एकेकाळी खरेदी करण्यासाठी शहरातील किंवा जिल्ह्यातील बाजारपेठा गाठाव्या लागत होत्या. मात्र, आताच्या काळात शॉपिंग करणं अत्यंत सोपं झालं आहे. ऑनलाइनच्या या युगात प्रत्येक गोष्ट आपल्याला घरबसल्या सहज खरेदी करता येते. त्यामुळे अगदी घरातील दैनंदिन सामानापासून ते मोठ्य मोठ्या टीव्ही, फ्रिजसारख्या वस्तूंचीदेखील ऑनलाइन खरेदी करता येते. विशेष म्हणजे ऑनलाइन खरेदी करण्यामध्ये तरुणाई अग्रेसर असल्याचं दिसून येतं. त्यामुळे अनेक जण मोबाईल, लॅपटॉप यासारख्या इलेक्ट्रॉनिक्स वस्तूंची थेट ठराविक साईटवरुन खरेदी करतात. यात विशेषत: refurbished ( नुतनीकरण) मोबईल खरेदी करण्यावर ग्राहकांचा जास्त भर आहे. मात्र, आपण खरेदी करत असलेला refurbished मोबाईल खरंच वैध आहे का? त्याची ऑथेंटिसिटी बरोबर आहे का किंवा हा फोन चोरीचा तर नाही ना? अशा अनेक गोष्टींची पडताळणी करणं गरजेचं. परंतु, आपण मोबाईल खरेदी करत असतांना अनेकदा या सगळ्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष करतो. मात्र, कोणताही फोन खरेदी करताना आपली फसवणूक होणार नाही याची काळजी घेणं गरजेचं आहे. म्हणूनच फोन खरेदी करताना कोणत्या गोष्टींकडे जाणीवपूर्वक लक्ष दिले पाहिजे तते जाणून घेऊयात.

भारत सरकारने Refurbished मोबाईलची खरेदी करण्याचे काम अगदी सोप्पं केलं आहे. त्यामुळे कोणताही स्मार्टफोन खरेदी करताना तो योग्य आहे की नाही हे समजणं सहज सोपं झालं आहे. अलिकडेच भारत सरकारने, सेंट्रल एक्विपमेंट आयडेंडिटी रजिस्टर नावाने एक प्लॅटफॉर्म लॉन्च केला आहे. या नव्या योजनेमुळे स्मार्टफोनची खरेदी करणं आणि तिची सत्यता पडताळणं सुकर झालं आहे.

मोबाईल खरेदी करताना घ्या 'ही' काळजी

कोणत्याही मोबाईलची खरेदी करताना त्यावर एक १५ डिजीट असलेला EMEI number असतो. ज्या मोबाईलमध्ये हा मान्यता प्राप्त नंबर असतो त्याच फोनची कायदेशीररित्या विक्री करता येऊ शकते. मात्र, हा नंबर जर मोबाईलवर नसेल तर त्याची विक्री अवैध मानली जाते.  त्यामुळे मोबाईल खरेदी करताना कधीही *#06#  हा क्रमांक डायल करुन आपला EMEI number नंबर जाणून घेता येतो. विशेष म्हणजे जर मोबाईलवर तुम्ही *#06#  हा कोड टाकल्यावर कोणताही नंबर आला नाही तर तुम्ही खरेदी करत असलेल्या फोनची बेकायदेशीररित्या विक्री करण्यात येत असल्याचं स्पष्ट होतं.

EMEI क्रमांकाप्रमाणेच स्मार्टफोन खरेदी केल्यावर मिळालेल्या बिलाच्या पावतीवरील invoice देखील पाहणं तितकंच महत्त्वाचं आहे.  त्यामुळे कधीही कोणत्याही फोन, स्मार्टफोनची खरेदी केली तर दुकानदाराकडे invoice मागणं तितकंच गरजेचं आहे. जर दुकानदार invoice  देण्यास नकार देत असेल तर वेळीच सावध होण्याची गरज आहे.