नवी दिल्ली : खगोलीय सूर्यमालेत काही आश्चर्यकारक खगोलीय घटना घडत असतात. ही दुर्मीळ खगोलीय दृश्ये पाहणे आकर्षणाचे केंद्र आहे. दोन किंवा तीन ग्रहांचे संयोग दरवर्षी तयार होतात. परंतु, पाच ग्रह (planets) एका रेषेत असणे दुर्मीळ आहे. यावेळी बुध, शुक्र, मंगळ, गुरू व शनि हे ग्रह एका रेषेत दिसणार आहेत. हा पंचमहापुरुष योग भगवान राम व कृष्ण यांच्या कुंडलीत तयार झाला होता. (Five planets in a single line; Will come together from today, will another see in 2040)

अशी खगोलीय घटना आजपासून १८ वर्षांपूर्वी २००४ मध्ये घडली होती. त्यानंतर ती २४ जून २०२२ रोजी दिसणार आहे. यानंतर सरळ २०४० मध्ये दिसणार आहे. शुक्रवारी (ता. २४) सूर्यमालेतील पाच प्रभावशाली ग्रह सलगपणे एकत्र येणार आहेत. या ग्रहांचे दर्शन खूप मनोरंजक असेल. शुक्रवारी मंगळ आणि चंद्रकोर चंद्राच्या दरम्यान शुक्र ग्रह (planets) पाहणे अशक्य होईल. मात्र, हे दृश्य उघड्या डोळ्यांनी पाहता येणार नाही. दुर्बिणीच्या साहाय्याने पाहता येईल.

ग्रह (planets) प्रदक्षिणा घालत असल्याने ते सर्व आकाशात एकामागून एक रांगेत उभे असलेले दिसतील. हा संयोग आज सुरू झाला असून सोमवारपर्यंत सुरू राहील आणि सूर्योदयाच्या आधी आणि नंतर पहाटेच्या वेळेस सर्वोत्तम दृश्यमान होईल. स्टारगेझर्सना आकाशात एकाच वेळी पाच ग्रह एकाच रांगेत पाहण्याची अनोखी संधी मिळेल.

दक्षिण गोलार्धातील लोकांना उत्तरेकडील लोकांच्या तुलनेत ग्रहांचे अधिक चांगले दृश्य दिसेल. कारण, पहाटेच्या आधी आकाशात ग्रह उंच होतील. ग्रह शोधण्यासाठी चंद्राला मार्गदर्शक म्हणून घेतले जाऊ शकते. तज्ज्ञांच्या मते, चंद्राचा पिंड २६ तारखेला शुक्र आणि २७ तारखेला बुध ग्रहातून जाईल.

पाच ग्रह कुठे पाहू शकता?

तुम्ही उत्तर गोलार्धातील रहिवासी असाल तर सूर्योदयाच्या ४५ ते ९० मिनिटांदरम्यान दुर्मीळ ग्रहांचा संयोग सर्वोत्तमपणे दिसेल. एक उंच जागा घ्या आणि पूर्वेकडे पहा. महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे लवकर उठून घटना उघड्या डोळ्यांनी पाहा. कारण, सूर्य वर येण्याच्या क्षणी ग्रहांचे स्वरूप अस्पष्ट होईल. EarthSky नुसार ग्रहांची रेषा सूर्योदयापासून दक्षिणेकडे पसरलेली आहे. जी उत्तर गोलार्धापासून उत्तरेकडे दक्षिण गोलार्धातून दिसते. बुध सूर्याच्या सर्वांत जवळ दिसेल तर शुक्र गुरूसह सर्वांत तेजस्वी दिसेल. तर मंगळ लालसर दिसेल.