Created By: thip.media
Translated By: Sakal Digital Team
एका सोशल मीडिया पोस्टमध्ये दावा केला जात आहे की, भारताच्या निवडणूक आयोगाने पहिल्या टप्प्यातील मतदानाची टक्केवारी लक्षात घेऊन लोकांसाठी भारतभर मानसिक आरोग्य समुपदेशन केंद्रे स्थापन करण्याचा प्रस्ताव दिला आहे. जेव्हा 'thip'ने या पोस्टची वस्तुस्थिती तपासली तेव्हा 'thip'नेला आढळले की, हा दावा पूर्णपणे चुकीचा आहे आणि उपहासात्मक(satire) घेतला जातो.
सोशल मिडीया एक्स पोस्टमध्ये दावा करण्यात आला आहे की, भारतीय निवडणूक आयोगाने पहिल्या टप्प्यातील मतदानाची टक्केवारी लक्षात घेऊन लोकांसाठी भारतभर मानसिक आरोग्य समुपदेशन केंद्रे सुरू करण्याचा प्रस्ताव दिला आहे.
भारतातील निवडणूक आयोगाच्या जबाबदाऱ्या काय आहेत?
भारतीय निवडणूक आयोग हा भारतातील संघ आणि राज्य निवडणूक प्रक्रिया आयोजित करण्यासाठी जबाबदार एक स्वायत्त घटनात्मक प्राधिकरण आहे. ही संस्था भारतात लोकसभा, राज्यसभा, राज्य विधानसभा आणि देशातील राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपती पदांसाठी निवडणुका घेते.
निवडणूक आयोगाची स्थापना 25 जानेवारी 1950 रोजी संविधानानुसार करण्यात आली (जो राष्ट्रीय मतदार दिवस म्हणून साजरा केला जातो). आयोगाचे सचिवालय नवी दिल्ली येथे आहे. भारतीय राज्यघटनेचा भाग XV (अनुच्छेद 324-329) निवडणूक आयोगाविषयी माहिती देतो.
लोकसभा निवडणुकीचे आतापर्यंत किती टप्पे झाले आहेत?
यंदा सात टप्प्यांत निवडणुका होत आहेत. सर्व जागांसाठी 4 जून रोजी मतमोजणी होणार आहे.
पहिला टप्पा: १९ एप्रिल २०२४. यामध्ये अरुणाचल प्रदेश, आसाम, बिहार, छत्तीसगड, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, मणिपूर, मेघालय, मिझोराम, नागालँड, राजस्थान, सिक्कीम, तामिळनाडू, त्रिपुरा, उत्तर प्रदेश, उत्तराखंड, पश्चिम बंगाल, अंदमान निकोबार यांचा समावेश आहे. , जम्मू आणि काश्मीर, लक्षद्वीप आणि पुद्दुचेरीमध्ये एकूण 102 जागांवर मतदान झाले.
दुसरा टप्पा: २६ एप्रिल रोजी आसाम, बिहार, छत्तीसगड, कर्नाटक, केरळ, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, मणिपूर, राजस्थान, त्रिपुरा, उत्तर प्रदेश, पश्चिम बंगाल, जम्मू आणि काश्मीरमधील एकूण ८९ जागांवर मतदान झाले.
तिसरा टप्पा: 7 मे रोजी आसाम, बिहार, छत्तीसगड, गोवा, गुजरात, कर्नाटक, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश, पश्चिम बंगाल, दादरा नगर हवेली आणि दमण दीवमधील एकूण 94 जागांवर मतदान झाले आहे.
चौथा टप्पा: 13 मे रोजी आंध्र प्रदेश, बिहार, झारखंड, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, ओडिशा, तेलंगणा, उत्तर प्रदेश, पश्चिम बंगाल, जम्मू आणि काश्मीरमधील एकूण 96 जागांवर मतदान होणार आहे.
पाचवा टप्पा: 20 मे रोजी छत्तीसगड, झारखंड, महाराष्ट्र, ओडिशा, उत्तर प्रदेश, पश्चिम बंगाल, जम्मू काश्मीर, लडाखमधील 49 जागांवर मतदान होणार आहे.
सहावा टप्पा: 25 मे रोजी बिहार, हरियाणा, झारखंड, ओडिशा, उत्तर प्रदेश, पश्चिम बंगाल आणि दिल्लीतील एकूण 57 जागांवर मतदान होणार आहे.
