नीट परीक्षा पेपर फुटीप्रकरणी सर्वोच्च न्यायालयाने कठोर भूमिका घेत सदर प्रकरणाच्या तपासाची सद्यस्थिती न्यायालयापुढे मांडण्याचे आदेश दिले होते. आज या प्रकरणी सुनावणी होणार आहे. दरम्यान, नॅशनल टेस्टिंग एजन्सीने (NTA) सर्वोच्च न्यायालयात या प्रकरणी प्रतिज्ञापत्र दाखल केले आहे. एनटीएने या प्रतिज्ञापत्रात स्पर्धात्मक परीक्षांचे पेपर कठोर देखरेखीखाली कसे तयार केले हे स्पष्ट केलं आहे. (NEET Paper Leak Case How is the paper prepared, how is it monitored )

नीट पेपर लीक प्रकरणी एकीकडे सीबीआयचा तपास सुरू आहे तर दुसरीकडे सर्वोच्च न्यायालयात यावर सुनावणी सुरू आहे. नीटचा पेपर लीक झाला असल्याची कबुली पहिल्यांदाच केंद्र सरकारने दिली असून याप्रकरणी गुन्हा नोंद करून आरोपींनाही अटक केल्याचं सर्वोच्च न्यायालयात सांगितलं आहे. पेपरफुटीमध्ये ज्या विद्यार्थ्यांना फायदा झाला त्यांची ओळख पटली असल्याचंही केंद्र सरकारने सर्वोच्च न्यायालयात सांगितलं आहे.

तर आज आपण जाणून घेऊयात पेपर कसा तयार केला जातो अन् त्यांला सुरक्षित कसं ठेवण्यात येते? एनटीएने दिलेल्या माहितीनुसार, प्रश्नपत्रिका बँक तयार करण्याची प्रक्रिया खुप मोठी आहे. याची तयारी खुप आधी केली जाते.

अभ्यासक्रम ठरवला जातो

तज्ञ आणि भागधारकांशी सल्लामसलत करून, परीक्षेसाठी अभ्यासक्रम परिभाषित केला जातो. हा अभ्यासक्रम इयत्ता 11 आणि 12 वी वर अधारीत असतो.

प्रश्नपत्रिकेची रचना कशी केली जाते

विषय तज्ञ आणि मानसोपचार तज्ञांसह तज्ञांची एक टीम प्रश्नपत्रिकेची रचना तयार करते, ज्यामध्ये प्रश्नांची संख्या, गुण आणि अडचणीची पातळी समाविष्ट असते.

प्रश्नांची निवड कशी केली जाते

विषय तज्ञांद्वारे प्रश्नांचा एक मोठा संच तयार केला जातो, ज्यांचे नंतर तज्ञांच्या एका वेगळ्या टीमद्वारे पुनरावलोकन आणि प्रमाणीकरण केले जाते.

प्रश्नांच्या संचातून, प्रश्नांचा अंतिम संच कठोर प्रक्रियेद्वारे निवडला जातो. तसेच निवड केलेलं प्रश्न संपूर्ण अभ्यासक्रमाला कव्हर करतात का? आणि यामध्ये कोणती अडचण येते का? या सर्व गोष्टी सुनिश्चित केल्या जातात.

पेपर सेट कसा करतात

अंतिम प्रश्नपत्रिका आवश्यक मानकांची पूर्तता करते याची खात्री करण्यासाठी तज्ञांच्या समितीद्वारे पुनरावलोकन केले जाते. त्यानंतर अंतिम प्रश्नपत्रिका सेट केली जाते आणि परीक्षा देशभरात घेतली जाते.

नीट पेपरची सुरक्षा कशी केली जाते

लीक किंवा गैरप्रकार टाळण्यासाठी नीट पेपर बहुस्तरीय प्रक्रियेद्वारे सुरक्षित ठेवला जातो. नीट पेपरची सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी नॅशनल टेस्टिंग एजन्सी (NTA) ने घेतलेल्या काही उपाययोजना आहेत.

सुरक्षित छपाई

प्रश्नपत्रिका अत्यंत सुरक्षित प्रिंटिंग प्रेसमध्ये छापल्या जातात, ज्यामध्ये सीसीटीव्ही कॅमेरे, प्रवेश नियंत्रण आणि सुरक्षित स्टोरेज आहे.

प्रश्नपत्रिका छापल्यानंतर सुरक्षित सर्व्हरवर संग्रहित केल्या जातात. जिथे केवळ अधिकृत कर्मचारीच प्रवेश करू शकतात.

प्रश्नपत्रिका सीलबंद

प्रश्नपत्रिका सीलबंद कंटेनरमध्ये, सशस्त्र पहारेकऱ्यांखाली, परीक्षा केंद्रांवर नेल्या जातात.

प्रश्नपत्रिका यादृच्छिक (अनियमित) केल्या जातात, जेणेकरून प्रश्नांचा एकच संच सर्व विद्यार्थ्यांना दिला जात नाही, ज्यामुळे कोणालाही प्रश्नांचा अंदाज लावणे कठीण होते.

प्रत्येक प्रश्नपत्रिकेत एक QR कोड असतो, जो पेपरचा मागोवा घेण्यासाठी आणि कोणतीही छेडछाड रोखण्यासाठी वापरला जातो.

प्रश्नपत्रिका परीक्षा केंद्रावरील एका सुरक्षित खोलीत संग्रहित केल्या जातात, प्रवेश केवळ अधिकृत कर्मचाऱ्यांसाठी मर्यादित असतो.

कोणतीही विसंगती तपासली जाऊ शकते याची खात्री करण्यासाठी, स्पष्ट ऑडिट ट्रेलसह संपूर्ण प्रक्रियेचे परीक्षण केले जाते आणि रेकॉर्ड केले जाते.

परीक्षेदरम्यान प्रश्न लीक होणे किंवा फसवणूक करण्याचा प्रयत्न करणे यासारख्या कोणत्याही गैरप्रकारांसाठी कठोर दंडाची तरतूद आहे.