नागपूर : बॅंकेतून बोलत आहे, कार जिंकली आहे, शेअर ट्रेडिंगमध्ये गुंतवणूक करा, एटीएम ब्लॉक झाले, गिफ्ट लागलंय किंवा लॉटरी लागली आहे, असा कॉल तुम्हाला कधी न कधी आला असेलच. मग त्यांच्याकडे आपला मोबाईल नंबर कसा गेला?, त्याने मलाच नेमका कॉल कसा केला? याचा कधी विचार केला आहे का? नाही न... मग लक्षात ठेवा आपल्या स्वतःच्या चुकीमुळेच सायबर गुन्हेगारांना रान मोकळे करून देत आहोत. सायबर गुन्हेगारांना आपण स्वतःहून आपले मोबाईल नंबर पुरवीत आहोत.

सायबर गुन्हेगारांकडे मोबाईल क्रमांकांची मोठीच्या मोठी यादी चक्क आपल्या चुकीमुळे जाते. आपण अनेकदा मोठमोठ्या पॉश मॉलमध्ये खरेदीस जातो. छानपैकी खरेदी केल्यानंतर एक सुंदर युवती आपल्याकडे येते. ‘एक्सक्युज मी सर... मी तुमचे दोन मिनिटं घेऊ का?’ अशा मधूर भाषेत संवाद साधते. सहाजिकच तिच्या बोलण्यावर आपण भाळतो. ती आपल्यासमोर फॉर्म धरते आणि स्कीम सांगायला सुरवात करते.

मॉलच्यावतीने ग्राहकांसाठी ‘लकी ड्रॉ’ काढण्यात येणार आहे. त्यामध्ये पहिले बंपर गिफ्ट म्हणून एक शानदार महागडी कार आणि दुसरे बक्षीस महिलांसाठी १० तोळ्याचा सोन्याचा हार आणि तिसरे बक्षीस म्हणून १० दुचाकी आहेत. ही प्रलोभन ऐकून आपण लगेच तिला मोबाईल क्रमांक देतो. आपल्या स्वतःच्या चुकीमुळे तसेच गिफ्ट, लकी ड्रॉ आणि बक्षीस मिळण्याच्या आमिषाला बळी पडल्यामुळे आपला मोबाईल नंबर बॉक्समध्ये टाकतो किंवा मॉलमध्ये उपस्थित प्रतिनिधीला देत असतो. अशाप्रकारे आपण स्वतःच आपला मोबाईल नंबर कळत न कळत सायबर गुन्हेगारांना देत असतो.

बिल बनवताना कशाला हवा नंबर

शॉपिंग सेंटरमध्ये किंवा कोणत्याही ठिकाणी आपण खरेदी केली की, बिल बनवणारी युवती लगेच आपल्याला मोबाईल नंबर सांगा, असा प्रश्‍न करते. परंतु, बिल बनवताना माझा मोबाईल नंबर कशाला हवाय, हा प्रश्‍न कधीच आपण विचारत नाही. बिलाचा आणि माझ्या मोबाईल नंबरचा काय संबंध? असा कधी विचारही करीत नाही. थेट नंबर देतो आणि बिल घेऊन मोकळे होतो. मग आपल्या नंबरचे काय होते माहिती आहे का?

‘डाटा’ म्हणजेच नगदी पैसा

शॉपिंग मॉलमध्ये एका महिन्यात जवळपास एक लाख ग्राहक येतात. म्हणजे त्यांच्याकडे एक लाख जणांचा डाटा असतो. सायबर गुन्हेगार असा डाटा चक्क विकत घेतात. त्यानंतर सुरू होतो फसवणुकीचा खेळ. मॉलमध्ये खरेदी करायला आलेले जवळपास मिडल क्लास असतोच. त्यांना सायबर गुन्हेगार फोन करून हेरतात. त्यापैकी अनेक जण त्यांच्या जाळ्यात अडकतात.