सातवा टप्पा: 01 जून रोजी बिहार, हिमाचल प्रदेश, झारखंड, ओडिशा, पंजाब, उत्तर प्रदेश, पश्चिम बंगाल, चंदीगडमधील एकूण 57 जागांवर मतदान होणार आहे.
पहिल्या टप्प्यातील मतदान १९ एप्रिल २०२४ रोजी पूर्ण झाले आहे. 26 एप्रिल 2024 रोजी दुसऱ्या टप्प्यासाठी, 07 मे रोजी तिसरा टप्पा, 13 मे रोजी चौथा टप्पा आणि 20 मे 2024 रोजी पाचव्या टप्प्यासाठी आणि 25 मे 2024 रोजी सहाव्या टप्प्यासाठी मतदान होणार आहे. सातव्या टप्प्यासाठी 01 जून 2024 रोजी मतदान होणार आहे.
निवडणूक आयोगाने जारी केलेल्या माहितीनुसार, सार्वत्रिक निवडणुकीच्या पाचव्या टप्प्यात रात्री 11.30 वाजेपर्यंत सुमारे 60.09% मतदान झाले. पहिल्या चार टप्प्यात 66.95%, चौथ्या टप्प्यात रात्री 11.45 वाजेपर्यंत 67.25%, तिसऱ्या टप्प्यात 65.68%, दुसऱ्या टप्प्यात 66.71% आणि पहिल्या टप्प्यात 66.14% मतदान झाले आहे. ही सर्व माहिती निवडणूक आयोगाच्या वेबसाइटवर सविस्तरपणे उपलब्ध आहे.
निवडणूक आयोगाने मानसिक आरोग्याबाबत काही प्रस्ताव दिला आहे का?
नाही. निवडणूक आयोगाच्या वेबसाइटवर यासंबंधी कोणतीही माहिती उपलब्ध नाही किंवा त्यांच्या अधिकृत वेबसाईटवरती यासंदर्भात कोणतीही मार्गदर्शक तत्त्वे जारी करण्यात आलेली नाहीत. हा दावा पोस्ट करण्याच्या प्रोफाईलची तपासणी केल्यावर असे दिसून आले आहे की या प्रोफाईलद्वारे बहुतांश उपहासात्मक पोस्ट शेअर केले जातात. प्रत्यक्षात या दाव्यांमध्ये तथ्य नाही. याचे एक कारण म्हणजे सोशल मीडियावर अधिक लाईक्स मिळणे.
ही पोस्ट शेअर करणाऱ्या प्रोफाइलचे नाव 'द नीडल' आहे आणि मानसिक आरोग्य समुपदेशन केंद्राशी संबंधित दावा निवडणूक आयोगाने 20 एप्रिल 2024 रोजी सकाळी 11:17 वाजता केला आहे, जो 23 मे 2024 पर्यंत 964 लोकांनी पाहिला आहे.
या सोशल मिडीया प्रोफाइलवरून असे दिसून येते की, या प्रोफाइलवरून अनेक खोटे दावे केले आहेत. 3 एप्रिल 2024 रोजी सकाळी 9:47 वाजता चीनने अरुणाचल प्रदेशातील ठिकाणांची नावे बदलल्यानंतर, भारतीयांनी प्रत्युत्तर देताना हक्का नूडल्सचे नाव बदलून चक्का नूडल्स करण्यात आल्याने ही प्रोफाइल दिशाभूल करणारे दावे पसरवत असल्याचे दिसते. तर अशी कोणतीही बातमी प्रसिद्ध झालेली नाही. त्यांची वेबसाइट https://www.theneedle.in/ देखील अद्याप लाइव्ह नाही.
त्यामुळे, वरील वस्तुस्थितीच्या आधारे असे म्हणता येईल की, भारतभरातील मतदारांसाठी मानसिक आरोग्य समुपदेशन केंद्रे सुरू करण्याचा भारतीय निवडणूक आयोगाचा दावा पूर्णपणे चुकीचा आहे. 'thip'ने यापूर्वी निवडणूक संबंधित अनेक दाव्यांची तपासणी केली आहे.
('thip.media' या संकेतस्थळाने याबाबतचा रिपोर्ट प्रसिद्ध केला आहे. शक्ति कलेक्टिव्हचा भाग म्हणून 'सकाळ'ने याचं भाषांतर केलेलं आहे.)
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.