No OTP From 1st December : स्मार्टफोन आणि इंटरनेटच्या वाढत्या वापरामुळे अनेक सोयींना चालना मिळाली असली तरी, यामुळे ऑनलाईन फसवणुकीची प्रकरणेही वाढली आहेत. या समस्येवर उपाय म्हणून भारतीय दूरसंचार नियामक प्राधिकरण (TRAI) ने दूरसंचार कंपन्यांना OTP आणि व्यावसायिक संदेशांसाठी ट्रेसिबिलिटी (म्हणजेच मागोवा घेण्याची क्षमता) लागू करण्याचे निर्देश दिले आहेत. हे नवे नियम १ डिसेंबर, २०२४ पासून लागू होण्याची शक्यता आहे.

OTP संदेशांवर परिणाम

TRAI च्या या निर्णयामुळे OTP आधारित व्यवहारांमध्ये उशीर होण्याची शक्यता आहे. बँकिंग व्यवहार, तिकीट आरक्षण किंवा अन्य ऑनलाइन व्यवहार करताना ग्राहकांना OTP मिळायला वेळ लागू शकतो. यामुळे, ग्राहकांनी त्यांच्या व्यवहारांचे नियोजन योग्यप्रकारे करावे, असे आवाहन करण्यात आले आहे.

फसवणूक थांबवण्यासाठी मोठा निर्णय

TRAI ने हे पाऊल उचलण्यामागे मुख्य कारण म्हणजे फसवणुकीच्या घटनांमध्ये होणारी वाढ. सायबर गुन्हेगार बनावट OTP संदेशांचा वापर करून लोकांचे वैयक्तिक डेटा किंवा आर्थिक माहिती चोरण्याचे प्रकार करत आहेत. या समस्येवर उपाय म्हणून TRAI ने सर्व दूरसंचार कंपन्यांना OTP आणि व्यावसायिक संदेशांचे व्यवस्थित ट्रॅकिंग करण्याचे निर्देश दिले आहेत.

यापूर्वी ऑक्टोबर ३१ ही अंतिम मुदत देण्यात आली होती. मात्र Jio, Airtel, Vi, आणि BSNL सारख्या मोठ्या कंपन्यांच्या विनंतीवरून ही मुदत नोव्हेंबर ३० पर्यंत वाढवण्यात आली. आता डिसेंबर १ पासून हे नियम काटेकोरपणे लागू होणार आहेत.

OTP संदेशांसाठी ट्रेसिबिलिटी लागू करण्यासोबतच, TRAI ने 5G नेटवर्कचा वेग वाढवण्यासाठीही महत्त्वाचे पाऊल उचलले आहे. १ जानेवारी, २०२५ पासून Right of Way (RoW) च्या नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांची अंमलबजावणी होणार आहे.

या नव्या नियमानुसार, देशभरातील सर्व राज्यांनी दूरसंचार कंपन्यांना एकसमान शुल्क आकारणे बंधनकारक केले आहे. यामुळे 5G पायाभूत सुविधांच्या उभारणीला गती मिळेल. सध्या वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये RoW नियम भिन्न असल्याने दूरसंचार कंपन्यांना वेगवेगळ्या शुल्काचा सामना करावा लागतो.

TRAI च्या या निर्णयांमुळे फसवणूक कमी होण्यासोबतच, 5G नेटवर्कचा विस्तारही जलद गतीने होईल, असा विश्वास व्यक्त होत आहे. ग्राहकांसाठी ही मोठी सकारात्मक बदलांची सुरुवात ठरेल.