स्मार्टवॉच (Smartwatch) किंवा फिटनेस ट्रॅकर (Fitness tracker) तुम्हाला सांगतात की तुम्ही किती पावले चाललात, तुम्ही किती वेळ झोपलात किंवा तुमच्या सकाळच्या व्यायामादरम्यान तुमची हृदय गती (Heart Beat) किती होती. या माहितीच्या आधारे, आता तुमचे स्मार्टवॉच तुम्हाला कोरोनाची (Covid-19) लक्षणे दिसण्यापूर्वीच तुम्हाला संसर्ग झाला आहे की नाही हे सांगेल. नेचर मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनात हा दावा करण्यात आला आहे.

शास्त्रज्ञांनी कोरोना लवकर ओळखण्यासाठी MyPHD हे ऍप विकसित केले आहे, जे स्मार्टवॉच किंवा फिटनेस ट्रॅकरच्या डेटावरून वेळेत कोरोनाबद्दल माहिती देईल. शास्त्रज्ञांनी तयार केलेल्या ऍपच्या चाचणीपूर्वी 80 टक्के वापरकर्त्यांमध्ये कोरोनाचा संसर्ग आढळून आला आहे.

काम करण्याची पद्धत काय आहे

शास्त्रज्ञांनी संशोधनात 18 ते 80 वर्षे वयोगटातील 3300 प्रौढांच्या अँड्रॉइड किंवा ऍपल उपकरणांमध्ये हे ऍप इन्स्टॉल केले. ऍपने आधीपासून प्रौढांच्या मालकीच्या वेअरेबल डिव्हाइसेसमधून डेटा गोळा केला आणि तो सुरक्षित क्‍लाउड सर्व्हरवर पाठवला. संशोधक या क्‍लाउड सर्व्हरवरील डेटाचे विश्‍लेषण करू शकतात. हे ऍप फिटबिट, ऍपल वॉच, गार्मिन उपकरण आणि इतर गॅझेट्‌समध्ये वापरले गेले. शास्त्रज्ञांनी सहभागींच्या पावलांची संख्या, हृदय गती आणि झोपेच्या पद्धतींमध्ये बदल शोधण्यासाठी अल्गोरिदम वापरला. बदल अपेक्षेपेक्षा वेगळा आढळल्यास अल्गोरिदम एक सूचना पाठवते.

हृदय गतीचा डेटा

संशोधनात हृदयाच्या गतीतील बदल, एखाद्या व्यक्तीची रोगप्रतिकारक शक्ती आणि हृदयाचे ठोके एकमेकांशी कसे संबंधित आहेत याचे तपशीलवार वर्णन केले आहे. कोरोना-संक्रमित वापरकर्त्यांच्या हृदयाच्या ठोक्‍यांमध्ये बदल कमी दिसत आहेत, तर कोरोना-निगेटिव्ह वापरकर्त्यांच्या हृदयाच्या ठोक्‍यांमध्ये बदल दिसून येतात. हृदय स्पंदनाच्या गतीमध्ये जास्त बदल हे सूचित करते, की वापरकर्त्याची मज्जासंस्था अतिक्रियाशील आहे. तणावाचा सामना करण्यासाठी ते अधिक प्रभावी ठरू शकते.

लक्षणे विकसित होण्याच्या तीन दिवस आधी सतर्क

अभ्यासादरम्यान, 2100 हून अधिक सहभागींना नोव्हेंबर 2020 ते जुलै 2021 पर्यंत दररोज रिअल-टाइम अलर्ट प्राप्त झाले. तसेच 2100 हून अधिक सहभागींनी किमान एक सर्वेक्षण पूर्ण केले. या 278 लोकांपैकी ज्यांना संसर्ग होण्याचा इशारा देण्यात आला होता, त्यापैकी 84 सहभागींनी फिटबिट किंवा ऍपल वॉच घातले होते. यापैकी 60 लोकांना संसर्गाची शक्‍यता सूचित करणारे अलर्ट मिळाले. या स्मार्टवॉचद्वारे या लोकांमध्ये लक्षणे दिसण्यापूर्वी तीन दिवसांपूर्वी एक असामान्य रीडिंग आढळून आले.