Union Budget 2023 : संपूर्ण देशाच्या नजरा आज सादर होणाऱ्या केंद्रीय अर्थसंकल्पाकडे लागल्या आहेत. (Union Budget 2023 Live Updates)

मोदी सरकारचं आज सादर होणारं हे बजेट आगामी लोकसभेच्या निवडणुकांपूर्वी सादर होणारं शेवटचं बजेट आहे. त्यामुळे यामध्ये मोठं मोठ्या घोषणा होण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे. (History Of Briefcase To Digital App Budget)

आज आपण येथे अर्थसंकल्प सादर करण्याच्या सरकारच्या शैलीबद्दल जाणून घेणार आहोत. गेल्या काही वर्षांत अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी अर्थसंकल्प कसा पार पाडला यावर बरीच चर्चा झाली आहे.

गेल्या चार वर्षांत केंद्रीय अर्थसंकल्पाने ब्रीफकेस ते बुककीपिंग आणि नंतर डिजिटली ते टॅबलेटपर्यंतचा प्रवास पूर्ण केला आहे. हा प्रवास अतिशय मनोरंजक आहे. (Union Budget 2023 Live Updates)

2018 पर्यंत देशात अर्थमंत्री आपल्या अर्थसंकल्पाची प्रत म्हणजे ब्रीफकेसमध्ये प्रत घेऊन संसदेत पोहोचायचे. मात्र, दरम्यानच्या काळात काही वर्षांत एक-दोन अपवादही पाहायला मिळाले. (Budget 2023 News LIVE Updates) 1947 मध्ये, भारताचे पहिले अर्थमंत्री आरके षण्मुखम चेट्टी यांनी चामड्याच्या पोर्टफोलिओ बॅगमध्ये बजेट सादर केले त्यानंतर, 1970 च्या सुमारास याची जागा हार्डबाउंड बॅगने घेतली, ज्याचा रंग वेळोवेळी बदलत गेला.

2019 मध्ये बदलली परंपरा ...

2019 मध्ये आपला पहिला अर्थसंकल्प सादर करताना अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी ही परंपरा बदलली. त्यांनी 2019 मधील बजेट पुस्तकांमध्ये आणले.

त्यांची बजेटची प्रत पारंपारिकपणे वापरल्या जाणाऱ्या लाल रंगाच्या बुककेसमध्ये गुंडाळलेली होती. त्यांच्या या वाटचालीची बरीच चर्चा झाली होती. अशाप्रकारे ब्रीफकेसची प्रथा सोडून देऊन स्वदेशी बुककीपिंगची परंपरा सुरू करण्याचा मोदी सरकारचा संदेश होता.

खरे तर ब्रीफकेस आणण्याची प्रथा ब्रिटिश अर्थमंत्र्यांच्या अर्थसंकल्पाच्या सादरीकरणादरम्यान घेतलेल्या ग्लॅडस्टोन बॉक्ससारखीच होती, तर देशात अनेक शतकांपासून लहान-मोठ्या व्यावसायिकांमध्ये बुककीपिंगचा वापर करण्याची परंपरा आहे. 2020 मध्येही अर्थमंत्री सीतारामन यांनी लेखापुस्तकात अर्थसंकल्प सादर केला होता.

पण 2021 मध्ये अर्थसंकल्प नव्या स्वरूपात सादर करण्यात आला. देश कोविड-19 ची संसर्ग मोठ्या प्रमाणात वाढला होता. अशा परिस्थितीत, कोविड-19 प्रोटोकॉल आणि सुरक्षा लक्षात घेऊन, तसेच पंतप्रधान मोदींच्या 'डिजिटल इंडिया' मोहिमेला चालना देण्यासाठी अर्थमंत्र्यांनी टॅबलेटमध्ये अर्थसंकल्प सादर केला.

आत्मनिर्भर भारताचा संदेश देण्यासाठी सरकारने 'मेड इन इंडिया टॅब्लेट'सह अर्थसंकल्प सादर केल्याचे सांगितले. 2021 मध्ये सरकारने अर्थसंकल्पाशी संबंधित अॅप ‘युनियन बजेट मोबाइल अॅप’ प्रथमच लाँच केले होते. त्यामुळे खासदार-राजकारणी तसेच सर्वसामान्यांना अर्थसंकल्पाची कागदपत्रे मिळवणे सोपे झाले आहे.