सोलापूर: जिल्ह्यातील पर्यटनवाढीला पक्षी निरीक्षणाचा फायदा होणार असून, हिप्परगा तलाव व धर्मवीर संभाजी तलावाच्या सुशोभिकरणामुळे शहराच्या सौदर्यांत भर पडणार आहे.

राज्यभरातील पक्षी अभ्यासकांना पक्षी निरीक्षणासाठी शहर सोडून दूर जंगलात जावे लागते. मात्र, सोलापूरकर हे भाग्यवान आहेत की येथे शहरात आणि शहरापासून हाकेच्या अंतरावर देशी व विदेशी पक्ष्यांचे सहज दर्शन होते. सोलापूर जिल्ह्यात 357 प्रकारचे विविध पक्षी परेदशातून स्थलांतर करतात. परदेशातून साधारपणे ऑक्‍टोबर ते जानेवारी या कालावधती अनेक पक्षी सोलापूर जिल्ह्यात स्थलांतर करतात. याशिवाय अनेक दुर्मिळ पक्षी जिल्ह्यात कायमस्वरूपी वास्तव्यास आहेत. हिप्परगा हे सोलापूरपासून अगदी हाकेच्या अंतरावरील ठिकाण असून हिप्परगा तलाव परिसराचा योग्य विकास केल्यास याठिकाणी राज्यभरातील पक्षीप्रेमी व अभ्यासक पक्षी निरीक्षणासाठी येतील. याशिवाय शहरात धर्मवीर संभाजी तलाव, सिद्धेश्‍वर तलाव, होटगी तलाव आदी जलाशयांवर विविध पक्ष्यांचा नेहमी वावर असतो.

हिप्परगा व धर्मवीर संभाजी तलावात आढळणारे पक्षी

पेन्टेड स्टॉर्क (चित्रबलाक), एशियन ओपनबील (मुग्धबलाक), व्हाईट नेक्‌ड स्टॉर्क (कांडेसर), लिटील ग्रेब (टिबुकली), ओरिएन्टल डार्टर (तिरंदाज), काळा बगळा, जांभळा करकोचा, व्हाईट स्टॉर्क (पांढरा करकोचा), ग्रेटर फ्लेमिंगो (रोहित), लेसर फ्लेमिंगो (छोटा रोहित), लेसर व्हिसलिंग डक (मराल), ग्रेलॅग गुज (शामकादंब), ब्राह्मणी शेल्डक (चक्रवाक), बार हेडेड गुज (पट्टकादंब), कॉम्ब डक (नकटा), इंडियन सॉफ्ट बिल्ड डक (हळदी कुंकू), नॉर्दन शोव्हेलर (थापट्या), कॉमन टील (चक्रांग), रेड क्रेस्टेड पोकार्ड (तुरेवाला चारी), व्हाइट ब्रेस्टेड वॉटरहेन (लाजरी पाणकोंबडी), ब्राउन क्रेक (तपकिरी फटाकडी), पर्पल स्वॅम्पहेन (जांभळी पाणकोंबडी), कुट (वारकरी).

हिप्परगा तलाव हे पक्ष्यांचे माहेरघर आहे. ब्रिटीशकाळापासून येथे पक्ष्यांचा वावर आहे. अनेक प्रकारचे पक्षी येथे स्थलांतर करतात. हिप्परगा तलाव आणि धर्मवीर संभाजी तलावच्या सुशोभिकरणाबरोबर पक्षी निरीक्षकांसाठी योग्य सुविधा केल्यास हे उत्कृष्ट पर्यटनक्षेत्र म्हणून उदयास येईल.

- डॉ. व्यंकटेश मेतन, पक्षीप्रेमी

धर्मवीर छत्रपती संभाजी तलावात पूर्वीपासून अनेक दुर्मिळ पक्ष्यांचे दर्शन होते. या तलावात येणारे दूषित पाणी व सभोवताचे अतिक्रमण रोखणे आवश्‍यक आहे. स्मृतीवनाच्या बाजूने पक्षी निरीक्षणास मोठी संधी आहे. या तलावाच्या सुशोभिकरणाबरोबरच योग्य सुविधा उपलब्ध होण्याची आवश्‍यकता आहे.

- अजित चव्हाण, निसर्गप्रेमी