नागपूर : केंद्र सरकारने सोशल मीडियासाठी काही नियम (Some rules for social media) लागू केले आहे. याला सुरुवातील व्हॉट्सॲप, ट्विटर आणि फेसबुकने विरोध केला होता. व्हॉट्सॲपने तर दिल्ली उच्च न्यायालयात सरकारविरोधात धाव घेतली. एखाद्या मेसेजचे मूळ काय आहे हे शोधता येणे आवश्यक राहील अशा प्रकारचा नियम केंद्राने सांगितला होता. मात्र, आता फेसबुकने केंद्राचे नियम मान्य केले (Facebook accepted the Centre’s rules) असून माहिती देण्यास सहमती दर्शवली आहे. (Facebook agrees with central government rules; Agreed to provide information)

सोशल मीडिया तसेच डीजिटल प्लॅटफॉर्मवरील कंटेंटवर कुणाचेच नियंत्रण नाही. याबाबत अनेक तक्रारी येत असल्याने नियमावली लागू करीत असल्याचे केंद्रीय मंत्र्यांनी सांगितले होते. याला सुरुवातील चांगलाच विरोध झाला. व्हॉट्सॲपने तर दिल्ली उच्च न्यायालयात सरकारविरोधात धावही घेतली. मात्र, आता फेसबुकने नियम मान्य करणार असल्याचे जाहीर केले आहे. तसेच फेसबुकमध्ये काय काय बदल करणार आहे, याचीही माहिती दिली आहे. सद्या सोशल मीडियावर अनेक चुकीची माहिती पसरवली जात आहे. यात कोरोना व्हायरस, कोविड लसीकरण, हवामान बदल, निवडणुका, राजकारण किंवा अन्य विषयांचा समावेश आहे. ही माहिती कोणी पोस्ट केली हे सुनिश्चित करीत असल्याचे फेसबुकने एका ब्लॉग पोस्टमध्ये म्हटले आहे.

हा करणार बदल

फेसबुकने प्रामुख्याने तीन नवीन बदल आणले आहेत. ते एका पृष्ठास टॅग करेल जे वारंवार तथ्य-तपासकांनी माहिती सामायिक करत आहे. दुसरे म्हणजे चुकीची माहिती पसरविणाऱ्या फेसबुक अकाऊंटवर दंड वाढवणार आहे. तिसरे आणि शेवटचे म्हणजे लोकांकडून मिळणाऱ्या सूचना पुन्हा डिझाइन केल्या जाईल.

कारवाईसह दंड

एखाद्या व्यक्तीच्या खात्यातून चुकीची माहिती पोस्ट केली आणि ती माहिती फेसबुकवर वारंवार पोस्ट केली गेली तर न्यूज फीडमधील सर्व पोस्टचे वितरण फेसबुक कमी करेल. यापूर्वी फेसबुकने पृष्ठे, गट, इंस्टाग्राम खाती आणि चुकीच्या माहितीचे पसरवणाऱ्या डोमेनवर कारवाई केली होती. आता वैयक्तिक फेसबुक खात्यांसाठीही दंड समाविष्ट करण्यासाठी याचा विस्तार करण्यात येत आहे.

थर्डपार्टी फॅक्ट चेकर

जागतिक स्तरावर फेसबुकने अनेक भौगोलिक दृष्टिकोनातून भिन्न तथ्ये-तपासणी करणारे भागीदार गुंतवले आहेत. भारतासाठी फेसबुकने एएफपी-हब, बूम, फॅक्ट क्रेसेंडो, न्यूजचेकर, न्यूजमोबाईल फॅक्ट चेकर, द क्विंट आणि विश्वास. न्यूज या नऊ फॅक्ट-चेकर्सबरोबर भागीदारी केली आहे. त्याचप्रमाणे अमेरिकेत, फेसबुक थर्ड-पार्टी फॅक्ट-चेकर प्रोग्रामने एएफपी-हब, असोसिएटेड प्रेस, आपले तथ्य, द डिस्पॅच, फॅक्टचेक.ऑर्ग, लीड स्टोरीज, पॉलिटी फॅक्ट, सायन्स फीडबॅक, रॉयटर्स फॅक्ट चेक केले आहेत.

(Facebook agrees with central government rules; Agreed to provide information)