नासा ने पृथ्वीवरील कार्बन डायऑक्साइडच्या (CO2) पातळीचे निरीक्षण करण्यासाठी एक नवीन नकाशा तयार केला आहे. या नकाशामध्ये जगभरातील शहरांवरील प्राणघातक CO2 चे ढग स्पष्टपणे दिसत आहेत. हा नकाशा झूम करून आपण आपल्या शहराच्या वरील परिस्थिती पाहू शकता. नासा ने हा नकाशा तयार करण्यासाठी जानेवारी ते मार्च 2020 पर्यंतचा डेटा जमा केला आहे.

CO2 चे स्रोत आणि परिणाम-

नकाशा झूम केल्यावर, CO2 कुठून येत आहे हे देखील समजते. हे पावर प्लांट्स, जंगलाच्या आगी किंवा शहरी प्रदूषणामुळे उत्पन्न होते. हे प्राणघातक वायू ढग पृथ्वीच्या वायुमंडलात एक महाद्वीपापासून दुसऱ्या महाद्वीपापर्यंत समुद्रावरून प्रवास करतात. 

परंतु, जगभरातील CO2 उत्सर्जन कुठून येत आहे?

नासा च्या गोडार्ड स्पेस फ्लाइट सेंटरचे क्लाइमेट सायंटिस्ट लेसली ओट यांच्या मते, चीन, अमेरिका आणि दक्षिण आशिया (भारत सहित) मध्ये सर्वाधिक CO2 उत्सर्जन होते. हे मुख्यतः पावर प्लांट्स, औद्योगिक क्षेत्रे, कार आणि ट्रक यांच्यामुळे होते.

अन्य क्षेत्रांतील CO2 उत्सर्जन-

अफ्रिका आणि दक्षिण अमेरिका मध्ये जंगलाच्या आगींमुळे सर्वाधिक CO2 उत्सर्जन होते. जमिनीचे व्यवस्थापन, नियंत्रित कृषी पद्धती आणि जंगलाचा नाश हे मुख्य कारणे आहेत. याशिवाय तेल आणि कोळसा जाळल्यामुळे देखील CO2 उत्सर्जन होते.

नकाशा तयार करण्याची प्रक्रिया-

नासा ने हा उच्च-रेजोल्यूशन मॉडेल तयार करण्यासाठी आपल्या सायंटिफिक व्हिज्युलायझेशन स्टुडियोचा वापर केला आहे. यासाठी गोडार्ड अर्थ ऑब्जर्विंग सिस्टम (GEOS) डेटा वापरला गेला आहे. 

जागतिक तापमानवाढ आणि CO2 -

नासा ने सांगितले होते की मागील वर्ष जगातील सर्वात उष्ण वर्ष होते. परंतु आता हे वर्षही उष्णतेने भरले आहे. अनेक ठिकाणी या उष्णतेचे कारण CO2 चे अधिक उत्सर्जन आहे. मे 2024 मध्ये वायुमंडलात काही ठिकाणी CO2 ची पातळी 427 भाग प्रति मिलियन होती, तर 1750 साली ही पातळी 278 भाग प्रति मिलियन होती.

ग्लोबल वॉर्मिंगची परिणामकारकता-

काही प्रमाणात ही वायू आवश्यक आहे परंतु वायुमंडलात याची पातळी सतत वाढत आहे. गेल्या 50 वर्षांत हे प्रमाण खूपच वाढले आहे. यामुळे उष्णता वाढत आहे, ज्यामुळे ग्लोबल वॉर्मिंग होते. याचा परिणाम म्हणून जगभरात तीव्र हवामानाच्या घटना घडत आहेत.