EVM : संपूर्ण देशात लोकसभा निवडणूक २०२४ चे वारे वाहत आहे. निवडणुकांचे निकाल देखील लवकरच समोर येतील. अश्यात मतदात्यांमध्ये एक प्रश्न नेहमीच असतो की EVM मशीनवर केलेल्या मतदानाची मोजणी कशी केली जाते. तर ही माहिती तुमच्यासाठीच आहे.

भारतीय निवडणूक आयोगाच्या मते, इलेक्ट्रॉनिक मतदान यंत्र म्हणजे EVM, हे मतदान करण्यासाठी आणि मोजणीची प्रक्रिया सोपी करण्यासाठी इलेक्ट्रॉनिक साधनांचा वापर करते. EVM हे मतदारांचे मत इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने नोंदवते आणि निवडणुकीच्या वेळी मत नोंदणी आणि मोजणीतील मानवी मेहनत कमी करते.

ईव्हीएम हे बॅलेट पेपरच्या बदल्यात आले आणि 1982 मध्ये केरळमधील 70 क्रमांकाच्या परवूर विधानसभा मतदारसंघात पहिल्यांदा वापरले गेले.

EVM सामान्य बॅटर्‍यांवर चालते आणि विजेची गरज नसते. एक EVM 2,000 पर्यंत मते नोंदवू शकते. जर EVM बंद पडली तर नवीन EVM देण्यात येते, आणि जुन्या EVM मध्ये नोंदवलेली मते सुरक्षित राहतात. नियंत्रण युनिटमध्ये अंतिम डेटा हटवला जाईपर्यंत निकाल सुरक्षित राहतो.

EVM वापरून मत कसे दिले जाते?

पूर्वीप्रमाणे मतपत्रिका न देता, मतदान अधिकाऱ्याने एक बटण दाबून मतदाराला मतदान करण्यास सक्षम करावे. मतदाराला उमेदवारांची नावे आणि चिन्हे दिसतात आणि त्यांनी इच्छित उमेदवाराच्या नावाजवळील बटण दाबावे.

EVM च्या माध्यमातून मतांची मोजणी कशी केली जाते?

प्रत्येक मतदारसंघातील निवडणुका पार पाडण्यासाठी परतावा अधिकारी (RO) जबाबदार असतात, ज्यात मोजणी देखील समाविष्ट आहे. RO हे सरकारचे किंवा स्थानिक प्राधिकरणाचे अधिकारी असतात, जे राज्य सरकारशी सल्लामसलत करून ECI ने नियुक्त केलेले असतात. RO मतमोजणीचे ठिकाण आणि वेळ ठरवते.

सर्वसाधारणपणे, एका मतदारसंघातील मतमोजणी एकाच ठिकाणी केली पाहिजे, जे RO च्या मुख्यालयात असेल. प्रत्येक संसदीय मतदारसंघात अनेक विधानसभा क्षेत्रे असतात, ज्यामुळे वेगवेगळ्या ठिकाणी मोजणी होऊ शकते. प्रत्येक मोजणी फेरीत 14 EVM च्या मते मोजली जातात.

पोस्टल बॅलेट्सची मोजणी सुरू झाल्यानंतर 30 मिनिटांनी EVM ची मोजणी सुरू होते. प्रत्येक फेरीच्या शेवटी EVM च्या निकालांची घोषणा केली जाते.