीपाजारी पेढे वाटले. आपण आता कसे शहरात राहणार, कसे चांगल्या रितीने जीवन जगणार हे दाखवण्याचा त्याचा प्रयत्न असावा पेढे वाटण्यात. हे काही आम्हाला कळत नव्हते असे नव्हे. पण पेढे खायला मिळत असतील तर कशाला काही उलट बोलायचे. उलट त्याची स्तुती करत पुन्हा अजून पेढे मागून घेतले आम्ही मुलांनी.

नोकरीच्या शहरातून महिन्यातून एखादा रविवार तो गावात यायचा. नवीन काही वस्तू घेतल्या की तो गावभर दाखवत फिरायचा. कधी रेडिओ, कधी घड्याळ, कधी मोबाईल.कधी गाडी. पण त्या पठ्ठ्यानं आपल्या आईसाठी ना साडी, कधी टि.व्ही, वॉटर कुलर अशा वस्तु कधी आणल्या नव्हत्या. आमच्या राजूच्या हे लक्षात आलं होतं.

पुढच्या वेळेस अजय गावात फुशारकी मारायला आलाच तर चांगलाच तोंडघशी पाडू असे आमच्यात ठरले. मधल्या काळात त्याच्या लग्नाच्या गोष्टी चालू होत्या. त्याने बघितलेल्या मुलीकडचे पाहुणे हे अजयचे घरदार, शेती वगैरेबाबत दुरून दुरून चौकशी करायला आले. आम्हा चौकडीला ही चांगली संधी आयतीच भेटते बघून आनंदित झाला. तीन -चार पाहुणे गावातील बसस्टॉपजवळ चौकशी करताना दिसले. राजानं त्यांना गाठलं"काय पाहुणं? कोण पाहिजे"

"ते अजय कदम तुमच्याच गावचे ना?

"व्हयं, काय भानगड केली का त्यानं"

"नाय हो, सोयरिकीसाठी चौकशी करायची होती"

"कसला तो अजय. आपल्या आईकडे बिलकूल लक्ष नाय. नोकरी लागली अन मग गावाला आणि आईला विसरला लेकाचा"

पाहुण्याच्या चेहऱ्यावर विचित्रसे भाव उमटलेले आम्ही पाहिले.

"अजून ....काही"

‘नुसता नोकरीचा माज आलाय लेकाला...’

बरं जाऊ द्या. तुमची मुलगी काय करते? नोकरी वगैरे..."

"मुलगी शहरातली आहे. सरकारी नोकरी आहे."

"मुलाचा स्वभाव वगैरे?"

राजूनं अजयचं लग्न जमायलाच नको असं जे जे पाहिजे ते ते सर्व काही पाहुण्यांना सांगितलं. तिकडे शहरात अजयकडे काय काय घडले आम्हाला अजयच्या चेहऱ्यावरुन कळत असे. असे चार पाच सोयरिकी आमच्यामुळे तुटल्या. आता त्याच्या फुशारक्या मारण्याचे कमी झाले होते.

"काय पाहुणं? कोण पाहिजे"

"ते अजय कदम तुमच्याच गावचे ना?

"व्हयं, काय भानगड केली का त्यानं"

"नाय हो, सोयरिकीसाठी चौकशी करायची होती"

"कसला तो अजय. आपल्या आईकडे बिलकूल लक्ष नाय. नोकरी लागली अन मग गावाला आणि आईला विसरला लेकाचा"

पाहुण्याच्या चेहऱ्यावर विचित्रसे भाव उमटलेले आम्ही पाहिले.

"अजून ....काही"

‘नुसता नोकरीचा माज आलाय लेकाला...’

बरं जाऊ द्या. तुमची मुलगी काय करते? नोकरी वगैरे..."

"मुलगी शहरातली आहे. सरकारी नोकरी आहे."

"मुलाचा स्वभाव वगैरे?"

राजूनं अजयचं लग्न जमायलाच नको असं जे जे पाहिजे ते ते सर्व काही पाहुण्यांना सांगितलं. तिकडे शहरात अजयकडे काय काय घडले आम्हाला अजयच्या चेहऱ्यावरुन कळत असे. असे चार पाच सोयरिकी आमच्यामुळे तुटल्या. आता त्याच्या फुशारक्या मारण्याचे कमी झाले होते.

दरम्यान, अजय ऑफीसमधल्याच एका मुलीच्या प्रेमात पडला असल्याचे कळले. त्या मुलीशी लग्नही करणार असल्याचेही कळले. अजयच्या आईने या होणाऱ्या सुनेला बघितलेही नव्हते. मुलाच्या पसंतीच्या मुलीला आईने होकार दिला .लग्नाचे वेळी फुशारक्या मारण्याचे, मिरवण्याची संधी अजयने सोडली नाहीच. लग्नानंतर जोडपे गावात आले. आईला भेटले.गावात, शेतात फिरले. आता फुशारक्या मारणारा एकटा अतुल नव्हता. तर त्याची बायको राधा ही सुध्दा त्याच्यात सामिल झाली होती. त्याची आई गावातच असते. फुशारक्या मारण्यातुन दोघांना सवड मिळत नाही. आईकडे, गावाकडे ते फिरकत नाही. फिरकले तरी आपापल्या गोष्टी व्यतिरिक्त दोघांना काही सुचत नाही.

-रामटेक, जि.नागपूर